Ismet Inönü Kaç Yıl Yönetti ?

Canan

Global Mod
Global Mod
25 Mar 2021
2,198
0
0
İsmet İnönü'nün Siyasi Liderliği ve Cumhurbaşkanlığı Süreci

İsmet İnönü, Türkiye Cumhuriyeti'nin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk'ün en yakın silah arkadaşı ve politik mirasçısıdır. Türkiye'nin erken Cumhuriyet döneminin en önemli figürlerinden biri olan İnönü, 1938-1950 yılları arasında Cumhurbaşkanlığı yapmış, ardından 1961-1965 yılları arasında tekrar başbakanlık görevini üstlenmiştir. Bu makalede, İsmet İnönü'nün yönetim süresi, siyasi kariyeri ve Türk siyasi hayatındaki yeri detaylı olarak ele alınacaktır.

İsmet İnönü Kimdir?

İsmet İnönü, 24 Eylül 1884 tarihinde İzmir'de doğdu. Askeri okullarda eğitim aldıktan sonra Osmanlı İmparatorluğu döneminde askeri görevlerde bulundu. 1920'lerin başında Kurtuluş Savaşı'na katıldı ve savaşın kazanılmasında önemli bir rol oynadı. Mustafa Kemal Atatürk ile olan yakın ilişkisi, onu Türk siyasetinin önemli figürlerinden biri yapmıştır.

Atatürk'ün sağlığında, İnönü çeşitli önemli görevler üstlenmiştir. Cumhuriyetin ilanından sonra, 1923'te Türkiye'nin ilk başbakanı olarak göreve başlamış, 1938'de Atatürk'ün ölümünden sonra ise Cumhurbaşkanı olmuştur. İnönü, özellikle II. Dünya Savaşı ve sonrasındaki yıllarda Türk dış politikasında önemli adımlar atmıştır.

İsmet İnönü Ne Kadar Süre Yönetmiştir?

İsmet İnönü, Türkiye Cumhuriyeti'nin 2. Cumhurbaşkanı olarak, 11 Kasım 1938'den 27 Mayıs 1950'ye kadar görevde bulunmuştur. Bu süre zarfında İnönü, Türkiye'nin siyasi ve ekonomik istikrarını korumaya çalışmış, aynı zamanda dünya savaşlarının ve Soğuk Savaş'ın etkisi altındaki bir dönemde dış politikada stratejik kararlar almıştır.

İnönü'nün Cumhurbaşkanlığı süresi, 12 yıl 7 yıl 16 gündür. Bu süre, Türkiye'nin erken Cumhuriyet dönemi için uzun bir yönetim süresi olup, İnönü'nün devlet yönetimindeki kararlılığını ve liderlik özelliklerini pekiştirmiştir.

İsmet İnönü'nün Cumhurbaşkanlığı Dönemi

İsmet İnönü'nün Cumhurbaşkanlığı dönemi, Türkiye'nin demokratikleşme sürecinin ve toplumsal dönüşümünün önemli bir kısmına denk gelmektedir. İnönü, Atatürk’ün ölümünden sonra Cumhurbaşkanı olmuştur ve Türkiye’nin siyasi, ekonomik ve sosyal yapısını dönüştürmeye yönelik bir dizi reform gerçekleştirmiştir. Bu dönemde Türkiye, özellikle savaş sonrası dünya konjonktüründe hem iç hem de dış politika açısından zorlu bir süreçten geçmiştir.

Cumhurbaşkanı olduktan sonra İnönü, ülkenin içindeki siyasi istikrarı sağlamak için çeşitli önlemler almıştır. Özellikle 1940'lı yıllarda Türkiye'nin savaşın dışında kalmasını sağlamak için başarılı bir denge politikası izlemiştir. Ayrıca, ekonomik sorunlar ve kıtlık gibi zorluklarla karşılaşan Türkiye, İnönü'nün liderliğinde, bu zorluklara karşı bir dizi ekonomik önlem ve reform gerçekleştirilmiştir.

İsmet İnönü'nün İkinci Dönemi: 1961-1965 Başbakanlık

İsmet İnönü, 1950 seçimlerinin ardından Cumhurbaşkanlığı görevinden ayrıldıktan sonra, Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Genel Başkanlığı’na devam etmiştir. Ancak 1950 seçimlerini kaybettikten sonra siyasi hayatındaki en büyük meydan okuma olan Demokrat Parti'nin (DP) iktidara gelmesiyle siyasi rekabet hız kazanmıştır. 1950'li yıllarda Türkiye’deki siyasi ortamın gerilmesi ve Demokrat Parti'nin yönetimindeki bazı uygulamalara karşı İnönü, zaman zaman muhalefetteki rolünü üstlenmiştir.

