NYT, Biden’ın Türkiye ikilemini yazdı Amerikan gazetesi New York Times (NYT), Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan ile ABD Lideri Joe Biden’ın bugün Brüksel’de yapacağı görüşmeyi mercek altına aldı. NYT, Erdoğan’ın görüşme öncesinde ‘duruşunu yumuşattığı’ yorumu yaparken, bir yandan da Türkiye’yle bağlantıların ABD için bir ikileme yol açtığı tezini işledi.
‘BIDEN İDARESİ KUŞKUCU YAKLAŞIYOR’
‘Biden görüşmesi yaklaşırken Erdoğan duruşunu yumuşatıyor’ başlıklı tahlil, şu sözlerle başlıyor:
“Türkiye Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan son dört yılda ülke ortasındaki muhalifleri ısrarla ezdi ve Moskova’ya yanaştı; bu sırada da müttefiklerine tatlı hükümet ihaleleri yağdırdı ve bölgesel olarak uygun gördüğü her yere asker konuşlandırdı.
Ve eski lider Donald Trump’ın idaresi bu durumu büyük ölçüde görmezden geldi.
Lakin Erdoğan pazartesi günkü kritik NATO toplantısı öncesinde Brüksel’e varırken, bir vakit içinder Trump’ın imkan tanıdığı öbür otoriter eğilimli önderler üzere, muhakkak daha kuşkucu bir Biden idaresiyle karşı karşıya.
Biden’la çarşamba günü görüşecek olan Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin bu yeni sisteme daha da savaşçı bir tavır takınarak, ülke ortasındaki rastgele bir siyasi muhalefete dair tüm işaretleri açıkça bastırarak ve Ukrayna hududuna asker yığıp Batı’nın güvenliğini tehdit ederek cevap verdi.
Ama Erdoğan için işler o kadar sıradan değil. Korona virüsü pandemisi ve ekonomiyi yanlış yönetmesinin kararında, Erdoğan şu an ülke ortasında ağır baskı altında; enflasyon ve işsizlik artıyor, tehlikeli halde zayıflamış lira da bir borç krizini tetikleyebilir.”
‘AKDENİZ’DEKİ FAALİYETLER DURDU, UKRAYNA SİYASETİ RUSYA’YI KIZDIRDI’
NYT, Erdoğan’ın bu niçinle halini yumuşattığı yorumu yaptı:
“ötürüsıyla yaklaşımının düzeyini düşürdü; önemli gereksinim duyduğu Batı yatırımlarını alma umuduyla -bu Rusya’nın sağlayamayacağı bir şey- bir dizi sorunda konumlarını şimdiden yumuşattı. Batılı önderleri temin etmek ismine, NATO müttefiklerini kızdıran Doğu Akdeniz’de doğalgaz arama faaliyetlerini durdurdu; Rusya’nın tehditlerine karşı Ukrayna’yı destekleyerek ve Polonya’ya Türk üretimi insansız hava araçları satarak Moskova’yı sinirlendirdi.”
‘ERDOĞAN’IN KİMİ DEĞERLİ KOZLARI VAR’
Tahlilde, Ankara’daki iktidarın da kozları olduğu yorumuna yer verildi:
“aynı vakitte, Erdoğan’ın birtakım kıymetli kozları var. Türkiye’nin NATO’daki varlığı, milyonlarca mülteci için geçiş istasyonu rolü ve Afganistan’daki askeri varlığı, Erdoğan’a Batı karşısında gerçek bir etki gücü sağlıyor.
ötürüsıyla, Biden’ın demokrasiler içinde güçlendirilmiş bir ittifak vizyonu ile çatışma manasına gelse bile, Erdoğan’ın otoriterliğe kayışını, Putin’le derinleşen alakasını ve Rus üretimi gelişmiş S-400 hava sistemlerini alma sonucunı bilakis çevirmesi pek mümkün değil.
Soru işaretlerinden biri Erdoğan’ın, öfkelenip -her iki ülke tarafınca da aşı tedariki konusunda hayal kırıklığına uğratılmış bulunmasına rağmen- Kremlin ve hatta Çin’le mukadderat birliği yapma noktasına gelmedilk evvel Biden’ın tarafına ne kadar itilebileceğidir. Erdoğan, seçeneklerini açık tutacak kadar keskin görüşlü.”
