Omurga ve omurilik tümörleri Omurga ve omurilik tümörleri birincil ve ikincil olmak üzere iki kümede incelenebilir. Birincil tümörler omurgayı oluşturan yapıların hücrelerinden kaynaklanan tümörlerdir.İkincil tümörler ise akciğer, göğüs, prostat, böbrek,lenfoma, mide barsak sistemi rahim üzere organlardan omurgaya yayılan metastatik tümörler denilen tümörlerden oluşurlar.Bir başka sınıflandırma ise omurilik zarının haricinde olanlar (ekstradural), omurilik zarı ile omurilik içinde olanlar (intradural ekstrameduller) ve omuriliğin ortasında olan tümörler (intrameduller) formundadır.
Tüm santral hudut sistemi tümörlerinin yaklaşık %10 ile %25’i içindeki kısmı omurga ve omurilik yerleşimlidir. Omurga ve omurilik tümörlerinin, toplumda görülme sıklığı yüzbin bireyde 2 ila 10 içinde değişir.Omurilik zarının haricinde olan tümörler, ortasında olan tümörlere oranla daha fazla görülür. Tüm omurga ve omurilik tümörlerinin %60 ını omurilik zarınının haricindekiler, %35 ini zarın ortasındakiler ve %5 ini omuriliğin ortasındaki tümörler oluşturur.
Omurilik zarının haricindeki tümörlerin %90 ını metastatik tümörler oluşturur. Metastatik tümörler en hayli 45-65 yaşları içinde ve erkeklerde daha sık görülür. Birfazlaca kanser tipi omurgaya yayılır ve kanserli hastaların %5-10’unda bulgu veren omurga metastazlarına rastlanır ve bu hastaların yaklaşık yarısında bacaklarda kuvvet kaybı geliştiği bildirilmiştir. Omurilik zarının ortasındaki tümörlerin büyük çoğunluğunu menengiom ve nörinom denilen âlâ huylu tümörler oluşturur. Omuriliğin ortasındaki tümörlerin %90 ‘ını ependimom, astrositom denilen tümörler oluşturur.
birebir vakitte çocuklarda omurilik zarı ortasındaki tümörlerin %55’ini omurilik ortasındaki tümörler oluştururken, %45’ini zar içi omurilik dışı tümörler oluşturur.
Belirtileri nelerdir ?
Omurga ve omurilik tümörleri boyun sırt ve belde yerleşim yerine bakılırsa bulgular verirler. En sık rastlanan bulgu ağrıdır ve genelde sırt ağrısı formunda başlayabilir.Bu ağrılar bilhassa istirahat halinde dinlenmekle geçmez ve geceleri daha fazladır.Ağrı genelikle yaygın olup nadiren bölgeseldir. Birtakım hastalarda karın ağrısı formunda başlayabilir.Ağrıyla birlikte yerleşim yerine nazaran; boyun bölgesinde tümöre bağlı bası var ise, hem kollarda hem bacaklarda güç kayıpları, uyuşma hissi görülebilir. Sırt ve bel bölgesinde tümör var ise yalnızca bacaklarda güçsüzlük,uyuşma, yürüyememe üzere durumlar görülebilir. bir daha omurilik ve omurga tümörlerinde mesane ve barsak sistemi denetimi bozulabilir. İdrar kaçırma, dışkı denetimini sağlayamama, cinsel işlev kaybı ortaya çıkabilir.Reflekslerde bozulmalar, tama yakın hissizlik, yatağa bağımlılık durumu görülebilir. Birtakım tümörlerde basının derecesine bağlı olarak güçsüzlük bir iki gün içerisinde hayli süratli ilerleyebilir. Birtakım tümörlerde güçsüzlük yavaş ilerler epeyce sinsi seyreder. Çocuklarda beceriksizlik, güçsüzlük, düşme atakları, biçiminde kuvvet kayıpları sıktır. Çocuklardaki bir öbür yakınma ise omurgada meydana gelen skolyoz dediğimiz eğriliktir.
Risk faktörleri nelerdir?
Omurga ve omurilik tümörlerinin de öbür tümörlerin birçoklarında olduğu üzere tam olarak sebebi bilinmemektedir. Genetik faktörler, kimi kimyasal casuslar, ışınım ışınları, virüsler bu tümörlerin oluşumunda risk faktörleridir. Bilhassa ikincil diğer organlardan yayılan kanserler omurgayı epey severler.
Nasıl teşhis konur?
