Serebrovasküler hastalıklar Serebrovasküler hastalıklar; Amerika Birleşik Devletlerinde en yaygın vefat niçinleri içinde 3. sırada olup, sakat kalma sebeblerinin de başında gelir. Vefat ve sakatlıklar; ya fokal ya da yaygın enfarkta niye olan iskeminin yahut bası yapan kitle lezyonuna yol açan kanamaların kararıdur
İskemİk VaskÜler HastalIk (FelÇ-İnme)
İskemi ve kararındaki beyin enfarktı rastgele bir serebral damarın dağılım alanında görülebilir; bu biçimdece serebrum, beyinsapı ya da serebellumun rastgele bir kısmı etkilenebilir. Beyne en çok kanı karotid deveranı sağladığından bunun dağılımının ortasındaki iskemi ve enfarkt en yaygınıdır. İskemi, ana arterlerin tıkanmasından, stenoz kararı azalmış akım kararı yahut intravasküler emboli niçiniyle daha küçük çaplı arteriyollerin süreksiz yahut kalıcı biçimde tıkanmasından kaynaklanabilir.
Büyük damarlardaki stenoz yahut tıkanmanın en yaygın sebebi atherosklerozisdir. Bu hastalık genelde internal karotid arterin, extrakranial boyun segmentinde, ama karotid sifon segmentinde (kavernous sinüs ortasındaki kısmı), distal internal karotis, hatta proksimal orta serebral arterde de oluşabilir.
Arterial emboli ekseriyetle ya karotis bifukasyonundaki ülsere atherosclerotik plaktan ya da kalp ortasındaki odaktan kaynaklanır. Myokard enfarktüsü daha sonrasında gelişen mural thrombus yahut atrial fibrilasyon kalpteki emboli kaynaklarıdır. Serebral iskemi için öteki risk faktörleri, yüksek tansiyon, diabet, yüksek kolesterol, şişmanlık, sigara ve aile hikayesidir.
İnme için hiç bir tesirli ilaç yahut cerrahi müdahale olmadığından, nöroşirürjide güdülen emel felç geçirmesi mümkün hastaları belirlemek ve serebral iskemi riskini azaltmaktır. Bu yüksek risk taşıyan hastalar, en uygun biçimde ya süreksiz serebral iskemi ya da amaurosis fugax halinde görülen; süreksiz iskemik atak (GİA) hikayesiyle belirlenirler. Karotid dolanımı ortasındaki süreksiz serebral iskemi çoklukla süreksiz hemianestezi, hemiparezi ya da afazi’den oluşur. Amorozis fugax, bir gözün süreksiz görme kaybıdır. Vertebrobasilar sistemdeki iskemi, süreksiz diplopi, boşdönmesi, dizarthiri, disfaji, kuvvet kaybı, uyuşukluk, görmeü kaybı ve hatta hafıza kaybına niye olabilir.
İskemik olayların birçoklarının mühleti saniyeler ve dakikalarla ölçülür ve nadiren 30 dak. dan uzun sürer. Nörolojik bozukluk 24 saat ortasında gerilediği taktirde , olay bir GIA olarak tanımlanır. Reverzibl bir iskemik nörolojik bozukluk (RIND) 24 saat ila 3 hafta müddetli olanıdır. Daha uzun vadeli olan iskemik bozukluklar tamamlanmış/oturmuş felç kabul edilir. Tamamlanmış felç görülen bireylerle yapılan dikkatli sorgulamalarda; %60’ının evvelinde bir TIA geçmişinin bulunduğunu, %20’sinde felcin adım adım ilerleyen halde geliştiğini ve yalnızca %20’sinde apansız ortaya çıktığı saptanmıştır.
TEDAVİ
GİA geçiren yahut yavaş ortaya çıkan inmeli olgular kollayıcı cerrahi müdahale için potansiyel adaylardır. İnmeyi önleyici cerrahi müdahaleler emboli odağının ortadan kaldırılmasını yahut bebir daha giden kan akımının arttırılmasını maksatlar. Bu durumlar için uygulanacak operasyonlar, karotid endarterektomi ve mikrovasküler bypass’ı kapsar. Potansiyel adaylar çoklukla; beyindeki enfarktın derecesini kıymetlendirmek ve tümör, subdural hematom yahut subaraknoid hemoraji üzere öbür olasılıkları ortadan kaldırmak için BT ve MRG taramasından geçerler. ondan sonrasında aort kavsi, karotid, vertebral ve serebral damarları kapsayan anjiografiden geçerler. Karotid daolaşımının non-invazif tekniklerle incelenmesi daha az ve hakikat bilgi vermesine karşın düşük risk taşıdığından tarama maksadıyla kullanılabilirler.
İpsilateral serebral iskemi yahut amorozis fugax (görme kaybı) üzere semptomlar mevcutsa ve anjiografide ileri stenozis (genellikle %75’ten çok) ya da ülserasyon görülürse, karotid endarterektomi endikasyonu vardır . Prosedür, karotid arterin tutulan kısmının açılmasını ve atherosclerotik plağın çıkarılmasını içerir. Tecrübeli ellerde karotid endarterektomiden kaynaklanan mortalite oranı %1, ve nörolojik morbidite oranı %5’tir.
Bir küme hastada tam tıkalı internal karotid arter yahut da cerrahi olarak ulaşılamayan internal karotid yahut orta serebral arter segemntlerindeki stenozla ipsilateral serebral iskemi görülebilir. Bu üzere yetersiz kollateral sirkülasyonu olan hastalar için mikrovasküler bypass teknikleri önerilmektedir. Bunlardan en yaygın kullanılanı süperfisial temporal arter ile, orta serebral arterin anastomozudur (STA-MCA).