‘BIDEN İÇİN TÜRKİYE’Yİ KAYBETME RİSKİ VAR’
Makalenin bu noktasında Memleketler arası Kriz Kümesi’nin Türkiye proje yöneticisi Nigar Göksel’in “Erdoğan’ı zaptetmeye çalışırken Türkiye’yi kaybetmemenin yolu nedir?” sorusuna yer veren NYT, “Biden’ın Erdoğan’a birinci yaklaşımı, Putin’le olduğu üzere, arasını korumak, uyuşmazlıklardan kaçınmak ve sorunları daha düşük diplomatik düzeylerde ele almak yönündeydi” sözlerini kullandı.
İki başkanın şu ana dek yalnızca Biden’ın Ermeni Soykırımı’nı tanıma sonucunı haber vermek için araması vesilesiyle konuştuğunu yazan NYT, “Bu sorunun Erdoğan açısından geçmiş senelerda bir öfke nöbetine yol açacak cinsten bir küçük düşürme bulunmasına karşın, sessiz bir reaksiyon ve NATO tepesinde görüşme kelamıyla karşılandı” diye yazdı. Göksel ise bu hususa ait yorumunda, “Erdoğan ilerlemenin yolunu ararken, onlar Erdoğan’ın siyasi puan toplamamasından emin olmaya çalışıyor” dedi.
‘ANKARA’NIN EKONOMİK PROBLEMLERİ AŞMAYA MUHTAÇLIĞI VAR’
Haberin devamında, Ankara’nın ekonomik problemleri aşmaya gereksinimi olduğu ve ABD’nin ek yaptırımlarından kaçınmak istediği açıklandı; Erdoğan’ın Amerikan iş dünyasıyla geçtiğimiz haftalarda yaptığı toplantı hatırlatıldı. İki başkanın bağlantılarının senelerca geriye gittiğine ve Biden’ın 2011 yılında Erdoğan’ı konutunda ziyaret ettiğine de dikkat çekilirken, “Fakat bir dizi hususta birbirlerine epeyce uzaklar” denildi.
‘ÇOK ÖFKELENİRSE RUS UÇAKLARINI ALABİLİR’
NYT, en güçlü bahsin S-400’ler olduğunu, Erdoğan’ın Rusya’dan ikinci bir batarya almayı bile müzakere edip yaptırım tehdidi niçiniyle bundan geri adım attığını belirterek şu sözleri kullandı:
“Erdoğan’ın S-400 alma sonucunın merkezinde, kendisinin yerine bir oburunu getirmeye kararlı olduğuna inandığı Washington’a karşı güvensizliği bulunuyor. Bu inanç, Biden’ın geçtiğimiz yıl seçim kampanyası sırasında ABD’nin Türkiye’de muhalefeti desteklemesi gerektiğini söylemesiyle güçlendi.
Ama hayli fazla baskı yapılırsa, beşinci kuşak savaş uçaklarına önemli muhtaçlık duyan Erdoğan’ın Rus üretimi Sukhoileri bile alabileceğine dair kaygılar var. hem de, Türk-Amerikan ortak denetimi altında bulunan İncirlik Hava Üssü’ndeki yaklaşık 50 Amerikan nükleer bombası hakkında da kaygılar kelam konusu. Erdoğan geçmişte birkaç kere, Amerikalıları buradan çıkarma tehdidinde bulundu.”
‘AFGANİSTAN TEKLİFİ ABD’DEN GELDİ’
Haberde Washington’ın S-400 uyuşmazlığının etrafından dolanmaya hazırlandığı, bunun yerine iki ülkenin anlaşabileceği stratejik alanlar olarak Afganistan, Irak ve Libya’ya odaklandığı açıklandı. NYT, Türkiye’nin Afganistan’da kalması mümkünlüğünün mutabakat alanlarından biri olduğunu, bu teklifin ABD’nin özel temsilcisi Zalmay Halilzad’dan geldiğini lakin asker çıkma takvimi yaklaştıkça ‘Erdoğan’ın kesin bir karar vermeyi vermeyi ertelediğini’ ve bu durumun, Kabil’deki büyükelçiliğine inançlı erişimi sürdürme konusunda Avrupa başşehirlerinde telaş yarattığını öne sürdü.
Gazete, Libya’nın da bir mutabakat alanı olabileceğini yazdı. Öte yandan, haberde ABD’nin Suriye’de IŞİD’e karşı YPG’yi destekleme siyasetinden Türkiye’nin sert şikâyetlerine karşın geri adım atmasının beklenmediği açıklandı; “Erdoğan da insan hakları konusunda rastgele bir yumuşama sinyali vermedi” denildi.