Omurilik ve omurga tümörlerinin en sık belirtisi ağrı olduğundan birinci vakit içinderda hasta bu şikayetle tabibe başvurabilir. Hastalığın hikayesi ve yeterli bir nörolojik muayene bu teşhisten şüphelenmek için yol göstericidir. bir daha radyolojik görüntüleme formları teşhiste temeldir. Muayene neticelerina nazaran omuriliğin ve omurganın hangi düzeyinden şüpheleniliyorsa buraya yönelik radyolojik tetkikler yapılır. Direk grafiler, bilgisayarlı tomografi, manyetik rezonans görüntüleme, anjiografi, kemik sintigrafisi teşhiste kullanılan yollardır.
Bilhassa kanser olduğu bilinen hastaların omurga üzerinde ağrı olması, kol ve bacaklarda güçsüzlük gelişmesi durumunda kesinlikle omurga tümörü istikametinden tetkik edilmesi gerekmektedir.
Nasıl tedavi edilir?
Omurilik ve omurga tümörleri tedavisi beyin ve hudut cerrahisi, nöroloji, ışınım onkolojisi, medikal onkoloji, patoloji üzere branşların bir arada karar vererek tedavi ettikleri tümörlerdir. Tanıya yönelik gerekli süreçler tamamlandıktan daha sonra tümörün yeri ve mümkün tipi tespit edilir ve tedavi seçenekleri sunulur. Tedavide cerrahi teşebbüs, radyoterapi, kemoterapi, immunoterapi üzere formüller tek yahut bir ortada kullanılabilir.
Cerrahi :Omurilik ve omurga tümörlerin birçoklarında cerrahi tedavi temeldir. Son senelerda teknolojideki artış ile bu tümörlerin teşhisinin kolaylaşması bilhassa cerrahide mikroskobun kullanılması ile yüz güldürücü sonuçlar alınmaktadır. Özel tekniklerle radyolojik teşebbüs altında bu tümörlerin birçoklarından biyopsi alınabilmekte ve patolojisi belirlenmektedir. Omurilik zarı içerisindeki güzel huylu tümörler bütün olarak mikrocerrahi tekniklerle basitçe çıkarılmaktadır. Omuriliğin içerisindeki tümörler şayet yaygın değilse bir daha mikrocerrahi sistemlerle çıkarılabilir. Omurilik zarı haricindeki tümörler; bunların birden fazla metastatik tümörlerdir ve bunlar omurgada kırıklara yol açabilirler. Omurganın yük taşıma kapasitesini azaltabilirler. Önemli derecede kuvvetsizlik ve ağrılara yol açabilirler. Bu metastatik tümörlerde bilhassa ışınım onkolojisi ve medikal onkoloji beyin cerrahisi branşlarının ortak karar vermesi gereklidir. Bilhassa omurga tutulumu olan kanserli hastalarda cerrahi teşebbüsün hedefi tümörü büsbütün çıkarmaktan çok hastanın konforlu hayatını sürdürmesini sağlamaktır. Bu hastalarda omurilikteki baskıyı kaldırdıktan daha sonra omurgayı destekleyici çeşitli implantlar takılmakta ve hastanın rahat yaşamasına imkan sağlanmaktadır.
Radyoterapi:Omurilik ve omurga tümörlerinin şimdi hepsi ışınıma hassastır. Cerrahi teşebbüs öncesi ve daha sonrası devirde bu tümörlere radyoterapi verilmektedir.Özellikle tanısı konulan ve patolojik tiplenmesi yapılan tümörlerde ameliyat daha sonrası erken periyotta radyoterapi yapılabilmektedir. Radyoterapide tümöre yönelik tümör hücrelerinin öldürülmesi ile olağan dokulara ziyan vermeyecek biçimde planlanmaktadır.
Son senelerda radyoterapide büyük bir gelişim gözlenmiştir. Cyberknife prosedürü ağrıyı denetim altına alabilmekte ve hayat kalitesinin artırılmasını sağlamaktadır.Cyberknife ile tedavi müddeti kısalmış, süratli güzelleşme sağlanmış ve tedaviye olumlu karşılıklar alınmıştır. Bu teknik temel olarak omurilik ve omurga tümörlerinde birincil olarak kullanılabileceği üzere; ameliyat yapılamayan hastalarda, daha evvel radyoterapi almış hastalarda ve ameliyat yapılmış hastalarda takviye tedavisi olarak da kullanılabilir.
Stereotaktik radyocerrahi ve radyoterapi omurilik ve omurga tümörlerinde yüksek doza imkan sağlarken; omurilik dozu tolerans düzeyi ile sonlandırılmalıdır.
