HUDUT TANIMAYAN UYGULAMA GELİŞTİRİCİLER İLE TANIŞIN Zeynep Elif Kaymakçı Özdemir ve İbrahim Özdemir, toplumsal medyada duyma engelli insanların daha fazla dahil olmasını sağlamak gayesiyle kolay, ulaşılabilir bir uygulama olan görüntü altyazı uygulaması Subcap’i geliştirmişler. Apple ekosisteminde aygıtların çip gücünün epey fark yarattığını belirten bu iki başarılı genç geliştirici bu uygulama yardımıyla yurtdışına gitmekten vazgeçip ülkemizde kalmaya karar vermişler.
Başarılı otizm uygulaması Otsimo ve Otsime Speech Therapy’nin yaratıcısı Zafer Elçik ise dünya devlerinden Sago ile işbirliği içerisinde Sago Küçük First Word’u kardeşinden ilham alarak tasarlamış. Kırktan fazla ülkede yaklaşık yarım milyon çocuğun ömrüne dokunmuş bir uygulama olan Otsimo ayrıyeten 19 Mayıs Dünya Erişilebilirlik Farkındalık gününde App Store tarafında Küresel olarak feature edilmiş.
Dünya çapında yarattıkları muvaffakiyet ve dokundukları hayatların kıssalarını öğrenip ilham almak için onlara süreçle ilgili tüm merak ettiklerimizi sorduk…
Sizi tanıyabilir miyiz?
Elif: Merhabalar, ben Zeynep Elif Kaymakçı Özdemir, 1989 Denizli doğumluyum. Denizli’de büyüyüp, lise tahsilimi Denizli Anadolu Lisesi’nde tamamladıktan daha sonra İstanbul Teknik Üniversitesi Elektronik ve Haberleşme Mühendisliğini kazandım ve İstanbul’a yerleştim. Üniversitede elektromanyetik alanlar ve antenler üzerine bahsin duayeni hocam Prof. Dr. İbrahim Akduman ile akademik çalışmalarda nazaranv aldım. Son sınıfta iken Ericsson’da yarı vakitli uzun devir stajyer olarak kurumsal hayata ufaktan giriş yaptım. 2012’de üniversite mezuniyetinden daha sonra da Vodafone’da test mühendisi olarak çalıştım. 2014’te İbrahim’le tanıştıktan daha sonra Denizli’ye döndüm ve bu biçimdedan beri kendi yazılım ofisimizde çalışıyoruz. Ben eser, tasarım ve pazarlama üzerine çalışıyorum.
Zeynep Elif Kaymakçı Özdemir
İbrahim: Merhabalar, İbrahim Özdemir, 1989 yılında Denizli’de doğmuş bir girişimcidir diyebilirim. Çocukluğumdan beri ticareti seven birisiyim, hatta çabucak hemen çocukken bayramlarda kardeşlerime oyuncaklarımı satma anılarım meşhurdur. Aslında bu yüzden de üniversite tercihimi en az sermaye ile kendi işimi kurabileceğimi düşündüğüm için TOBB ETÜ Bilgisayar Mühendisliği kısmından yaptım. 2012 yılında çabucak hemen mezun olmadan kendi firmamı kurdum ve bilhassa taşınabilir uygulama alanında birfazlaca ulusal ve küresel markaya hizmet verdik. Son 3 yıldır ise eşim Elif ile bir arada kendi taşınabilir uygulama eserlerimiz üzerine çalışmaya devam ediyoruz.
İbrahim Özdemir
Uygulama geliştirmeye nasıl karar verdiniz?
Elif: Bilgisayar kullanmaya 4 yaşında başladım ve bu biçimdelar gayem mühendis olmak ve oyun yazmaktı
İşin özü yazılım her vakit ilgimi çekiyordu. Haberleşme mühendisliği okuyunca bir tık uzaklaştım. daha sonrasında kurumsal ömrün, istediklerimi yapmamda ve yaratıcılığımı kullanmamda kâfi gelmeyeceğini farkettim. Farklı bir arayış ortasındaydım, İbrahim’le fazlaca yanlışsız bir vakitte tanışmış olduk. Kendisi yazılım ofisini birlikte yürütmeyi teklif etti ve bana da fazlaca cazip geldi. Birinci başladığımda yalnızca kodlama yapıyordum. Üretmek, ürettiğimin çıktısını anında görmek beni iş manasında epey tatmin etti. Artık kendi eser fikirlerimizi oluştururken ve mamüllerin dizaynını yaparken kodlamadaki bilgi birikimimden pek faydalanıyorum.
İbrahim:2009 yılında Denizli’den Ankara’ya otobüsle giderken yanımda oturan kişi cebinden devasa ekranlı bir aygıt çıkardı, tüm ekranı dokunmatik olarak yönetebiliyordu ve bu aygıt ile sinema izlemeye başladı. Güya gelecek sinemalarında gördüğüm bir sahneyi yaşatan bu aygıtı sorduğumda birinci kere iPhone sözünü duymuştum ve bu kişinin ODTÜ Teknokent’te yazılım geliştiricisi olduğunu öğrendiğimde başımda 2 şey şekillenmişti. Beni bu kadar heyecanlandıran bir alanda okuduğum için fazlaca şanslıydım ve ben de bu aygıtlara yazılım geliştirip uygulama yapmalıydım. Bundan daha sonraki süreçte 2010 yılından beri taşınabilir uygulamalar yapıyorum. Hem kullanıcı tıpkı vakitte bir uygulama geliştirici olarak neredeyse tüm akıllı telefon sürecine yakından şahitlik etmek çok hoş bir tecrübe oldu ve bugün bu deneyimler yardımıyla çok güzel eserler geliştirebildiğimize inanıyorum. Burada üniversite senelerımda izlediğim ve etkisinin hala daha üzerimde devam ettiği Steve Jobs’ın Stanford Üniversitesindeki ünlü konuşmasından bir alıntı yapmak istiyorum; “İleriye bakarak hayatınızdaki noktaları birleştiremezsiniz, o noktaları fakat geriye baktığınızda birleştirebilirsiniz.” Bu kelamın bendeki yansıması şu oldu, şu anda yaptığım şey ne olursa olsun anda kalıp bunu en uygun biçimde yapmalıyım, zira ondan sonrasında bu yaptıklarım epeyce hoş bir bütünü oluşturacaklar. Oluşturdular da!
Uygulama geliştiricisi olarak bir gününüz nasıl geçer?
Elif: Her sabah ofise geldiğimizde yaptığımız birinci iş kahve demlemek
Birinci kahvemi içerken kesinlikle Subcap’in günlük raporlarını inceliyorum. bundan evvelki gün ne kadar indirme almışız, ne kadar satış yapmışız, ne kadar harcamamız var, ülkelere göre söz bazında market sıralamamız nasıl değişmiş ve kullanıcılardan market yorumu ya da mail gelmiş mi denetim ediyorum. Rakiplerimizin yaptıkları değişiklikleri, kullanıcı yorumlarını inceliyorum. ondan sonrasında her gün yeni teşebbüslerin ve uygulamaların yayınlandığı Product Hunt sitesine göz atıyorum. Burada vizyonumu değiştirebilecek uygulamalar olabiliyor ve kimi yeniliklerden haberdar oluyorum. Ayrıyeten App Store’da o güne özel seçilen uygulamalara, yeni var ise editörlerin seçtiği ve öne çıkardığı uygulamalara bakıyorum. Dizaynlarını inceliyorum, eser fikirlerini değerlendiriyorum. Sektörel manada kendimi beslemek epeyce değerli. Günün geri kalanında şayet uygulamaya yeni bir özellik ekleyeceksek bu fikri pişirmek üzerine baş yoruyorum, şayet fikir pişmiş ise uygulama dizaynlarını yapıyorum. Uygulamada yeni versiyon çıkaracaksak App Store söz tahlillerini çoğunlukla denetim edip, uygulamanın görsellerinde ya da metinlerinde düzenlemeler yapıyorum.