‘BIDEN, DEMOKRASİ İLE TÜRKİYE ORTASINDA TERCİH YAPMAK ZORUNDA KALABİLİR’
NYT’nin tahlili, Washington’daki Türkiye Araştırmaları Programı Yöneticisi Soner Çağaptay’ın şu yorumuyla son buldu: “Biden, Türkiye ile demokrasi içinde bir tercih yapması gerekebileceğinin farkında.” (DIŞ HABERLER)
‘BIDEN İDARESİ KUŞKUCU YAKLAŞIYOR’
‘Biden görüşmesi yaklaşırken Erdoğan duruşunu yumuşatıyor’ başlıklı tahlil, şu sözlerle başlıyor:
“Türkiye Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan son dört yılda ülke ortasındaki muhalifleri ısrarla ezdi ve Moskova’ya yanaştı; bu sırada da müttefiklerine tatlı hükümet ihaleleri yağdırdı ve bölgesel olarak uygun gördüğü her yere asker konuşlandırdı.
Ve eski lider Donald Trump’ın idaresi bu durumu büyük ölçüde görmezden geldi.
Lakin Erdoğan pazartesi günkü kritik NATO toplantısı öncesinde Brüksel’e varırken, bir vakit içinder Trump’ın imkan tanıdığı öbür otoriter eğilimli önderler üzere, muhakkak daha kuşkucu bir Biden idaresiyle karşı karşıya.
Biden’la çarşamba günü görüşecek olan Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin bu yeni sisteme daha da savaşçı bir tavır takınarak, ülke ortasındaki rastgele bir siyasi muhalefete dair tüm işaretleri açıkça bastırarak ve Ukrayna hududuna asker yığıp Batı’nın güvenliğini tehdit ederek cevap verdi.
Ama Erdoğan için işler o kadar sıradan değil. Korona virüsü pandemisi ve ekonomiyi yanlış yönetmesinin kararında, Erdoğan şu an ülke ortasında ağır baskı altında; enflasyon ve işsizlik artıyor, tehlikeli halde zayıflamış lira da bir borç krizini tetikleyebilir.”
‘AKDENİZ’DEKİ FAALİYETLER DURDU, UKRAYNA SİYASETİ RUSYA’YI KIZDIRDI’
NYT, Erdoğan’ın bu niçinle halini yumuşattığı yorumu yaptı:
“ötürüsıyla yaklaşımının düzeyini düşürdü; önemli gereksinim duyduğu Batı yatırımlarını alma umuduyla -bu Rusya’nın sağlayamayacağı bir şey- bir dizi sorunda konumlarını şimdiden yumuşattı. Batılı önderleri temin etmek ismine, NATO müttefiklerini kızdıran Doğu Akdeniz’de doğalgaz arama faaliyetlerini durdurdu; Rusya’nın tehditlerine karşı Ukrayna’yı destekleyerek ve Polonya’ya Türk üretimi insansız hava araçları satarak Moskova’yı sinirlendirdi.”
‘ERDOĞAN’IN KİMİ DEĞERLİ KOZLARI VAR’
Tahlilde, Ankara’daki iktidarın da kozları olduğu yorumuna yer verildi:
“aynı vakitte, Erdoğan’ın birtakım kıymetli kozları var. Türkiye’nin NATO’daki varlığı, milyonlarca mülteci için geçiş istasyonu rolü ve Afganistan’daki askeri varlığı, Erdoğan’a Batı karşısında gerçek bir etki gücü sağlıyor.
ötürüsıyla, Biden’ın demokrasiler içinde güçlendirilmiş bir ittifak vizyonu ile çatışma manasına gelse bile, Erdoğan’ın otoriterliğe kayışını, Putin’le derinleşen alakasını ve Rus üretimi gelişmiş S-400 hava sistemlerini alma sonucunı bilakis çevirmesi pek mümkün değil.
Soru işaretlerinden biri Erdoğan’ın, öfkelenip -her iki ülke tarafınca da aşı tedariki konusunda hayal kırıklığına uğratılmış bulunmasına rağmen- Kremlin ve hatta Çin’le mukadderat birliği yapma noktasına gelmedilk evvel Biden’ın tarafına ne kadar itilebileceğidir. Erdoğan, seçeneklerini açık tutacak kadar keskin görüşlü.”
‘BIDEN İÇİN TÜRKİYE’Yİ KAYBETME RİSKİ VAR’
Makalenin bu noktasında Memleketler arası Kriz Kümesi’nin Türkiye proje yöneticisi Nigar Göksel’in “Erdoğan’ı zaptetmeye çalışırken Türkiye’yi kaybetmemenin yolu nedir?” sorusuna yer veren NYT, “Biden’ın Erdoğan’a birinci yaklaşımı, Putin’le olduğu üzere, arasını korumak, uyuşmazlıklardan kaçınmak ve sorunları daha düşük diplomatik düzeylerde ele almak yönündeydi” sözlerini kullandı.
