Son 9 yılda 649 personel intiharı: Çıkış yolu örgütlü gayret Nur Kaplan
ANKARA- İstanbul Finans Merkezi (İFM) şantiyesinde çalışan personellerin ağır çalışma şartlarına karşı hareketi bir müddetdir gündemde. Geçtiğimiz hafta DİSK’e bağlı Dev Yapı-İş, Finans Merkezi şantiyesinde çalışan 19 yaşındaki Musa Yıldız’ın inşaatta hayatına son verdiğini deklare etti. bir daha birebir şantiyede güvenlik nazaranvlisi olarak çalışan 22 yaşındaki Ferhat Malkaver de Yıldız’dan birkaç ay evvel tıpkı yerde intihar etti.
İşçi Sıhhati ve İş Güvenliği (İSİG) Meclisi datalarına göre, 2013 yılından bugüne 649 personel, borçları, mobbing ve işsizliğin de ortasında olduğu niçinler ötürüsıyla hayatına son verdi. Ekonomik krizin birlikteinde getirdiği ağır çalışma şartlarına bağlı olarak emekçi intiharlarının niçinlerini, Psikiyatrist Gamze Akçay Oruç ve İSİG Meclisi’nden Kansu Yıldırım anlattı.
‘İŞÇİ İNTİHARI KİMİ VAKİT İSYAN KİMİ VAKİT ÇIĞLIK’
Psikiyatrist Gamze Akçay Oruç intihar hareketinin, toplumsal ve kültürel faktörlerin tetiklediği ruhsal süreçlerin bir kararı olarak yaşandığını söylemiş oldu. Gerilimli ve ağır çalışma şartlarının, uzun çalışma saatlerinin, iş güvensizliğinin, kolektif hak arama yollarının engellenmesi kararı emekçinin yalnızlık hissine, karamsarlığa, çaresizlik hissine, öfkesinin artmasına niye olduğunu belirten Akçay, bu sürecin de intihar davranışıyla sonuçlandığını belirterek şu biçimde devam etti:
“Her ne kadar kulağa çelişkili üzere gelse de intihar davranışı her şartta o çalışanın ölmek istediği manasına gelmez. İntihar davranışı gösteren emekçi, ortasında bulunduğu ağır ıstırabı dindirmek istiyor olabileceği üzere duyulmak, anlaşılmak ya da reaksiyon göstermek isteği ile de bu aksiyona başvurmuş olabilir. Yani intihar kimi bazı bir isyan, kimi birtakım bir yardım çığlığı, kimi birtakım da çaresizliğin son noktası olabilir.”
‘EKONOMİK KRİZ VE SAKİNLİK PERİYOTLARINDA İNTİHAR ORANLARINDA ARTIŞ’
İntihar niçinli ölümlerin yüzde 75’inden çoksının düşük ve orta gelirli ülkelerde, sıklıkla da çalışma çağındaki nüfusta gerçekleştiğini tabir eden Akçay, ekonomik kriz ve sakinlik periyotlarında intihar oranlarında artış görüldüğünü söylemiş oldu. Akçay, “Sosyokültürel farklılıklar da bir etken olmakla bir arada sınıfsal eşitsizliğin, yoksulluğun, ayrımcılığın, adaletsizliğin, yalnızlığın daha derin olduğu, hak arama külçeşidinin ve toplumsal takviye ağlarının kâfi olmadığı toplumlarda bu oranların artması olasıdır” diye konuştu.
İŞYERİ SIHHAT ÜNİTELERİ VE AİLE SIHHATİ MERKEZLERİNİN ÖNEMİ
İntiharın bir halk sıhhati sorunu olduğunu söyleyen Akçay, personel intiharlarının bireyleri intihara sürükleyen tüm toplumsal ve ekonomik risk etmenlerini ortadan kaldıracak, insani çalışma ve ömür şartlarını sağlayacak siyasetlerle önlenebileceğini belirtti.
