Türk mühendislerin geliştirdiği yazılım uçak motorlarında öncü oldu TEI Genel Müdürü ve İdare Konseyi Lideri Prof. Dr. Mahmut Faruk Akşit, AA muhabirine, TEI’nin kendi motorlarını geliştirme konusunda son senelerda önemli bir atılım gerçekleştirdiğini, son 7 yılda irili ufaklı 10 kadar farklı ulusal motoru geliştirip, tasarlayıp ve üreterek çalıştırdıklarını söylemiş oldu.
Kovid-19 salgını öncesindeki 2 yılda arka arda dünya genelindeki yepyeni motor üreticileri tarafınca “dünyadaki en yeterli tedarikçi” seçildiklerini lisana getiren Akşit, şöyleki devam etti:
“Kalite süreçlerinde kendi yenilikçi ve öncü teknolojilerimizi geliştiriyoruz. Blisk kompresör teknolojiyle üretilmiş bir kompresör kademesi görüyorsunuz. Bu yeni kuşak yolcu uçaklarında kullanılan bir teknolojidir. Evvelden türbin, kompresör kanatçıkları tek tek üretilip diziliyordu. Kompresör kanatçıklarını, yeni teknolojiyle yekpare bir metalden tek tek işleyerek ince, bu kadar hassasiyetle ve yüzey kalitesiyle işleyebilen dünyada bir elin parmaklarını geçmeyecek firmalardan birisiyiz. Bunların kalite kontrollerini de kendimiz yaptığı ölçüm yazılımıyla gerçekleştiriyoruz. Bu yazılım otomatik olarak bliskin hayli hassas boyut kısıtları olan yerleri otomatik olarak tarayıp, raporlayarak kalite standartlarına uygun üretilip üretilmediğini denetliyor.”
“OPTİK KALİTE ÖLÇÜMÜNDE DÜNYADA ÖNCÜYÜZ”
Mahmut Akşit, optik ölçüm hallerinin dünyada geliştiğini belirterek, şunları söylemiş oldu:
“Yerli yazılımla, optik formları kalite ölçüm süreçlerine uyarladık. Kelam konusu süreci havacılık motorlarında onaylattık. Artık optik metotlarla, mekanik tekniklerle yapabildiğimiz kalite ölçümünün üzerine bile çıktığımızı ispatladık. General Electric dahi yerli yazılımla geliştirdiğimiz optik kalite ölçümünü nasıl yaptığımızı soruyor. Bu sistem kendi know-how’ımız. TEI’nin kalite mühendislerinin geliştirdiği yerli yazılıma sahip optik kalite ölçümünde dünyada öncüyüz. Kaliteli ve yinelanabilir biçimde yapabilen birinci firmayız. Bliskin her bir kanatçığını tek tek tarayıp ölçüyor. Kelam konusu ölçümü optik olarak yapabilmenin avantajı süratli olabilmesidir. Bu da bizi rekabetçi yapıyor. Evvelden 1-2 günde yapılabilen blisk denetimi, bizim geliştirdiğimiz optik ölçümle 3-4 saate kadar düştü. Bu ortada, yetkililerin onaylayacağı kalitede sertifika raporunu da çıkartabiliyoruz.”
Akşit, “Mekanik ve dokunarak ölçme biçimlerinde hayli hassas ölçüm alınıyor lakin dokunmadığımız yerlerden ölçüm alamıyorsunuz. Süreyi optimize etmek için yüzeyin her tarafına dokunmanız fazlaca uzun müddet alacağı için teknik şartnamede verilen yalnızca hassas ve kritik yerleri kesinlikle ölçüyorsunuz. Geliştirdiğimiz optik ölçüm metoduyla bütün yüzeyin bütün ölçümü bir anda elinizde oluyor. Dünyada bunu yapabilen birinci şirketiz.” tabirlerini kullandı.
“ORİJİNAL MOTOR ÜRETİCİLER KÜMESİNE ÇIKTIK”
Birtakım motorların seri üretim çalışmalarının devam ettiğini lisana getiren Akşit, şunları kaydetti:
“TEI olarak kendi ürettiğimiz motorlarla tedarikçi liginden yepyeni motor üreticiler kümesine çıktık. Birinci Gökbey helikopterimizin motoru uçuşunu yaptığı anda bu geçişi tamamlamış olacağız. Hepimizin bildiği Boeing 737 ve Airbus A320 sınıfı ile Çinli Comac C919 üzere uçakların motorlarında, yani dünyada en çok satan ve bu piyasada bu uçaklar segmentinde yüzde 70’in üzerinde hisseye sahip olan LEAP motorunda dünya genelindeki en büyük motor modül tedarikçiyiz. en çok satan motorun en büyük kesim tedarikçisiyiz. Boeing Dreamliner üzere yeni kuşak, büyük yolcu uçaklarında da yeni kuşak GEnx motoru kullanılıyor. TEI dünya genelinde de GEnx motorlarında da en büyük kesim tedarikçisidir. 7 yıl evvel siparişlerimiz toplamı yaklaşık 1 milyar dolardı. Şu an prestijiyle Kovid-19 salgını sürecine karşın 6 milyar dolar civarında siparişe ulaştık.”