İbrahim: İş kısmı olarak benim teknik deneyimim daha fazla olduğu için ben daha fazla geliştirme tarafında çalışıyorum. Burada muvaffakiyet için öğrenmeyi öğrenmenin ve epey taraflı olmanın büyük kıymet taşıdığını düşünüyorum. Çok süratli gelişen bir alanda olduğumuz için teknik gelişmeleri yakından takip ediyor ve uygulamalarımıza eklemeye çalışıyorum. Bunun yanında tasarım, kullanıcı tecrübesi ve pazarlama manasında birfazlaca kaynağı takip edip geliştirme kademesinde bu detaylarımi kullanmaya itina gösteriyorum. Bu bağlamda günümün yarısı yeni şeyler öğrenmeyle, yarısı da faal uygulama geliştirme ile geçiyor diyebilirim.
Burada şuna değinmeden de geçemeyeceğim; “Alet işler el övünür”. Bu yüzden donanımsal olarak epeyce âlâ bir geliştirme ortamımın bulunmasına dikkat ediyorum, bilhassa Apple’ın M1 işlemci serisi ile teknolojik olarak fazlaca önemli bir sıçrama yaptı. M1 Max işlemcili bilgisayarımın verimliliğimi fazlaca arttırdığını da paylaşmak isterim.
Bir projenin başlangıç evresinden itibaren etapları nelerdir?
İbrahim: Biz projelerimize aslında bir sorun/problem ile başlıyoruz, akabinde bu sorunu teknoloji ile taşınabilir alanda nasıl çözebiliriz diye bakıyoruz. bu türlü nasıl bir eser yapacağımıza ana sınırları ile karar vermiş oluyoruz. çabucak sonrasında pazar araştırması yaparak mevcut uygulamaların misal meseleleri nasıl çözdüklerini inceliyor, bu uygulamaların yorumlarını inceleyerek kullanıcıların şad oldukları ve olmadıkları özellikleri belirleyerek uygulamanın tüm özelliklerini çıkarmış oluyoruz. Bu etaptan daha sonra uygulamanın tüm ekranlarının dizaynlarını yapıp, kullanıcı akışları üzerine çalışıyoruz. Akabinde uygulamanın geliştirilmesi ve ayrıntılı olarak test edilmesi geliyor. Son olarak da App Store için gerekli ekran manzaralarını ve metinlerini hazırlayarak eseri yayına alıyoruz. Asıl macera ise bundan daha sonra başlıyor, kullanıcılardan gelen geri bildirimler ile eseri daima düzgünleştirip bir yandan da farklı platformlarda uygulamamızın reklamını yapıyoruz. Burada en yüksek randımanı çabucak hemen ülkemizde kullanımda olmayan Apple Search Ads üzerinden aldığımızı da paylaşmalıyız. Apple Search Ads ile App Store üzerinde uygulamanız ile alakalı olarak arama yapılan sözlerde reklam vererek en üst sırada yer alabiliyorsunuz, burada uygulamanızı tam olarak maksat kitlesine sunabildiğiniz için dönüşümler pek yeterli oluyor, umarız yakında Türkiye’de de kullanılabilir olur.
beraber geliştirdiğiniz ‘Subcap’ bir görüntü altyazı uygulaması. Bu nasıl bir uygulama ve uygulamayı geliştirme sonucu vermenizde neler tesirli oldu? App Store takımı ile nasıl bir koordinasyonuz var?
Elif: Uygulama fikri aslında kendi gereksinimlerimizden çıktı. Kullanıcıların %80’i üzere biz de toplumsal medyayı sessiz olarak tüketiyoruz. ötürüsıyla ortasında konuşma olan görüntüleri anlamıyor ve bu içerikleri süratlice geçiyoruz. daha sonrasında aslında duyma sorunu olan bireylerin bu içeriklerden hiç faydalanamadığını fark ettik. Bu hususa farkındalığımız arttıkça şaşırmaya devam ettik, zira duyma sorunu olan bireylerin sayısı kestirim ettiğimizden çok daha fazlaydı, dünya genelinde bu oranın %6 olduğunu öğrendik. Görüntü içerikleri üretenler görüntülerine altyazı eklerse içeriklerini hem sessiz olarak izleyenler tıpkı vakitte duyma sorunu olanlar anlayabilecekti. Konuşmaları otomatik olarak altyazıya çeviren bir uygulamanın içerik üreticileri için işi kolaylaştıracağını ve hatta bununla bir altyazı ekleme akımı başlatabileceğimizi düşündük. Bu durumda projemiz ticari boyutunun yaninda bir toplumsal sorumluluk projesine dönüştü ve mevzuya daha dikkatli biçimde eğildik.
Subcap fikri bu türlü doğdu. App Store’da benzeri uygulamalar bulduk fakat bu uygulamaların kullanmasının sıkıntı olduğunu ve gereğince farkındalık yaratamadıklarını fark ettik. Subcap’i yapmaya karar verdiğimizde de mottomuzu net olarak belirledik: her insanın kolaylıkla kullanabileceği, karmaşık bir görüntü editör kullanıyormuş üzere hissettirmeyen bir uygulama geliştirecektik. Uygulamamız kullanıcının taşınabilir aygıtında görüntü sürece yapacağı için en çok randımanı, kuvvetli işlemcisi olan aygıtlardan alacaktık. iOS aygıtlarının çok kuvvetli işlemcileri olduğunu bildiğimiz için uygulamamızı öncelikli olarak yalnızca iOS aygıtlara çıkarmaya karar verdik. Ayrıyeten Apple’ın erişilebilirlik konusuna epeyce ehemmiyet vermesi bu sonucumızda bize takviye oldu.
Bizim için Apple ortasında olmaktan keyifli olduğumuz ve kendimizi inançta hissettiğimiz bir ekosistem. Zira app store’a uygulamanızı gönderdiğinizde uygulamamız gerçek beşerler tarafınca inceleniyor ve manalı geri dönüşlerle birlikte uygulamanızın en uygun halini pazara sunuyorsunuz. Ayrıyeten App Store grubunun geliştiricilerle fazlaca hoş bir bağı var, bizlerin daha âlâ uygulamalar yapması için nizamlı olarak webinarlar düzenliyorlar ve burada değerli ipuçları paylaşıyorlar. Biz de bu etkinliklere katılmaya ve azamî randıman almaya çalıştık. Hatta bu etkinliklerden öğrendiklerimiz kararında uygulamamıza “Ücretsiz Deneme” özelliği ekledik ve uygulama gelirlerimiz değerli ölçüde arttı. Ayrıyeten katıldığımız bir aktiflikte Apple, yazılımcılara birebir görüşme fırsatı sundu ve biz de fırsatı kaçırmadık. Bir Design Evangelist ile görüştük ve uygulama ile ilgili fazlaca hoş geri bildirimler ve tasarım fikirleri aldık. Tüm bunların yanı sıra Apple Türkiye grubunun 29 Ekim’de App Store’da değerli Türk uygulamalarını listeledikleri “Made in Turkey” listesinde uygulamamızı öne çıkarması bizim için dönüm noktası oldu. O günden daha sonra uygulamamızın hem kullanıcı birebir vakitte satış grafikleri her geçen gün artmaktadır. Tabi burada kullanıcı geri bildirimlerini daima dinleyerek yeni özellikler eklemeye devam ettiğimizi de paylaşmalıyız. Örneğin son güncellememiz ile kullanıcılarımız artık görüntülerine otomatik çeviri ile farklı lisanda altyazı ekleyebiliyor.
Erişilebilirlik öncelikli bir uygulama olduğumuz için tüm platformlarda olmamız gerekiyordu, bu yüzden 2 ay evvel uygulamamızın Android versiyonunu da markete sürdük.
Sektörünüzde bilhassa son senelerda yurtdışına göç çok arttı. Siz çalışmalarınıza Türkiye’de mi devam edeceksiniz yoksa yurt dışı planınız var mı?