“Bir daha sonraki basamak ‘erken tanıma’ ve ‘etkili müdahale’, bu maksatla intihar tedbire programları geliştirilmelidir” diyen Akçay, emekçilerin ömürlerinin büyük bir kısmını işyerinde geçirdiğini, ötürüsıyla “İşyeri Sıhhat Birimleri”nin çalışanların intihar için risk oluşturabilecek ruhsal ve davranışsal değişikliklerini erkenden fark edebileceği potansiyel merkezlerden biri olduğunu söz etti.
İşçi intiharlarının önlenmesi ismine başka bir kıymetli kuruluşun Aile Sıhhati Merkezleri olduğunu tabir eden Akçay, “Son basamak ise önleyici tedavi yaklaşımı daha evvel intihar teşebbüsünde bulunmuş personellerin, tekrar intihara teşebbüs etmelerinin önlenmesidir. Bu emelle, karşılaşılan her intihar davranışına yönelik faal inceleme yürütülmeli ve tespit edilen niçinlerin ortadan kaldırılması sağlanmalıdır” dedi.
İŞÇİ İNTİHARLARININ ÇIKIŞ YOLU: ÖRGÜTLÜ MÜCADELE
İşçi intiharlarının, “faili olan sisteme reaksiyon içermesi itibariyle politik bir nitelik” taşıdığını tabir eden Akçay, intihar eden emekçilerde hayatlarını değiştirme noktasında derin bir ümitsizlik ve yalnızlık hissinin hâkim olduğunu söylemiş oldu. Bu duruma karşı fakat örgütlü çaba ve sendikalaşma ile çıkış yolunun mümkün olacağını söyleyen Akçay şöyleki devam etti:
“Eğer kelam konusu şartlara karşı emekçiler yalnız olmadıklarını, birlikte çabanın mümkünlüğünü ve değiştirici potansiyelini deneyimleyebilirlerse, sınıfsal reaksiyon ferdi reaksiyonların yerini alabilirse, gitgide ağırlaşan hayat ve çalışma şartları yapıcı-onarıcı bir gücün/iradenin fitilini ateşleyerek, kümülatif bir biçimde toplumsal sosyolojik birtakım sıçramalara yol açabilir.”
AŞAĞILANMA, AZARLAMA, BEDELSİZ HİSSETME…
Ekonomik niçinlerden dolayı personel intiharlarının ardında yapısal ve öznel çeşitliliğin olduğunu tabir eden İSİG Meclisi’nden Kansu Yıldırım, toplumsal, ekonomik, siyasal olgularla bir arada, personelin his durumu, akıl ve ruh sıhhatinin bütünlüğünün de personel intiharlarında tesirli olduğunu söylemiş oldu. Yıldırım, şöyleki devam etti:
“Sermayenin, kamunun kolektif yapısını parçalamasının emekçiler üzerinde de direkt sonuçları oluyor. Emekçilerin ve emeğin değersizleştirmesi, ekonomik meseleler, işverenleri ve üstleri tarafınca daima aşağılanma ve azarlanma üzere, kendilerini daima bedelsiz hissetmelerine yol açan bir sistemin varlığı, intiharları daha epeyce konuşmamıza niye oluyor.”
‘GÜVENCESİZLİK İŞYERİ İNTİHARLARINI ARTTIRIYOR’
İşçi ve işyeri intiharlarında dört temel sınıfsal, yapısal faktörün öne çıktığını, bu faktörlerin işsizlik, borçluluk, iş yükü ve baskıdan oluştuğunu lisana getiren Yıldırım, “İşçilerin üstündeki sermaye kontrolü ve tahakkümü arttıkça, istatistiksel olarak, hem iş cinayetlerinde birebir vakitte personel intiharlarında bir artış gözlemleniyor. Ayrıyeten senelera nazaran güvencesizliğin derinleşmesine paralel olarak işyeri intiharlarında bir artış olduğunu söyleyebiliriz” dedi.