İki başkanın şu ana dek yalnızca Biden’ın Ermeni Soykırımı’nı tanıma sonucunı haber vermek için araması vesilesiyle konuştuğunu yazan NYT, “Bu sorunun Erdoğan açısından geçmiş senelerda bir öfke nöbetine yol açacak cinsten bir küçük düşürme bulunmasına karşın, sessiz bir reaksiyon ve NATO tepesinde görüşme kelamıyla karşılandı” diye yazdı. Göksel ise bu hususa ait yorumunda, “Erdoğan ilerlemenin yolunu ararken, onlar Erdoğan’ın siyasi puan toplamamasından emin olmaya çalışıyor” dedi.
‘ANKARA’NIN EKONOMİK PROBLEMLERİ AŞMAYA MUHTAÇLIĞI VAR’
Haberin devamında, Ankara’nın ekonomik problemleri aşmaya gereksinimi olduğu ve ABD’nin ek yaptırımlarından kaçınmak istediği açıklandı; Erdoğan’ın Amerikan iş dünyasıyla geçtiğimiz haftalarda yaptığı toplantı hatırlatıldı. İki başkanın bağlantılarının senelerca geriye gittiğine ve Biden’ın 2011 yılında Erdoğan’ı konutunda ziyaret ettiğine de dikkat çekilirken, “Fakat bir dizi hususta birbirlerine epeyce uzaklar” denildi.
‘ÇOK ÖFKELENİRSE RUS UÇAKLARINI ALABİLİR’
NYT, en güçlü bahsin S-400’ler olduğunu, Erdoğan’ın Rusya’dan ikinci bir batarya almayı bile müzakere edip yaptırım tehdidi niçiniyle bundan geri adım attığını belirterek şu sözleri kullandı:
“Erdoğan’ın S-400 alma sonucunın merkezinde, kendisinin yerine bir oburunu getirmeye kararlı olduğuna inandığı Washington’a karşı güvensizliği bulunuyor. Bu inanç, Biden’ın geçtiğimiz yıl seçim kampanyası sırasında ABD’nin Türkiye’de muhalefeti desteklemesi gerektiğini söylemesiyle güçlendi.
Ama hayli fazla baskı yapılırsa, beşinci kuşak savaş uçaklarına önemli muhtaçlık duyan Erdoğan’ın Rus üretimi Sukhoileri bile alabileceğine dair kaygılar var. hem de, Türk-Amerikan ortak denetimi altında bulunan İncirlik Hava Üssü’ndeki yaklaşık 50 Amerikan nükleer bombası hakkında da kaygılar kelam konusu. Erdoğan geçmişte birkaç kere, Amerikalıları buradan çıkarma tehdidinde bulundu.”
‘AFGANİSTAN TEKLİFİ ABD’DEN GELDİ’
Haberde Washington’ın S-400 uyuşmazlığının etrafından dolanmaya hazırlandığı, bunun yerine iki ülkenin anlaşabileceği stratejik alanlar olarak Afganistan, Irak ve Libya’ya odaklandığı açıklandı. NYT, Türkiye’nin Afganistan’da kalması mümkünlüğünün mutabakat alanlarından biri olduğunu, bu teklifin ABD’nin özel temsilcisi Zalmay Halilzad’dan geldiğini lakin asker çıkma takvimi yaklaştıkça ‘Erdoğan’ın kesin bir karar vermeyi vermeyi ertelediğini’ ve bu durumun, Kabil’deki büyükelçiliğine inançlı erişimi sürdürme konusunda Avrupa başşehirlerinde telaş yarattığını öne sürdü.
Gazete, Libya’nın da bir mutabakat alanı olabileceğini yazdı. Öte yandan, haberde ABD’nin Suriye’de IŞİD’e karşı YPG’yi destekleme siyasetinden Türkiye’nin sert şikâyetlerine karşın geri adım atmasının beklenmediği açıklandı; “Erdoğan da insan hakları konusunda rastgele bir yumuşama sinyali vermedi” denildi.
‘BIDEN, DEMOKRASİ İLE TÜRKİYE ORTASINDA TERCİH YAPMAK ZORUNDA KALABİLİR’
NYT’nin tahlili, Washington’daki Türkiye Araştırmaları Programı Yöneticisi Soner Çağaptay’ın şu yorumuyla son buldu: “Biden, Türkiye ile demokrasi içinde bir tercih yapması gerekebileceğinin farkında.” (DIŞ HABERLER)