İbrahim: İkimiz de akademik olarak pek başarılı bireyleriz. Ne yazık ki arkadaşlarımızın birden fazla yurt dışına gittiler. Biz bilhassa ailelerimiz Denizli’de olduğu için burada kalmaya karar verdik, lakin en sonunda Eylül 2021’de, sene sonuna kadar kendi uygulamalarımıza bir baht daha verip, şayet istediğimiz muvaffakiyete ulaşamazsak yurt dışına gitmeye karar vermiştik. Bu müddette uygulamalarımızın grafikleri çok uygun gitti ve şu anda yurt dışı göç planlarımızı büsbütün iptal ettik. Gezmeyi epey seviyoruz, ve artık yurt dışına gezmeye gideceğiz
Sonuçta taşınabilir uygulama satışları yardımıyla döviz ile para kazanınca hem kendi ülkemizde yaşamak tıpkı vakitte yüksek döviz kuru niçiniyle çıkarımızın çok pahalı olması burada kalmaya karar vermemizi çok kolaylaştırdı.
Uygulama geliştiricisi olarak karşılaştığınız dalda ne üzere zorluklarla karşılaşıyorsunuz?
İbrahim: Zorluk olarak değerlendirmesek de bu alanın yeteri kadar ilgi görmediğini düşünüyorum. Son vakit içinderda duyulan büyük satış haberleri yardımıyla taşınabilir oyunlar ve bilhassa hyper-casual oyunlar fazlaca ilgi odağı oldu. Lakin hem yatırımcılar, hem yazılımcılar insanların nitekim sorunlarını çözen, abonelik tabanlı olarak satabilecekleri taşınabilir uygulamalarla da çok âlâ gelirler elde edebileceklerinin farkında değiller. Bu yüzden bu alanın daha da parlatılması gerektiğini düşünüyorum. İnsanların gözünde genel olarak girişimcilik milyonlarca dolar döngülerin olduğu, yatırım alınarak unicorn olunan bir müddetç. Lakin burada muvaffakiyet oranları epey fazlaca az ve başarısız olanlar hiç konuşulmuyor bile. Bunun yerine şu anda birkaç kişilik gruplar hoş bir uygulama ile tabir yerindeyse mikro-girişimci olabilir ve hiç yatırımcı arama ve yönetme süreçleri olmadan epey hoş gelirler elde edebilirler.
kuvvetliklerin yanı sıra bu işin sizi tatmin eden tarafı nedir?
Elif: Uygulamamızı kullananlarla birebir irtibatta olmak bizim için epey değerli. Kullanıcılar rastgele bir zorlukla karşılaşır da çözemezlerse diye uygulamamızda canlı yardım özelliğimiz var. Saat farkı fark etmeksizin bize chat üzerinden yaşadıkları sorunları yazabiliyorlar, biz de kendilerine süratli bir biçimde tahlil sunuyoruz. Karşılarında canlı ve yardımcı olmaya çalışan birini görmek kullanıcılara inanç veriyor ve fazlaca hoş geri bildirimler alıyoruz.
Yaklaşık her hafta en az 1 tane toplumsal medya hesabımıza “bakın sizin uygulamanızı kullanıp altyazı ekliyoruz” bildirisi geliyor. En epey da uygulamamızın kolay kullanımlı olduğunu söyleyen iletiler bizi keyifli ediyor, zira en baştaki maksadımıza ulaştığımızı görmüş oluyoruz. Bu süreçte bizi en içten memnun eden şey ise erişebilirlik toplulukları ile direk bağlantıya geçip onlara yardımcı olabilmek ve onların hoş geri bildirimleri. Erişebilirlik, bu gelişen dünyada kendi çapımızda hepimizin sorumluluğudur.
Yaptığımız işin insanlara olumlu bir biçimde dokunması, birilerine kolaylık, birilerine de imkan sağlaması dayanılmaz bir his.
Otsimo’nun yaratıcısı Hasan Zafer Elçik ve Sago tarafınca geliştirilen Sago Küçük First Words:
Sizi tanıyabilir miyiz?
Ben Zafer, 28 yaşındayım. ODTÜ Bilgisayar Mühendisliğini kazanarak doğup büyüdüğüm Eskişehir’den ayrılıp Ankara’ya yerleştim. Otsimo’yu kısımdan arkadaşım Sercan Değirmenci ile bir arada üniversite senelerımızda kurduk. Altı yıldır Ankara bazlı olarak harika bir grupla Otsimo için çalışıyoruz.
Hasan Zafer Elçik
Uygulama geliştirmeye nasıl karar verdiniz?
Küçük kardeşim Alper’e otizm teşhisi konulduğunda eğitimine yardımcı olacak, onun da ilgisini çekecek alternatifler aramaya koyuldum. Lakin gördüm ki otistik bir çocuğun gereksinim ve hassasiyetlerine uygun, erişilebilir bir kaynak, bilhassa de taşınabilir aygıtlarda bulması neredeyse imkansızdı. Ben de kendim yapmaya karar verdim.
Otsimo ve Otsimo Speech Therapy uygulamalarının yaratıcısısınız. Öncelikle kıssası nedir bu uygulamaların?
Otsimo Özel Eğitim ve Otsimo Konuşma Terapisi uygulamaları aslında fazlaca şahsi bir kıssadan çıktı. bahsetmiş olduğum üzere küçük kardeşime iki yaşındayken otizm teşhisi konuldu. Ne yazık ki özel eğitime olan ulaşım ve imkanların yetersiz olduğu bir dünyada yaşıyoruz. Bundan biz de nasibimizi aldık. Biz Alper’e özel eğitim imkanı sunacak kadar şanslıydık ancak hem bunu meskende destekleyecek bir kaynağımız yoktu tıpkı vakitte Alper’in arkadaşları bizim kadar şanslı değildi.
Çok araştırma yaptım. Makaleler okudum, uzmanlara danıştım. Kendi imkanlarımla Alper’in eğitimine katkı sağlamak için formüller aradım. Otizmin getirdiği dikkat eksikliği ve uyaranlara karşı hassasiyet, kaynaklarımızı hayli kısıtlıyordu. Eğitiminde rastgele bir mevzuya beş dakikadan fazla odaklanamıyor, sıkılıyordu. Bir gün benim akıllı telefonumla oynarken, Alper’in bırakın beş dakikayı, 15-20 dakika üzere mühletlerle ekrana bakabildiğini, odağının kaymadığını fark ettim. Bu niçinle eğitimine takviye olmak için çabucak taşınabilir app’ler araştırmaya koyuldum lakin elim boş döndüm. Piyasadaki eserler otistik çocukların hassasiyetlerine uygun değildi, uygun olanlar da cep yakan seviyede ulaşılamazdı.
O sırada üniversitede Bilgisayar Mühendisliği kısmında birlikte okuduğum arkadaşım Sercan ile birlikte biz bir şeyler yapabilir miyiz diye düşündük, bir sürü araştırma ve inceleme yaptık ve ufak bir renk eşleştirme app’i yaptık. daha sonra çabucak Alper’le denedik. Alper okulda öğrenemediği renkleri süratlice öğrendi, telefonu elinden düşüremedi. Biz de bu işe yarayan tahlili herkese ulaştırmak için kolları sıvadık. Otizm dünyada her 44 çocuktan birini etkiliyor ve tüm dünyada erişilebilir özel eğitim tahlillerine muhtaçlığımız var.
Otsimo Konuşma Terapisi uygulamamız da bir daha Alper’den ilham alınarak geliştirildi. Alper konuşamıyordu, non-verbal otistikti. Ona daima yeni oyuncaklar, eğlenebileceği şeyler alıp konuşmasını desteklemeye çalışıyordum. Bir gün mikrofonlu oyuncak bir piano aldım. Ben bir şeyler söyleyip daha sonra ona uzatıyordum mikrofonu. daha sonra beni taklit ederek o da söylemeye başladı. Bu aslında konuşma terapisinde sıkça kullanılan bir formül. Bundan ilham alarak da Konuşma Terapisi app’ini geliştirdik.