‘İŞÇİLERİN POSASI ÇIKINCAYA KADAR…’
DİSK-AR’ın bilgilerini hatırlatarak, gençlerin yalnızca yüzde 49.3’ünün işgücü ortasında yer aldığını söyleyen Yıldırım, icra evraklarında ve kredi kartı borcunu ödeyemeyen kişi sayısında artış olduğunun, yapılan araştırmalarla ortaya konduğunu belirtti. Yıldırım, şunları söz etti:
“Birbiriyle alakalı bu sıkıntıların kaynağında, servet transferini hızlandıran, sömürüyü ağırlaştıran, emekçileri hayatın her alanında disiplin sistemleriyle kuşatan despotik emek rejimi bulunuyor. Düşük fiyat ve ucuz meta üretimine dayalı ihracat modelini benimseyen iktidar, personelleri posası çıkıncaya kadar çalıştırarak bu modeli ayakta tutabiliyor. Sömürü tertibinden kaynaklı personel intiharları bize has değildir, global kapitalist üretimin genel eğilimiyle bağlıdır. Dünya Sıhhat Örgütü’nün bir verisine göre her yıl ortalama 800 bin kişi intihar ederek ömrüne son verirken bu intiharların yüzde 79’u düşük yahut orta gelirli ülkelerde gerçekleşiyor.”
‘İŞ CİNAYETLERİNİN YÜZDE 98’İ SENDİKANIN BULUNMADIĞI YERLER’
Sınıfsal eşitsizlik, işsizlik, borçluluk, mahrumluk, yoksulluk, çok çalışma, işyerinde kelamlı yahut fizikî şiddet, aşağılanma, değersizlik duygusu, depresyon, tükenmişlik sendromu arttıkça personelin üstündeki zihinsel ve fizikî baskının arttığını, bu durumunda ümitsizlik, çaresizliği birlikteinde getirdiğini söz eden Yıldırım, şunları kaydetti:
“İşçi intiharlarına ve iş cinayetlerine karşı en tesirli ve kalıcı atılım, çalışanların örgütlülüğünü, sermayenin parçaladığı kolektif bütünlüğünü geri kazandırmaktır. Siyasal ve ekonomik talepleri etrafında örgütlenmenin ehemmiyetini iş cinayetlerinde görüyoruz; iş cinayetlerinin yüzde 98’i ilgili işyerinde rastgele bir sendikanın bulunmadığı yerler.”
ANKARA- İstanbul Finans Merkezi (İFM) şantiyesinde çalışan personellerin ağır çalışma şartlarına karşı hareketi bir müddetdir gündemde. Geçtiğimiz hafta DİSK’e bağlı Dev Yapı-İş, Finans Merkezi şantiyesinde çalışan 19 yaşındaki Musa Yıldız’ın inşaatta hayatına son verdiğini deklare etti. bir daha birebir şantiyede güvenlik nazaranvlisi olarak çalışan 22 yaşındaki Ferhat Malkaver de Yıldız’dan birkaç ay evvel tıpkı yerde intihar etti.
İşçi Sıhhati ve İş Güvenliği (İSİG) Meclisi datalarına göre, 2013 yılından bugüne 649 personel, borçları, mobbing ve işsizliğin de ortasında olduğu niçinler ötürüsıyla hayatına son verdi. Ekonomik krizin birlikteinde getirdiği ağır çalışma şartlarına bağlı olarak emekçi intiharlarının niçinlerini, Psikiyatrist Gamze Akçay Oruç ve İSİG Meclisi’nden Kansu Yıldırım anlattı.
‘İŞÇİ İNTİHARI KİMİ VAKİT İSYAN KİMİ VAKİT ÇIĞLIK’
Psikiyatrist Gamze Akçay Oruç intihar hareketinin, toplumsal ve kültürel faktörlerin tetiklediği ruhsal süreçlerin bir kararı olarak yaşandığını söylemiş oldu. Gerilimli ve ağır çalışma şartlarının, uzun çalışma saatlerinin, iş güvensizliğinin, kolektif hak arama yollarının engellenmesi kararı emekçinin yalnızlık hissine, karamsarlığa, çaresizlik hissine, öfkesinin artmasına niye olduğunu belirten Akçay, bu sürecin de intihar davranışıyla sonuçlandığını belirterek şu biçimde devam etti:
“Her ne kadar kulağa çelişkili üzere gelse de intihar davranışı her şartta o çalışanın ölmek istediği manasına gelmez. İntihar davranışı gösteren emekçi, ortasında bulunduğu ağır ıstırabı dindirmek istiyor olabileceği üzere duyulmak, anlaşılmak ya da reaksiyon göstermek isteği ile de bu aksiyona başvurmuş olabilir. Yani intihar kimi bazı bir isyan, kimi birtakım bir yardım çığlığı, kimi birtakım da çaresizliğin son noktası olabilir.”