Kemoterapi:Bu sistem öbür tedavi biçimlerine dayanak olarak omurilik ve omurga tümörlerinde tümöre yönelik kimyasal unsurlar verilerek tümörün küçültülmesi temeline dayanır. Medikal onkolog ve beyin cerrahının işbirliğinde verilir.
Tüm santral hudut sistemi tümörlerinin yaklaşık %10 ile %25’i içindeki kısmı omurga ve omurilik yerleşimlidir. Omurga ve omurilik tümörlerinin, toplumda görülme sıklığı yüzbin bireyde 2 ila 10 içinde değişir.Omurilik zarının haricinde olan tümörler, ortasında olan tümörlere oranla daha fazla görülür. Tüm omurga ve omurilik tümörlerinin %60 ını omurilik zarınının haricindekiler, %35 ini zarın ortasındakiler ve %5 ini omuriliğin ortasındaki tümörler oluşturur.
Omurilik zarının haricindeki tümörlerin %90 ını metastatik tümörler oluşturur. Metastatik tümörler en hayli 45-65 yaşları içinde ve erkeklerde daha sık görülür. Birfazlaca kanser tipi omurgaya yayılır ve kanserli hastaların %5-10’unda bulgu veren omurga metastazlarına rastlanır ve bu hastaların yaklaşık yarısında bacaklarda kuvvet kaybı geliştiği bildirilmiştir. Omurilik zarının ortasındaki tümörlerin büyük çoğunluğunu menengiom ve nörinom denilen âlâ huylu tümörler oluşturur. Omuriliğin ortasındaki tümörlerin %90 ‘ını ependimom, astrositom denilen tümörler oluşturur.
birebir vakitte çocuklarda omurilik zarı ortasındaki tümörlerin %55’ini omurilik ortasındaki tümörler oluştururken, %45’ini zar içi omurilik dışı tümörler oluşturur.
Belirtileri nelerdir ?
Omurga ve omurilik tümörleri boyun sırt ve belde yerleşim yerine bakılırsa bulgular verirler. En sık rastlanan bulgu ağrıdır ve genelde sırt ağrısı formunda başlayabilir.Bu ağrılar bilhassa istirahat halinde dinlenmekle geçmez ve geceleri daha fazladır.Ağrı genelikle yaygın olup nadiren bölgeseldir. Birtakım hastalarda karın ağrısı formunda başlayabilir.Ağrıyla birlikte yerleşim yerine nazaran; boyun bölgesinde tümöre bağlı bası var ise, hem kollarda hem bacaklarda güç kayıpları, uyuşma hissi görülebilir. Sırt ve bel bölgesinde tümör var ise yalnızca bacaklarda güçsüzlük,uyuşma, yürüyememe üzere durumlar görülebilir. bir daha omurilik ve omurga tümörlerinde mesane ve barsak sistemi denetimi bozulabilir. İdrar kaçırma, dışkı denetimini sağlayamama, cinsel işlev kaybı ortaya çıkabilir.Reflekslerde bozulmalar, tama yakın hissizlik, yatağa bağımlılık durumu görülebilir. Birtakım tümörlerde basının derecesine bağlı olarak güçsüzlük bir iki gün içerisinde hayli süratli ilerleyebilir. Birtakım tümörlerde güçsüzlük yavaş ilerler epeyce sinsi seyreder. Çocuklarda beceriksizlik, güçsüzlük, düşme atakları, biçiminde kuvvet kayıpları sıktır. Çocuklardaki bir öbür yakınma ise omurgada meydana gelen skolyoz dediğimiz eğriliktir.
Risk faktörleri nelerdir?
Omurga ve omurilik tümörlerinin de öbür tümörlerin birçoklarında olduğu üzere tam olarak sebebi bilinmemektedir. Genetik faktörler, kimi kimyasal casuslar, ışınım ışınları, virüsler bu tümörlerin oluşumunda risk faktörleridir. Bilhassa ikincil diğer organlardan yayılan kanserler omurgayı epey severler.
Nasıl teşhis konur?
Omurilik ve omurga tümörlerinin en sık belirtisi ağrı olduğundan birinci vakit içinderda hasta bu şikayetle tabibe başvurabilir. Hastalığın hikayesi ve yeterli bir nörolojik muayene bu teşhisten şüphelenmek için yol göstericidir. bir daha radyolojik görüntüleme formları teşhiste temeldir. Muayene neticelerina nazaran omuriliğin ve omurganın hangi düzeyinden şüpheleniliyorsa buraya yönelik radyolojik tetkikler yapılır. Direk grafiler, bilgisayarlı tomografi, manyetik rezonans görüntüleme, anjiografi, kemik sintigrafisi teşhiste kullanılan yollardır.