Peki Otsimo nasıl bir uygulama? Kimlere yönelik?
Otsimo, özel eğitim gereksinimi olan çocuklara ulaşılabilir ve kaliteli eğitim içerikleri sunan tahliller üreten, gereksinime göre applerin kendilerini çocuklar için değiştirip ayarlamalar yaptığı bir app. Applerimizi otizmli, down sendromlu üzere nörogelişimsel farklılıkları olan, aldığı tanıya bağlı olarak konuşamayan tüm çocuklar kullanabilir.
Sago ile işbirliginiz nasıl gelişti? Uygulamanin GAAD gununde App Store tarafindan ön plana çıkarılmasının öyküsü nedir?
Sago Mini’nin fevkalade bir mottosu var, “Çocuklar bizim işverenimiz.” Hakikaten de yaptıkları her şey çocukların onayından geçiyor, zira kıymetli olan onların eğlenmesi ve hoş vakit geçirmesi. Günün sonunda çocukları bu kadar merkezine alan bir şirketin dünyaca tanınması, hem ebeveynler hem çocuklar tarafınca epey büyük bir beğeni toplaması epeyce şaşırtan olmuyor. Bu bakımdan Sago Küçük ile yaptığımız işbirliği bizim için hakikaten anlatılamaz ehemmiyette bir dönüm noktası. Her çıkardığı yeni eserde ebeveynler ve çocuklar heyecanla haber bekliyor. Biz de bunu bir arada yaptığımız birinci uygulamayı yayınlayacağımız periyot deneyim ettik. Bütün dürüstlüğümle söyleyebilirim ki bu noktaya ulaşmak her uygulama geliştiricisinin hayalidir. Kullanıcılarının kendilerine güvenmesi, yeniliklerden haberdar olmak istemesi ve bu doğrultuda samimi geri dönüşlerle uygulama içeriğini geliştirmek için gayret harcanması. özetlemek gerekirsesı Sago Küçük bir marka ve şirket olarak kullanıcılarıyla fazlaca hoş bir münasebet kurmak için uğraşmış ve çocuklara kendini adamış bir kurum. Bu, Otsimo ismine fazlaca büyük ve başarılı bir adım. birlikte fazlaca hoş şeyler başaracağımıza eminim.
Aslında bu işbirliği, hem Sago Mini’nin birebir vakitte bizim yaptığımız işin doğal bir uzantısı üzere oldu. İki şirketin de maksadı çocukların ömrünü güzelleştirmek, eğitirken eğlendirmek, potansiyellerine ulaşmalarını sağlamak. Biz şu an Sago Mini’nin özel eğitim uygulamaları geliştiren stüdyosu olduğumuz bir işbirliği içerisindeyiz. Birinci app’imiz Sago Küçük First Words de buradan doğdu. Konuşma terapisini Sago Mini’nin fevkalade karakterleriyle milyonlarca çocuğa ulaştırma fırsatını bulduk.
GAAD Otsimo’nun külçeşidinin tam kalbinde yer alıyor aslında. Bizim birinci çıkış noktamız, erişilebilir, gereksinimlere uygun, tüm çocukların çarçabuk kullanabileceği, temeli bilime dayanan ve uzmanlarca dikkatlice geliştirilen tahliller üretmek. O niçinle aslında App Store’da hem Otsimo applerimiz birebir vakitte First Words ile yer almamız da aslında doğal. Dünyda bu niş alanda çalışan epey az teşebbüs var, bunlardan biri ve hatta en düzgünlerinden biri olduğumuz için epeyce memnunuz.
Bu alanda uygulamanızı destekleyen ve işbirliği ortasında olduğunuz markalar var mı?
Sago Küçük ile işbirliğimiz bizi ulaşmak istediğimiz maksatlara epey daha sağlam adımlarla ulaştıracak. Sago Küçük uygulamalarının 40 milyondan fazla indirmesi var, bu da demek oluyor ki konuşma terapisi muhtaçlığı olan çocuklara ulaşmak için epey epeyce daha fazla kaynağımız var. elbette burada Apple ve App Store’u konuşmadan da geçemeyeceğiz. Çok dikkatlice, ayrıntılı araştırmalar ve uzman teklifleriyle geliştirdiğimiz uygulamalarımızı bir kitleye ulaştıramadığımız sürece amaçlarımıza ulaşamayız. Burada en başından beri bizi hayli güzel bir ekosisteme dahil ediyor App Store. Uygulamalarımızın tanıtımında, GAAD yahut Dünya Otizm Farkındalık Günü üzere özel tarihlerde de ilgilenebilecek kitlelere ulaşabiliyoruz.
App Store takımı ile nasıl bir koordinasyonuz var?
App Store büyük bir platform ve bu ekosistemde var olmak bize fazlaca yarar sağlıyor. Bilhassa uygulamalarımızı geliştirirken App Store takımıyla irtibat halinde olup onlardan bilgi alarak var olan en âlâ teknolojileri, en uygun araçları kullanmaya çalışıyoruz. Daima yeni özellikler, yeni yazılım geliştirme kitleri ortaya çıkıyor. Bunların takibini App Store takımıyla irtibat kurarak yapıp, mümkün olduğunca faydalı ve tesirli bir biçimde kullanıyoruz.
GAAD üzere özel günlerde de Apple takımıyla ayrıntılıca irtibat kurarak editörlerine bugüne kadar yaptıklarımızı anlatıyoruz ki daha hayli çocuğa erişme maksadımızı gerçekleştirebilelim. Dediğim üzere, fazlaca büyük bir platforma ve ekosisteme dahil olmanın en büyük avantajlarından biri bu. Uygulama geliştirmek için en stabil ekosistemi bize Apple aygıtlar sunuyor, bu niçinle de Apple ve App Store ile daima irtibat halinde kalmak, daha büyük bir kitleye ulaşmamızda ve geliştirdiğimiz applerin ön plana çıkmasında yarar sağlıyor.
Uygulama geliştiricisi olarak karşılaştığınız kesimde ne üzere zorluklarla karşılaşıyorsunuz?
EdTech bölümü aslında hayli büyük, ama husus özel eğitim muhtaçlığına yönelik tahliller olduğunda makas pek daralıyor. Yatırımcılar halihazırda var olan platformların ve tahlillerin büyütülmesi konusunu daha ilgi cazibeli duruyor. Bu niçinle yatırım bulma konusunda dertler yaşadık. Fakat Galata Business Angels ve Teknasyon üzere tesire (impact’e) ehemmiyet veren yatırımcılarla müsabakamız, eser geliştirmede ve beraberinde bir networkün içerisinde olma inancını sağlamada bize epeyce faydalı oldu. Yaptığınız işi anlayıp bunun gerisine geçebilecek oluşumlarda bulunmak hem ferdî olarak birebir vakitte iş açısından yol haritası çizmenizde epey daha yardımcı oluyor.
bu biçimdesi spesifik bir emel için teşebbüsçü olduğumda birinci fark ettiğim şeylerden birisi de yetişmiş insan kaynağına ulaşımın toplumsal teşebbüsler için ne kadar daha güç olduğuydu. Finansal açıdan kaynaklarımız kısıtlıydı. Lakin ben hiç hoş bir takım kurmaktan vazgeçmedim ve bu bölüme girdiğim andan beri grubun ve takım çalışmasının, geri verme külçeşidinin değerini anlatmaktan geri durmadım. Ne memnun bana ki dayanılmaz bir takım var gerimde. Bu takımdaki her bir kişi, art planı ya da geleceğe dönük kanıları ne olursa olsun bir iz bırakmak için benimle bir arada yürüyor. Yürümekle de kalmıyor, bir sürü başarılara birlikte imza atıyoruz.