‘EKONOMİK KRİZ VE SAKİNLİK PERİYOTLARINDA İNTİHAR ORANLARINDA ARTIŞ’
İntihar niçinli ölümlerin yüzde 75’inden çoksının düşük ve orta gelirli ülkelerde, sıklıkla da çalışma çağındaki nüfusta gerçekleştiğini tabir eden Akçay, ekonomik kriz ve sakinlik periyotlarında intihar oranlarında artış görüldüğünü söylemiş oldu. Akçay, “Sosyokültürel farklılıklar da bir etken olmakla bir arada sınıfsal eşitsizliğin, yoksulluğun, ayrımcılığın, adaletsizliğin, yalnızlığın daha derin olduğu, hak arama külçeşidinin ve toplumsal takviye ağlarının kâfi olmadığı toplumlarda bu oranların artması olasıdır” diye konuştu.
İŞYERİ SIHHAT ÜNİTELERİ VE AİLE SIHHATİ MERKEZLERİNİN ÖNEMİ
İntiharın bir halk sıhhati sorunu olduğunu söyleyen Akçay, personel intiharlarının bireyleri intihara sürükleyen tüm toplumsal ve ekonomik risk etmenlerini ortadan kaldıracak, insani çalışma ve ömür şartlarını sağlayacak siyasetlerle önlenebileceğini belirtti.
“Bir daha sonraki basamak ‘erken tanıma’ ve ‘etkili müdahale’, bu maksatla intihar tedbire programları geliştirilmelidir” diyen Akçay, emekçilerin ömürlerinin büyük bir kısmını işyerinde geçirdiğini, ötürüsıyla “İşyeri Sıhhat Birimleri”nin çalışanların intihar için risk oluşturabilecek ruhsal ve davranışsal değişikliklerini erkenden fark edebileceği potansiyel merkezlerden biri olduğunu söz etti.
İşçi intiharlarının önlenmesi ismine başka bir kıymetli kuruluşun Aile Sıhhati Merkezleri olduğunu tabir eden Akçay, “Son basamak ise önleyici tedavi yaklaşımı daha evvel intihar teşebbüsünde bulunmuş personellerin, tekrar intihara teşebbüs etmelerinin önlenmesidir. Bu emelle, karşılaşılan her intihar davranışına yönelik faal inceleme yürütülmeli ve tespit edilen niçinlerin ortadan kaldırılması sağlanmalıdır” dedi.
İŞÇİ İNTİHARLARININ ÇIKIŞ YOLU: ÖRGÜTLÜ MÜCADELE
İşçi intiharlarının, “faili olan sisteme reaksiyon içermesi itibariyle politik bir nitelik” taşıdığını tabir eden Akçay, intihar eden emekçilerde hayatlarını değiştirme noktasında derin bir ümitsizlik ve yalnızlık hissinin hâkim olduğunu söylemiş oldu. Bu duruma karşı fakat örgütlü çaba ve sendikalaşma ile çıkış yolunun mümkün olacağını söyleyen Akçay şöyleki devam etti:
“Eğer kelam konusu şartlara karşı emekçiler yalnız olmadıklarını, birlikte çabanın mümkünlüğünü ve değiştirici potansiyelini deneyimleyebilirlerse, sınıfsal reaksiyon ferdi reaksiyonların yerini alabilirse, gitgide ağırlaşan hayat ve çalışma şartları yapıcı-onarıcı bir gücün/iradenin fitilini ateşleyerek, kümülatif bir biçimde toplumsal sosyolojik birtakım sıçramalara yol açabilir.”