1961 yılında, 27 Mayıs 1960 darbesi sonucu kurulan Milli Birlik Komitesi'nin oluşturduğu yeni anayasa çerçevesinde yapılan seçimlerde Cumhuriyet Halk Partisi yeniden iktidara gelmiştir. İnönü, 1961 yılında tekrar başbakanlık görevini üstlenmiştir. Bu dönem, İnönü’nün ikinci başbakanlık dönemiydi ve 1965 yılına kadar sürdü. Bu süreç, Türkiye’nin Soğuk Savaş dönemindeki dış politika tercihlerinin şekillendiği yıllardır. Ayrıca, sosyal ve ekonomik alanda yapılan reformlar ve gelişmeler, İnönü’nün ikinci dönemiyle ilişkilendirilebilir.

İsmet İnönü'nün Siyasi Mirası ve Sonraki Etkisi

İsmet İnönü, Türk siyasetinde uzun yıllar etkili olmuş bir liderdi. Cumhurbaşkanlığı ve başbakanlık görevlerinde bulunduğu dönemde, Türk dış politikasını yönlendirmiş, ekonomik ve toplumsal sorunlara çözümler aramıştır. İnönü'nün özellikle çok partili hayata geçişteki rolü ve dış politikadaki dengeleyici tutumu, Türk demokrasi tarihinde önemli bir yer tutar.

İnönü'nün liderliğindeki Türkiye, dönemin en önemli iç ve dış zorluklarıyla karşılaşmış ve bu zorlukların üstesinden gelmeye çalışmıştır. Özellikle II. Dünya Savaşı'nın hemen sonrasındaki yıllarda izlediği dış politika, Türkiye'nin Batı ile entegrasyonunu sağlamak adına önemli olmuştur. 1947'deki Truman Doktrini ve 1952'deki NATO üyeliği, İnönü'nün dış politikadaki etkinliğini pekiştiren adımlar olmuştur.

İnönü’nün en önemli miraslarından biri de çok partili sisteme geçişin ve demokratikleşmenin önünü açan adımlardır. 1950'lerdeki seçimler ve sonrasındaki iktidar değişiklikleri, Türkiye'nin demokrasi yolundaki en önemli aşamalardan birini oluşturmuştur. İnönü'nün devlet adamı olarak, siyasi nezaket, istikrarı koruma çabası ve halkla ilişkilerdeki becerisi de önemlidir.

İsmet İnönü Hangi Yıllar Arasında Yönetmiştir?

İsmet İnönü’nün yönetimi, toplamda 12 yıl 7 yıl 16 gün sürmüştür. 1938 yılında Cumhurbaşkanı olarak göreve başlamış ve 1950 yılına kadar bu görevi sürdürmüştür. 1950 seçimleri sonrasında başkanlık görevinden ayrılan İnönü, 1961’de tekrar başbakanlık görevine getirilmiştir. 1965 yılına kadar başbakanlık yaptıktan sonra siyasetten emekli olmuştur.

İnönü'nün yönetim süresi, dönemin büyük bir kısmında Türkiye'nin ekonomik, sosyal ve siyasi gelişimini etkilemiş, birinci dereceden kararlar almıştır. Özellikle savaş sonrası Türkiye'nin uluslararası alandaki yerini güçlendiren adımlar atmış, ülke içindeki siyasi istikrarı sağlamak için çaba göstermiştir.

Sonuç

İsmet İnönü, Türkiye Cumhuriyeti tarihinin önemli siyasi figürlerinden birisidir. Hem Cumhurbaşkanı hem de Başbakan olarak Türkiye’yi yönettiği yıllarda, iç ve dış politika açısından birçok önemli karar almış, ülkenin siyasi yapısını şekillendiren gelişmelere imza atmıştır. 12 yıl boyunca Cumhurbaşkanlığı görevini üstlenmiş, ardından tekrar başbakanlık yaparak Türk siyasetinde etkili olmuştur. Türkiye'nin çok partili sisteme geçişi, ekonomik zorluklarla mücadele ve dış politikadaki başarıları İnönü'nün liderliğinin temel unsurlarını oluşturur. Siyasi mirası, Türk demokrasi tarihinde hala önemli bir yer tutmaktadır.