Karşılaştığımız bir öteki zorluk da eğitim teknolojileri alanında özel eğitim ve çocuk uygulamaları içindeki paylaşımın epey kısıtlı olması. kimi vakit yetişmiş insan kaynağına kimi vakit de know-how’a erişebilmek için epey çabaladığımız oldu. Otsimo hakkında fazlaca söylemiş olduğimiz bir kelam var: Biz tekerleği bir daha keşfetmedik. Var olan bilimsel araştırmalar temelinde var olan ve kanıtlanmış halleri, elimizin altında duran teknolojilerle erişilebilir hale getiriyoruz. Ama bu paylaşımın kısıtlı olması sebebiyle kimi vakit hakikaten tekerleği bir daha keşfetmemiz gerekebiliyor. Tam da bu yüzden, bunun artık bir sorun olmaması için Ankara’da dört farklı yazılım geliştirme ve eser geliştirme aktiflikleri düzenliyoruz. Bu bilginin paylaşılması, bağın kurulması bizim için hayli değerli. Bunun için kendi etkinliklerimizin yanında onlarcasına da sponsor oluyoruz.
kuvvetliklerin yanı sıra bu işin sizi tatmin eden istikameti nedir?
Ben bu işe kardeşimden ilham alarak başladım lakin bugüne kadar hayatına dokunduğumuz yüz binlerce çocuğun ailelerinden ve bakım verenlerinden aldığımız geri bildirimler benim ve takımımın yaptığımız işi devam ettirmemiz için gereken itkiyi ziyadesiyle sağlıyor. Özel çocukların birinci kelamlarını söylemesi, renkleri öğrenmesi bizler için o kadar bedelli ki. bununla birlikte farkındalık yaratabilmek ve özel eğitim teknolojileri kesiminde Ankara’dan çıkıp kırktan fazla ülkede neredeyse yarım milyon çocuğun hayatına dokunabilmiş en düzgün app’i geliştirmek ve devam ettirmek de eforu.
Başarılı otizm uygulaması Otsimo ve Otsime Speech Therapy’nin yaratıcısı Zafer Elçik ise dünya devlerinden Sago ile işbirliği içerisinde Sago Küçük First Word’u kardeşinden ilham alarak tasarlamış. Kırktan fazla ülkede yaklaşık yarım milyon çocuğun ömrüne dokunmuş bir uygulama olan Otsimo ayrıyeten 19 Mayıs Dünya Erişilebilirlik Farkındalık gününde App Store tarafında Küresel olarak feature edilmiş.
Dünya çapında yarattıkları muvaffakiyet ve dokundukları hayatların kıssalarını öğrenip ilham almak için onlara süreçle ilgili tüm merak ettiklerimizi sorduk…
Sizi tanıyabilir miyiz?
Elif: Merhabalar, ben Zeynep Elif Kaymakçı Özdemir, 1989 Denizli doğumluyum. Denizli’de büyüyüp, lise tahsilimi Denizli Anadolu Lisesi’nde tamamladıktan daha sonra İstanbul Teknik Üniversitesi Elektronik ve Haberleşme Mühendisliğini kazandım ve İstanbul’a yerleştim. Üniversitede elektromanyetik alanlar ve antenler üzerine bahsin duayeni hocam Prof. Dr. İbrahim Akduman ile akademik çalışmalarda nazaranv aldım. Son sınıfta iken Ericsson’da yarı vakitli uzun devir stajyer olarak kurumsal hayata ufaktan giriş yaptım. 2012’de üniversite mezuniyetinden daha sonra da Vodafone’da test mühendisi olarak çalıştım. 2014’te İbrahim’le tanıştıktan daha sonra Denizli’ye döndüm ve bu biçimdedan beri kendi yazılım ofisimizde çalışıyoruz. Ben eser, tasarım ve pazarlama üzerine çalışıyorum.
Zeynep Elif Kaymakçı Özdemir
İbrahim: Merhabalar, İbrahim Özdemir, 1989 yılında Denizli’de doğmuş bir girişimcidir diyebilirim. Çocukluğumdan beri ticareti seven birisiyim, hatta çabucak hemen çocukken bayramlarda kardeşlerime oyuncaklarımı satma anılarım meşhurdur. Aslında bu yüzden de üniversite tercihimi en az sermaye ile kendi işimi kurabileceğimi düşündüğüm için TOBB ETÜ Bilgisayar Mühendisliği kısmından yaptım. 2012 yılında çabucak hemen mezun olmadan kendi firmamı kurdum ve bilhassa taşınabilir uygulama alanında birfazlaca ulusal ve küresel markaya hizmet verdik. Son 3 yıldır ise eşim Elif ile bir arada kendi taşınabilir uygulama eserlerimiz üzerine çalışmaya devam ediyoruz.
İbrahim Özdemir
Uygulama geliştirmeye nasıl karar verdiniz?
Elif: Bilgisayar kullanmaya 4 yaşında başladım ve bu biçimdelar gayem mühendis olmak ve oyun yazmaktı
İbrahim:2009 yılında Denizli’den Ankara’ya otobüsle giderken yanımda oturan kişi cebinden devasa ekranlı bir aygıt çıkardı, tüm ekranı dokunmatik olarak yönetebiliyordu ve bu aygıt ile sinema izlemeye başladı. Güya gelecek sinemalarında gördüğüm bir sahneyi yaşatan bu aygıtı sorduğumda birinci kere iPhone sözünü duymuştum ve bu kişinin ODTÜ Teknokent’te yazılım geliştiricisi olduğunu öğrendiğimde başımda 2 şey şekillenmişti. Beni bu kadar heyecanlandıran bir alanda okuduğum için fazlaca şanslıydım ve ben de bu aygıtlara yazılım geliştirip uygulama yapmalıydım. Bundan daha sonraki süreçte 2010 yılından beri taşınabilir uygulamalar yapıyorum. Hem kullanıcı tıpkı vakitte bir uygulama geliştirici olarak neredeyse tüm akıllı telefon sürecine yakından şahitlik etmek çok hoş bir tecrübe oldu ve bugün bu deneyimler yardımıyla çok güzel eserler geliştirebildiğimize inanıyorum. Burada üniversite senelerımda izlediğim ve etkisinin hala daha üzerimde devam ettiği Steve Jobs’ın Stanford Üniversitesindeki ünlü konuşmasından bir alıntı yapmak istiyorum; “İleriye bakarak hayatınızdaki noktaları birleştiremezsiniz, o noktaları fakat geriye baktığınızda birleştirebilirsiniz.” Bu kelamın bendeki yansıması şu oldu, şu anda yaptığım şey ne olursa olsun anda kalıp bunu en uygun biçimde yapmalıyım, zira ondan sonrasında bu yaptıklarım epeyce hoş bir bütünü oluşturacaklar. Oluşturdular da!
Uygulama geliştiricisi olarak bir gününüz nasıl geçer?
Elif: Her sabah ofise geldiğimizde yaptığımız birinci iş kahve demlemek
İbrahim: İş kısmı olarak benim teknik deneyimim daha fazla olduğu için ben daha fazla geliştirme tarafında çalışıyorum. Burada muvaffakiyet için öğrenmeyi öğrenmenin ve epey taraflı olmanın büyük kıymet taşıdığını düşünüyorum. Çok süratli gelişen bir alanda olduğumuz için teknik gelişmeleri yakından takip ediyor ve uygulamalarımıza eklemeye çalışıyorum. Bunun yanında tasarım, kullanıcı tecrübesi ve pazarlama manasında birfazlaca kaynağı takip edip geliştirme kademesinde bu detaylarımi kullanmaya itina gösteriyorum. Bu bağlamda günümün yarısı yeni şeyler öğrenmeyle, yarısı da faal uygulama geliştirme ile geçiyor diyebilirim.