İskemİk VaskÜler HastalIk (FelÇ-İnme)
İskemi ve kararındaki beyin enfarktı rastgele bir serebral damarın dağılım alanında görülebilir; bu biçimdece serebrum, beyinsapı ya da serebellumun rastgele bir kısmı etkilenebilir. Beyne en çok kanı karotid deveranı sağladığından bunun dağılımının ortasındaki iskemi ve enfarkt en yaygınıdır. İskemi, ana arterlerin tıkanmasından, stenoz kararı azalmış akım kararı yahut intravasküler emboli niçiniyle daha küçük çaplı arteriyollerin süreksiz yahut kalıcı biçimde tıkanmasından kaynaklanabilir.
Büyük damarlardaki stenoz yahut tıkanmanın en yaygın sebebi atherosklerozisdir. Bu hastalık genelde internal karotid arterin, extrakranial boyun segmentinde, ama karotid sifon segmentinde (kavernous sinüs ortasındaki kısmı), distal internal karotis, hatta proksimal orta serebral arterde de oluşabilir.
Arterial emboli ekseriyetle ya karotis bifukasyonundaki ülsere atherosclerotik plaktan ya da kalp ortasındaki odaktan kaynaklanır. Myokard enfarktüsü daha sonrasında gelişen mural thrombus yahut atrial fibrilasyon kalpteki emboli kaynaklarıdır. Serebral iskemi için öteki risk faktörleri, yüksek tansiyon, diabet, yüksek kolesterol, şişmanlık, sigara ve aile hikayesidir.
İnme için hiç bir tesirli ilaç yahut cerrahi müdahale olmadığından, nöroşirürjide güdülen emel felç geçirmesi mümkün hastaları belirlemek ve serebral iskemi riskini azaltmaktır. Bu yüksek risk taşıyan hastalar, en uygun biçimde ya süreksiz serebral iskemi ya da amaurosis fugax halinde görülen; süreksiz iskemik atak (GİA) hikayesiyle belirlenirler. Karotid dolanımı ortasındaki süreksiz serebral iskemi çoklukla süreksiz hemianestezi, hemiparezi ya da afazi’den oluşur. Amorozis fugax, bir gözün süreksiz görme kaybıdır. Vertebrobasilar sistemdeki iskemi, süreksiz diplopi, boşdönmesi, dizarthiri, disfaji, kuvvet kaybı, uyuşukluk, görmeü kaybı ve hatta hafıza kaybına niye olabilir.
İskemik olayların birçoklarının mühleti saniyeler ve dakikalarla ölçülür ve nadiren 30 dak. dan uzun sürer. Nörolojik bozukluk 24 saat ortasında gerilediği taktirde , olay bir GIA olarak tanımlanır. Reverzibl bir iskemik nörolojik bozukluk (RIND) 24 saat ila 3 hafta müddetli olanıdır. Daha uzun vadeli olan iskemik bozukluklar tamamlanmış/oturmuş felç kabul edilir. Tamamlanmış felç görülen bireylerle yapılan dikkatli sorgulamalarda; %60’ının evvelinde bir TIA geçmişinin bulunduğunu, %20’sinde felcin adım adım ilerleyen halde geliştiğini ve yalnızca %20’sinde apansız ortaya çıktığı saptanmıştır.
TEDAVİ
GİA geçiren yahut yavaş ortaya çıkan inmeli olgular kollayıcı cerrahi müdahale için potansiyel adaylardır. İnmeyi önleyici cerrahi müdahaleler emboli odağının ortadan kaldırılmasını yahut bebir daha giden kan akımının arttırılmasını maksatlar. Bu durumlar için uygulanacak operasyonlar, karotid endarterektomi ve mikrovasküler bypass’ı kapsar. Potansiyel adaylar çoklukla; beyindeki enfarktın derecesini kıymetlendirmek ve tümör, subdural hematom yahut subaraknoid hemoraji üzere öbür olasılıkları ortadan kaldırmak için BT ve MRG taramasından geçerler. ondan sonrasında aort kavsi, karotid, vertebral ve serebral damarları kapsayan anjiografiden geçerler. Karotid daolaşımının non-invazif tekniklerle incelenmesi daha az ve hakikat bilgi vermesine karşın düşük risk taşıdığından tarama maksadıyla kullanılabilirler.
İpsilateral serebral iskemi yahut amorozis fugax (görme kaybı) üzere semptomlar mevcutsa ve anjiografide ileri stenozis (genellikle %75’ten çok) ya da ülserasyon görülürse, karotid endarterektomi endikasyonu vardır . Prosedür, karotid arterin tutulan kısmının açılmasını ve atherosclerotik plağın çıkarılmasını içerir. Tecrübeli ellerde karotid endarterektomiden kaynaklanan mortalite oranı %1, ve nörolojik morbidite oranı %5’tir.
Bir küme hastada tam tıkalı internal karotid arter yahut da cerrahi olarak ulaşılamayan internal karotid yahut orta serebral arter segemntlerindeki stenozla ipsilateral serebral iskemi görülebilir. Bu üzere yetersiz kollateral sirkülasyonu olan hastalar için mikrovasküler bypass teknikleri önerilmektedir. Bunlardan en yaygın kullanılanı süperfisial temporal arter ile, orta serebral arterin anastomozudur (STA-MCA).