AŞAĞILANMA, AZARLAMA, BEDELSİZ HİSSETME…
Ekonomik niçinlerden dolayı personel intiharlarının ardında yapısal ve öznel çeşitliliğin olduğunu tabir eden İSİG Meclisi’nden Kansu Yıldırım, toplumsal, ekonomik, siyasal olgularla bir arada, personelin his durumu, akıl ve ruh sıhhatinin bütünlüğünün de personel intiharlarında tesirli olduğunu söylemiş oldu. Yıldırım, şöyleki devam etti:
“Sermayenin, kamunun kolektif yapısını parçalamasının emekçiler üzerinde de direkt sonuçları oluyor. Emekçilerin ve emeğin değersizleştirmesi, ekonomik meseleler, işverenleri ve üstleri tarafınca daima aşağılanma ve azarlanma üzere, kendilerini daima bedelsiz hissetmelerine yol açan bir sistemin varlığı, intiharları daha epeyce konuşmamıza niye oluyor.”
‘GÜVENCESİZLİK İŞYERİ İNTİHARLARINI ARTTIRIYOR’
İşçi ve işyeri intiharlarında dört temel sınıfsal, yapısal faktörün öne çıktığını, bu faktörlerin işsizlik, borçluluk, iş yükü ve baskıdan oluştuğunu lisana getiren Yıldırım, “İşçilerin üstündeki sermaye kontrolü ve tahakkümü arttıkça, istatistiksel olarak, hem iş cinayetlerinde birebir vakitte personel intiharlarında bir artış gözlemleniyor. Ayrıyeten senelera nazaran güvencesizliğin derinleşmesine paralel olarak işyeri intiharlarında bir artış olduğunu söyleyebiliriz” dedi.
‘İŞÇİLERİN POSASI ÇIKINCAYA KADAR…’
DİSK-AR’ın bilgilerini hatırlatarak, gençlerin yalnızca yüzde 49.3’ünün işgücü ortasında yer aldığını söyleyen Yıldırım, icra evraklarında ve kredi kartı borcunu ödeyemeyen kişi sayısında artış olduğunun, yapılan araştırmalarla ortaya konduğunu belirtti. Yıldırım, şunları söz etti:
“Birbiriyle alakalı bu sıkıntıların kaynağında, servet transferini hızlandıran, sömürüyü ağırlaştıran, emekçileri hayatın her alanında disiplin sistemleriyle kuşatan despotik emek rejimi bulunuyor. Düşük fiyat ve ucuz meta üretimine dayalı ihracat modelini benimseyen iktidar, personelleri posası çıkıncaya kadar çalıştırarak bu modeli ayakta tutabiliyor. Sömürü tertibinden kaynaklı personel intiharları bize has değildir, global kapitalist üretimin genel eğilimiyle bağlıdır. Dünya Sıhhat Örgütü’nün bir verisine göre her yıl ortalama 800 bin kişi intihar ederek ömrüne son verirken bu intiharların yüzde 79’u düşük yahut orta gelirli ülkelerde gerçekleşiyor.”
‘İŞ CİNAYETLERİNİN YÜZDE 98’İ SENDİKANIN BULUNMADIĞI YERLER’
Sınıfsal eşitsizlik, işsizlik, borçluluk, mahrumluk, yoksulluk, çok çalışma, işyerinde kelamlı yahut fizikî şiddet, aşağılanma, değersizlik duygusu, depresyon, tükenmişlik sendromu arttıkça personelin üstündeki zihinsel ve fizikî baskının arttığını, bu durumunda ümitsizlik, çaresizliği birlikteinde getirdiğini söz eden Yıldırım, şunları kaydetti:
“İşçi intiharlarına ve iş cinayetlerine karşı en tesirli ve kalıcı atılım, çalışanların örgütlülüğünü, sermayenin parçaladığı kolektif bütünlüğünü geri kazandırmaktır. Siyasal ve ekonomik talepleri etrafında örgütlenmenin ehemmiyetini iş cinayetlerinde görüyoruz; iş cinayetlerinin yüzde 98’i ilgili işyerinde rastgele bir sendikanın bulunmadığı yerler.”