Burada şuna değinmeden de geçemeyeceğim; “Alet işler el övünür”. Bu yüzden donanımsal olarak epeyce âlâ bir geliştirme ortamımın bulunmasına dikkat ediyorum, bilhassa Apple’ın M1 işlemci serisi ile teknolojik olarak fazlaca önemli bir sıçrama yaptı. M1 Max işlemcili bilgisayarımın verimliliğimi fazlaca arttırdığını da paylaşmak isterim.
Bir projenin başlangıç evresinden itibaren etapları nelerdir?
İbrahim: Biz projelerimize aslında bir sorun/problem ile başlıyoruz, akabinde bu sorunu teknoloji ile taşınabilir alanda nasıl çözebiliriz diye bakıyoruz. bu türlü nasıl bir eser yapacağımıza ana sınırları ile karar vermiş oluyoruz. çabucak sonrasında pazar araştırması yaparak mevcut uygulamaların misal meseleleri nasıl çözdüklerini inceliyor, bu uygulamaların yorumlarını inceleyerek kullanıcıların şad oldukları ve olmadıkları özellikleri belirleyerek uygulamanın tüm özelliklerini çıkarmış oluyoruz. Bu etaptan daha sonra uygulamanın tüm ekranlarının dizaynlarını yapıp, kullanıcı akışları üzerine çalışıyoruz. Akabinde uygulamanın geliştirilmesi ve ayrıntılı olarak test edilmesi geliyor. Son olarak da App Store için gerekli ekran manzaralarını ve metinlerini hazırlayarak eseri yayına alıyoruz. Asıl macera ise bundan daha sonra başlıyor, kullanıcılardan gelen geri bildirimler ile eseri daima düzgünleştirip bir yandan da farklı platformlarda uygulamamızın reklamını yapıyoruz. Burada en yüksek randımanı çabucak hemen ülkemizde kullanımda olmayan Apple Search Ads üzerinden aldığımızı da paylaşmalıyız. Apple Search Ads ile App Store üzerinde uygulamanız ile alakalı olarak arama yapılan sözlerde reklam vererek en üst sırada yer alabiliyorsunuz, burada uygulamanızı tam olarak maksat kitlesine sunabildiğiniz için dönüşümler pek yeterli oluyor, umarız yakında Türkiye’de de kullanılabilir olur.
beraber geliştirdiğiniz ‘Subcap’ bir görüntü altyazı uygulaması. Bu nasıl bir uygulama ve uygulamayı geliştirme sonucu vermenizde neler tesirli oldu? App Store takımı ile nasıl bir koordinasyonuz var?
Elif: Uygulama fikri aslında kendi gereksinimlerimizden çıktı. Kullanıcıların %80’i üzere biz de toplumsal medyayı sessiz olarak tüketiyoruz. ötürüsıyla ortasında konuşma olan görüntüleri anlamıyor ve bu içerikleri süratlice geçiyoruz. daha sonrasında aslında duyma sorunu olan bireylerin bu içeriklerden hiç faydalanamadığını fark ettik. Bu hususa farkındalığımız arttıkça şaşırmaya devam ettik, zira duyma sorunu olan bireylerin sayısı kestirim ettiğimizden çok daha fazlaydı, dünya genelinde bu oranın %6 olduğunu öğrendik. Görüntü içerikleri üretenler görüntülerine altyazı eklerse içeriklerini hem sessiz olarak izleyenler tıpkı vakitte duyma sorunu olanlar anlayabilecekti. Konuşmaları otomatik olarak altyazıya çeviren bir uygulamanın içerik üreticileri için işi kolaylaştıracağını ve hatta bununla bir altyazı ekleme akımı başlatabileceğimizi düşündük. Bu durumda projemiz ticari boyutunun yaninda bir toplumsal sorumluluk projesine dönüştü ve mevzuya daha dikkatli biçimde eğildik.
Subcap fikri bu türlü doğdu. App Store’da benzeri uygulamalar bulduk fakat bu uygulamaların kullanmasının sıkıntı olduğunu ve gereğince farkındalık yaratamadıklarını fark ettik. Subcap’i yapmaya karar verdiğimizde de mottomuzu net olarak belirledik: her insanın kolaylıkla kullanabileceği, karmaşık bir görüntü editör kullanıyormuş üzere hissettirmeyen bir uygulama geliştirecektik. Uygulamamız kullanıcının taşınabilir aygıtında görüntü sürece yapacağı için en çok randımanı, kuvvetli işlemcisi olan aygıtlardan alacaktık. iOS aygıtlarının çok kuvvetli işlemcileri olduğunu bildiğimiz için uygulamamızı öncelikli olarak yalnızca iOS aygıtlara çıkarmaya karar verdik. Ayrıyeten Apple’ın erişilebilirlik konusuna epeyce ehemmiyet vermesi bu sonucumızda bize takviye oldu.
Bizim için Apple ortasında olmaktan keyifli olduğumuz ve kendimizi inançta hissettiğimiz bir ekosistem. Zira app store’a uygulamanızı gönderdiğinizde uygulamamız gerçek beşerler tarafınca inceleniyor ve manalı geri dönüşlerle birlikte uygulamanızın en uygun halini pazara sunuyorsunuz. Ayrıyeten App Store grubunun geliştiricilerle fazlaca hoş bir bağı var, bizlerin daha âlâ uygulamalar yapması için nizamlı olarak webinarlar düzenliyorlar ve burada değerli ipuçları paylaşıyorlar. Biz de bu etkinliklere katılmaya ve azamî randıman almaya çalıştık. Hatta bu etkinliklerden öğrendiklerimiz kararında uygulamamıza “Ücretsiz Deneme” özelliği ekledik ve uygulama gelirlerimiz değerli ölçüde arttı. Ayrıyeten katıldığımız bir aktiflikte Apple, yazılımcılara birebir görüşme fırsatı sundu ve biz de fırsatı kaçırmadık. Bir Design Evangelist ile görüştük ve uygulama ile ilgili fazlaca hoş geri bildirimler ve tasarım fikirleri aldık. Tüm bunların yanı sıra Apple Türkiye grubunun 29 Ekim’de App Store’da değerli Türk uygulamalarını listeledikleri “Made in Turkey” listesinde uygulamamızı öne çıkarması bizim için dönüm noktası oldu. O günden daha sonra uygulamamızın hem kullanıcı birebir vakitte satış grafikleri her geçen gün artmaktadır. Tabi burada kullanıcı geri bildirimlerini daima dinleyerek yeni özellikler eklemeye devam ettiğimizi de paylaşmalıyız. Örneğin son güncellememiz ile kullanıcılarımız artık görüntülerine otomatik çeviri ile farklı lisanda altyazı ekleyebiliyor.
Erişilebilirlik öncelikli bir uygulama olduğumuz için tüm platformlarda olmamız gerekiyordu, bu yüzden 2 ay evvel uygulamamızın Android versiyonunu da markete sürdük.
Sektörünüzde bilhassa son senelerda yurtdışına göç çok arttı. Siz çalışmalarınıza Türkiye’de mi devam edeceksiniz yoksa yurt dışı planınız var mı?
İbrahim: İkimiz de akademik olarak pek başarılı bireyleriz. Ne yazık ki arkadaşlarımızın birden fazla yurt dışına gittiler. Biz bilhassa ailelerimiz Denizli’de olduğu için burada kalmaya karar verdik, lakin en sonunda Eylül 2021’de, sene sonuna kadar kendi uygulamalarımıza bir baht daha verip, şayet istediğimiz muvaffakiyete ulaşamazsak yurt dışına gitmeye karar vermiştik. Bu müddette uygulamalarımızın grafikleri çok uygun gitti ve şu anda yurt dışı göç planlarımızı büsbütün iptal ettik. Gezmeyi epey seviyoruz, ve artık yurt dışına gezmeye gideceğiz
Uygulama geliştiricisi olarak karşılaştığınız dalda ne üzere zorluklarla karşılaşıyorsunuz?