Akşit, kalite üretim, rekabetçi fiyat ve vaktinde teslimin buluşmasıyla siparişler ile büyümenin bir ortada geldiğini de kelamlarına ekledi.
Kovid-19 salgını öncesindeki 2 yılda arka arda dünya genelindeki yepyeni motor üreticileri tarafınca “dünyadaki en yeterli tedarikçi” seçildiklerini lisana getiren Akşit, şöyleki devam etti:
“Kalite süreçlerinde kendi yenilikçi ve öncü teknolojilerimizi geliştiriyoruz. Blisk kompresör teknolojiyle üretilmiş bir kompresör kademesi görüyorsunuz. Bu yeni kuşak yolcu uçaklarında kullanılan bir teknolojidir. Evvelden türbin, kompresör kanatçıkları tek tek üretilip diziliyordu. Kompresör kanatçıklarını, yeni teknolojiyle yekpare bir metalden tek tek işleyerek ince, bu kadar hassasiyetle ve yüzey kalitesiyle işleyebilen dünyada bir elin parmaklarını geçmeyecek firmalardan birisiyiz. Bunların kalite kontrollerini de kendimiz yaptığı ölçüm yazılımıyla gerçekleştiriyoruz. Bu yazılım otomatik olarak bliskin hayli hassas boyut kısıtları olan yerleri otomatik olarak tarayıp, raporlayarak kalite standartlarına uygun üretilip üretilmediğini denetliyor.”
“OPTİK KALİTE ÖLÇÜMÜNDE DÜNYADA ÖNCÜYÜZ”
Mahmut Akşit, optik ölçüm hallerinin dünyada geliştiğini belirterek, şunları söylemiş oldu:
“Yerli yazılımla, optik formları kalite ölçüm süreçlerine uyarladık. Kelam konusu süreci havacılık motorlarında onaylattık. Artık optik metotlarla, mekanik tekniklerle yapabildiğimiz kalite ölçümünün üzerine bile çıktığımızı ispatladık. General Electric dahi yerli yazılımla geliştirdiğimiz optik kalite ölçümünü nasıl yaptığımızı soruyor. Bu sistem kendi know-how’ımız. TEI’nin kalite mühendislerinin geliştirdiği yerli yazılıma sahip optik kalite ölçümünde dünyada öncüyüz. Kaliteli ve yinelanabilir biçimde yapabilen birinci firmayız. Bliskin her bir kanatçığını tek tek tarayıp ölçüyor. Kelam konusu ölçümü optik olarak yapabilmenin avantajı süratli olabilmesidir. Bu da bizi rekabetçi yapıyor. Evvelden 1-2 günde yapılabilen blisk denetimi, bizim geliştirdiğimiz optik ölçümle 3-4 saate kadar düştü. Bu ortada, yetkililerin onaylayacağı kalitede sertifika raporunu da çıkartabiliyoruz.”
Akşit, “Mekanik ve dokunarak ölçme biçimlerinde hayli hassas ölçüm alınıyor lakin dokunmadığımız yerlerden ölçüm alamıyorsunuz. Süreyi optimize etmek için yüzeyin her tarafına dokunmanız fazlaca uzun müddet alacağı için teknik şartnamede verilen yalnızca hassas ve kritik yerleri kesinlikle ölçüyorsunuz. Geliştirdiğimiz optik ölçüm metoduyla bütün yüzeyin bütün ölçümü bir anda elinizde oluyor. Dünyada bunu yapabilen birinci şirketiz.” tabirlerini kullandı.
“ORİJİNAL MOTOR ÜRETİCİLER KÜMESİNE ÇIKTIK”
Birtakım motorların seri üretim çalışmalarının devam ettiğini lisana getiren Akşit, şunları kaydetti:
“TEI olarak kendi ürettiğimiz motorlarla tedarikçi liginden yepyeni motor üreticiler kümesine çıktık. Birinci Gökbey helikopterimizin motoru uçuşunu yaptığı anda bu geçişi tamamlamış olacağız. Hepimizin bildiği Boeing 737 ve Airbus A320 sınıfı ile Çinli Comac C919 üzere uçakların motorlarında, yani dünyada en çok satan ve bu piyasada bu uçaklar segmentinde yüzde 70’in üzerinde hisseye sahip olan LEAP motorunda dünya genelindeki en büyük motor modül tedarikçiyiz. en çok satan motorun en büyük kesim tedarikçisiyiz. Boeing Dreamliner üzere yeni kuşak, büyük yolcu uçaklarında da yeni kuşak GEnx motoru kullanılıyor. TEI dünya genelinde de GEnx motorlarında da en büyük kesim tedarikçisidir. 7 yıl evvel siparişlerimiz toplamı yaklaşık 1 milyar dolardı. Şu an prestijiyle Kovid-19 salgını sürecine karşın 6 milyar dolar civarında siparişe ulaştık.”
Akşit, kalite üretim, rekabetçi fiyat ve vaktinde teslimin buluşmasıyla siparişler ile büyümenin bir ortada geldiğini de kelamlarına ekledi.