Bilhassa kanser olduğu bilinen hastaların omurga üzerinde ağrı olması, kol ve bacaklarda güçsüzlük gelişmesi durumunda kesinlikle omurga tümörü istikametinden tetkik edilmesi gerekmektedir.
Nasıl tedavi edilir?
Omurilik ve omurga tümörleri tedavisi beyin ve hudut cerrahisi, nöroloji, ışınım onkolojisi, medikal onkoloji, patoloji üzere branşların bir arada karar vererek tedavi ettikleri tümörlerdir. Tanıya yönelik gerekli süreçler tamamlandıktan daha sonra tümörün yeri ve mümkün tipi tespit edilir ve tedavi seçenekleri sunulur. Tedavide cerrahi teşebbüs, radyoterapi, kemoterapi, immunoterapi üzere formüller tek yahut bir ortada kullanılabilir.
Cerrahi :Omurilik ve omurga tümörlerin birçoklarında cerrahi tedavi temeldir. Son senelerda teknolojideki artış ile bu tümörlerin teşhisinin kolaylaşması bilhassa cerrahide mikroskobun kullanılması ile yüz güldürücü sonuçlar alınmaktadır. Özel tekniklerle radyolojik teşebbüs altında bu tümörlerin birçoklarından biyopsi alınabilmekte ve patolojisi belirlenmektedir. Omurilik zarı içerisindeki güzel huylu tümörler bütün olarak mikrocerrahi tekniklerle basitçe çıkarılmaktadır. Omuriliğin içerisindeki tümörler şayet yaygın değilse bir daha mikrocerrahi sistemlerle çıkarılabilir. Omurilik zarı haricindeki tümörler; bunların birden fazla metastatik tümörlerdir ve bunlar omurgada kırıklara yol açabilirler. Omurganın yük taşıma kapasitesini azaltabilirler. Önemli derecede kuvvetsizlik ve ağrılara yol açabilirler. Bu metastatik tümörlerde bilhassa ışınım onkolojisi ve medikal onkoloji beyin cerrahisi branşlarının ortak karar vermesi gereklidir. Bilhassa omurga tutulumu olan kanserli hastalarda cerrahi teşebbüsün hedefi tümörü büsbütün çıkarmaktan çok hastanın konforlu hayatını sürdürmesini sağlamaktır. Bu hastalarda omurilikteki baskıyı kaldırdıktan daha sonra omurgayı destekleyici çeşitli implantlar takılmakta ve hastanın rahat yaşamasına imkan sağlanmaktadır.
Radyoterapi:Omurilik ve omurga tümörlerinin şimdi hepsi ışınıma hassastır. Cerrahi teşebbüs öncesi ve daha sonrası devirde bu tümörlere radyoterapi verilmektedir.Özellikle tanısı konulan ve patolojik tiplenmesi yapılan tümörlerde ameliyat daha sonrası erken periyotta radyoterapi yapılabilmektedir. Radyoterapide tümöre yönelik tümör hücrelerinin öldürülmesi ile olağan dokulara ziyan vermeyecek biçimde planlanmaktadır.
Son senelerda radyoterapide büyük bir gelişim gözlenmiştir. Cyberknife prosedürü ağrıyı denetim altına alabilmekte ve hayat kalitesinin artırılmasını sağlamaktadır.Cyberknife ile tedavi müddeti kısalmış, süratli güzelleşme sağlanmış ve tedaviye olumlu karşılıklar alınmıştır. Bu teknik temel olarak omurilik ve omurga tümörlerinde birincil olarak kullanılabileceği üzere; ameliyat yapılamayan hastalarda, daha evvel radyoterapi almış hastalarda ve ameliyat yapılmış hastalarda takviye tedavisi olarak da kullanılabilir.
Stereotaktik radyocerrahi ve radyoterapi omurilik ve omurga tümörlerinde yüksek doza imkan sağlarken; omurilik dozu tolerans düzeyi ile sonlandırılmalıdır.
Kemoterapi:Bu sistem öbür tedavi biçimlerine dayanak olarak omurilik ve omurga tümörlerinde tümöre yönelik kimyasal unsurlar verilerek tümörün küçültülmesi temeline dayanır. Medikal onkolog ve beyin cerrahının işbirliğinde verilir.