İbrahim: Zorluk olarak değerlendirmesek de bu alanın yeteri kadar ilgi görmediğini düşünüyorum. Son vakit içinderda duyulan büyük satış haberleri yardımıyla taşınabilir oyunlar ve bilhassa hyper-casual oyunlar fazlaca ilgi odağı oldu. Lakin hem yatırımcılar, hem yazılımcılar insanların nitekim sorunlarını çözen, abonelik tabanlı olarak satabilecekleri taşınabilir uygulamalarla da çok âlâ gelirler elde edebileceklerinin farkında değiller. Bu yüzden bu alanın daha da parlatılması gerektiğini düşünüyorum. İnsanların gözünde genel olarak girişimcilik milyonlarca dolar döngülerin olduğu, yatırım alınarak unicorn olunan bir müddetç. Lakin burada muvaffakiyet oranları epey fazlaca az ve başarısız olanlar hiç konuşulmuyor bile. Bunun yerine şu anda birkaç kişilik gruplar hoş bir uygulama ile tabir yerindeyse mikro-girişimci olabilir ve hiç yatırımcı arama ve yönetme süreçleri olmadan epey hoş gelirler elde edebilirler.
kuvvetliklerin yanı sıra bu işin sizi tatmin eden tarafı nedir?
Elif: Uygulamamızı kullananlarla birebir irtibatta olmak bizim için epey değerli. Kullanıcılar rastgele bir zorlukla karşılaşır da çözemezlerse diye uygulamamızda canlı yardım özelliğimiz var. Saat farkı fark etmeksizin bize chat üzerinden yaşadıkları sorunları yazabiliyorlar, biz de kendilerine süratli bir biçimde tahlil sunuyoruz. Karşılarında canlı ve yardımcı olmaya çalışan birini görmek kullanıcılara inanç veriyor ve fazlaca hoş geri bildirimler alıyoruz.
Yaklaşık her hafta en az 1 tane toplumsal medya hesabımıza “bakın sizin uygulamanızı kullanıp altyazı ekliyoruz” bildirisi geliyor. En epey da uygulamamızın kolay kullanımlı olduğunu söyleyen iletiler bizi keyifli ediyor, zira en baştaki maksadımıza ulaştığımızı görmüş oluyoruz. Bu süreçte bizi en içten memnun eden şey ise erişebilirlik toplulukları ile direk bağlantıya geçip onlara yardımcı olabilmek ve onların hoş geri bildirimleri. Erişebilirlik, bu gelişen dünyada kendi çapımızda hepimizin sorumluluğudur.
Yaptığımız işin insanlara olumlu bir biçimde dokunması, birilerine kolaylık, birilerine de imkan sağlaması dayanılmaz bir his.
Otsimo’nun yaratıcısı Hasan Zafer Elçik ve Sago tarafınca geliştirilen Sago Küçük First Words:
Sizi tanıyabilir miyiz?
Ben Zafer, 28 yaşındayım. ODTÜ Bilgisayar Mühendisliğini kazanarak doğup büyüdüğüm Eskişehir’den ayrılıp Ankara’ya yerleştim. Otsimo’yu kısımdan arkadaşım Sercan Değirmenci ile bir arada üniversite senelerımızda kurduk. Altı yıldır Ankara bazlı olarak harika bir grupla Otsimo için çalışıyoruz.
Hasan Zafer Elçik
Uygulama geliştirmeye nasıl karar verdiniz?
Küçük kardeşim Alper’e otizm teşhisi konulduğunda eğitimine yardımcı olacak, onun da ilgisini çekecek alternatifler aramaya koyuldum. Lakin gördüm ki otistik bir çocuğun gereksinim ve hassasiyetlerine uygun, erişilebilir bir kaynak, bilhassa de taşınabilir aygıtlarda bulması neredeyse imkansızdı. Ben de kendim yapmaya karar verdim.
Otsimo ve Otsimo Speech Therapy uygulamalarının yaratıcısısınız. Öncelikle kıssası nedir bu uygulamaların?
Otsimo Özel Eğitim ve Otsimo Konuşma Terapisi uygulamaları aslında fazlaca şahsi bir kıssadan çıktı. bahsetmiş olduğum üzere küçük kardeşime iki yaşındayken otizm teşhisi konuldu. Ne yazık ki özel eğitime olan ulaşım ve imkanların yetersiz olduğu bir dünyada yaşıyoruz. Bundan biz de nasibimizi aldık. Biz Alper’e özel eğitim imkanı sunacak kadar şanslıydık ancak hem bunu meskende destekleyecek bir kaynağımız yoktu tıpkı vakitte Alper’in arkadaşları bizim kadar şanslı değildi.
Çok araştırma yaptım. Makaleler okudum, uzmanlara danıştım. Kendi imkanlarımla Alper’in eğitimine katkı sağlamak için formüller aradım. Otizmin getirdiği dikkat eksikliği ve uyaranlara karşı hassasiyet, kaynaklarımızı hayli kısıtlıyordu. Eğitiminde rastgele bir mevzuya beş dakikadan fazla odaklanamıyor, sıkılıyordu. Bir gün benim akıllı telefonumla oynarken, Alper’in bırakın beş dakikayı, 15-20 dakika üzere mühletlerle ekrana bakabildiğini, odağının kaymadığını fark ettim. Bu niçinle eğitimine takviye olmak için çabucak taşınabilir app’ler araştırmaya koyuldum lakin elim boş döndüm. Piyasadaki eserler otistik çocukların hassasiyetlerine uygun değildi, uygun olanlar da cep yakan seviyede ulaşılamazdı.
O sırada üniversitede Bilgisayar Mühendisliği kısmında birlikte okuduğum arkadaşım Sercan ile birlikte biz bir şeyler yapabilir miyiz diye düşündük, bir sürü araştırma ve inceleme yaptık ve ufak bir renk eşleştirme app’i yaptık. daha sonra çabucak Alper’le denedik. Alper okulda öğrenemediği renkleri süratlice öğrendi, telefonu elinden düşüremedi. Biz de bu işe yarayan tahlili herkese ulaştırmak için kolları sıvadık. Otizm dünyada her 44 çocuktan birini etkiliyor ve tüm dünyada erişilebilir özel eğitim tahlillerine muhtaçlığımız var.
Otsimo Konuşma Terapisi uygulamamız da bir daha Alper’den ilham alınarak geliştirildi. Alper konuşamıyordu, non-verbal otistikti. Ona daima yeni oyuncaklar, eğlenebileceği şeyler alıp konuşmasını desteklemeye çalışıyordum. Bir gün mikrofonlu oyuncak bir piano aldım. Ben bir şeyler söyleyip daha sonra ona uzatıyordum mikrofonu. daha sonra beni taklit ederek o da söylemeye başladı. Bu aslında konuşma terapisinde sıkça kullanılan bir formül. Bundan ilham alarak da Konuşma Terapisi app’ini geliştirdik.
Peki Otsimo nasıl bir uygulama? Kimlere yönelik?
Otsimo, özel eğitim gereksinimi olan çocuklara ulaşılabilir ve kaliteli eğitim içerikleri sunan tahliller üreten, gereksinime göre applerin kendilerini çocuklar için değiştirip ayarlamalar yaptığı bir app. Applerimizi otizmli, down sendromlu üzere nörogelişimsel farklılıkları olan, aldığı tanıya bağlı olarak konuşamayan tüm çocuklar kullanabilir.
Sago ile işbirliginiz nasıl gelişti? Uygulamanin GAAD gununde App Store tarafindan ön plana çıkarılmasının öyküsü nedir?
Sago Mini’nin fevkalade bir mottosu var, “Çocuklar bizim işverenimiz.” Hakikaten de yaptıkları her şey çocukların onayından geçiyor, zira kıymetli olan onların eğlenmesi ve hoş vakit geçirmesi. Günün sonunda çocukları bu kadar merkezine alan bir şirketin dünyaca tanınması, hem ebeveynler hem çocuklar tarafınca epey büyük bir beğeni toplaması epeyce şaşırtan olmuyor. Bu bakımdan Sago Küçük ile yaptığımız işbirliği bizim için hakikaten anlatılamaz ehemmiyette bir dönüm noktası. Her çıkardığı yeni eserde ebeveynler ve çocuklar heyecanla haber bekliyor. Biz de bunu bir arada yaptığımız birinci uygulamayı yayınlayacağımız periyot deneyim ettik. Bütün dürüstlüğümle söyleyebilirim ki bu noktaya ulaşmak her uygulama geliştiricisinin hayalidir. Kullanıcılarının kendilerine güvenmesi, yeniliklerden haberdar olmak istemesi ve bu doğrultuda samimi geri dönüşlerle uygulama içeriğini geliştirmek için gayret harcanması. özetlemek gerekirsesı Sago Küçük bir marka ve şirket olarak kullanıcılarıyla fazlaca hoş bir münasebet kurmak için uğraşmış ve çocuklara kendini adamış bir kurum. Bu, Otsimo ismine fazlaca büyük ve başarılı bir adım. birlikte fazlaca hoş şeyler başaracağımıza eminim.
Aslında bu işbirliği, hem Sago Mini’nin birebir vakitte bizim yaptığımız işin doğal bir uzantısı üzere oldu. İki şirketin de maksadı çocukların ömrünü güzelleştirmek, eğitirken eğlendirmek, potansiyellerine ulaşmalarını sağlamak. Biz şu an Sago Mini’nin özel eğitim uygulamaları geliştiren stüdyosu olduğumuz bir işbirliği içerisindeyiz. Birinci app’imiz Sago Küçük First Words de buradan doğdu. Konuşma terapisini Sago Mini’nin fevkalade karakterleriyle milyonlarca çocuğa ulaştırma fırsatını bulduk.
GAAD Otsimo’nun külçeşidinin tam kalbinde yer alıyor aslında. Bizim birinci çıkış noktamız, erişilebilir, gereksinimlere uygun, tüm çocukların çarçabuk kullanabileceği, temeli bilime dayanan ve uzmanlarca dikkatlice geliştirilen tahliller üretmek. O niçinle aslında App Store’da hem Otsimo applerimiz birebir vakitte First Words ile yer almamız da aslında doğal. Dünyda bu niş alanda çalışan epey az teşebbüs var, bunlardan biri ve hatta en düzgünlerinden biri olduğumuz için epeyce memnunuz.
Bu alanda uygulamanızı destekleyen ve işbirliği ortasında olduğunuz markalar var mı?
Sago Küçük ile işbirliğimiz bizi ulaşmak istediğimiz maksatlara epey daha sağlam adımlarla ulaştıracak. Sago Küçük uygulamalarının 40 milyondan fazla indirmesi var, bu da demek oluyor ki konuşma terapisi muhtaçlığı olan çocuklara ulaşmak için epey epeyce daha fazla kaynağımız var. elbette burada Apple ve App Store’u konuşmadan da geçemeyeceğiz. Çok dikkatlice, ayrıntılı araştırmalar ve uzman teklifleriyle geliştirdiğimiz uygulamalarımızı bir kitleye ulaştıramadığımız sürece amaçlarımıza ulaşamayız. Burada en başından beri bizi hayli güzel bir ekosisteme dahil ediyor App Store. Uygulamalarımızın tanıtımında, GAAD yahut Dünya Otizm Farkındalık Günü üzere özel tarihlerde de ilgilenebilecek kitlelere ulaşabiliyoruz.
App Store takımı ile nasıl bir koordinasyonuz var?
App Store büyük bir platform ve bu ekosistemde var olmak bize fazlaca yarar sağlıyor. Bilhassa uygulamalarımızı geliştirirken App Store takımıyla irtibat halinde olup onlardan bilgi alarak var olan en âlâ teknolojileri, en uygun araçları kullanmaya çalışıyoruz. Daima yeni özellikler, yeni yazılım geliştirme kitleri ortaya çıkıyor. Bunların takibini App Store takımıyla irtibat kurarak yapıp, mümkün olduğunca faydalı ve tesirli bir biçimde kullanıyoruz.
GAAD üzere özel günlerde de Apple takımıyla ayrıntılıca irtibat kurarak editörlerine bugüne kadar yaptıklarımızı anlatıyoruz ki daha hayli çocuğa erişme maksadımızı gerçekleştirebilelim. Dediğim üzere, fazlaca büyük bir platforma ve ekosisteme dahil olmanın en büyük avantajlarından biri bu. Uygulama geliştirmek için en stabil ekosistemi bize Apple aygıtlar sunuyor, bu niçinle de Apple ve App Store ile daima irtibat halinde kalmak, daha büyük bir kitleye ulaşmamızda ve geliştirdiğimiz applerin ön plana çıkmasında yarar sağlıyor.
Uygulama geliştiricisi olarak karşılaştığınız kesimde ne üzere zorluklarla karşılaşıyorsunuz?
EdTech bölümü aslında hayli büyük, ama husus özel eğitim muhtaçlığına yönelik tahliller olduğunda makas pek daralıyor. Yatırımcılar halihazırda var olan platformların ve tahlillerin büyütülmesi konusunu daha ilgi cazibeli duruyor. Bu niçinle yatırım bulma konusunda dertler yaşadık. Fakat Galata Business Angels ve Teknasyon üzere tesire (impact’e) ehemmiyet veren yatırımcılarla müsabakamız, eser geliştirmede ve beraberinde bir networkün içerisinde olma inancını sağlamada bize epeyce faydalı oldu. Yaptığınız işi anlayıp bunun gerisine geçebilecek oluşumlarda bulunmak hem ferdî olarak birebir vakitte iş açısından yol haritası çizmenizde epey daha yardımcı oluyor.
bu biçimdesi spesifik bir emel için teşebbüsçü olduğumda birinci fark ettiğim şeylerden birisi de yetişmiş insan kaynağına ulaşımın toplumsal teşebbüsler için ne kadar daha güç olduğuydu. Finansal açıdan kaynaklarımız kısıtlıydı. Lakin ben hiç hoş bir takım kurmaktan vazgeçmedim ve bu bölüme girdiğim andan beri grubun ve takım çalışmasının, geri verme külçeşidinin değerini anlatmaktan geri durmadım. Ne memnun bana ki dayanılmaz bir takım var gerimde. Bu takımdaki her bir kişi, art planı ya da geleceğe dönük kanıları ne olursa olsun bir iz bırakmak için benimle bir arada yürüyor. Yürümekle de kalmıyor, bir sürü başarılara birlikte imza atıyoruz.
Karşılaştığımız bir öteki zorluk da eğitim teknolojileri alanında özel eğitim ve çocuk uygulamaları içindeki paylaşımın epey kısıtlı olması. kimi vakit yetişmiş insan kaynağına kimi vakit de know-how’a erişebilmek için epey çabaladığımız oldu. Otsimo hakkında fazlaca söylemiş olduğimiz bir kelam var: Biz tekerleği bir daha keşfetmedik. Var olan bilimsel araştırmalar temelinde var olan ve kanıtlanmış halleri, elimizin altında duran teknolojilerle erişilebilir hale getiriyoruz. Ama bu paylaşımın kısıtlı olması sebebiyle kimi vakit hakikaten tekerleği bir daha keşfetmemiz gerekebiliyor. Tam da bu yüzden, bunun artık bir sorun olmaması için Ankara’da dört farklı yazılım geliştirme ve eser geliştirme aktiflikleri düzenliyoruz. Bu bilginin paylaşılması, bağın kurulması bizim için hayli değerli. Bunun için kendi etkinliklerimizin yanında onlarcasına da sponsor oluyoruz.
kuvvetliklerin yanı sıra bu işin sizi tatmin eden istikameti nedir?
Ben bu işe kardeşimden ilham alarak başladım lakin bugüne kadar hayatına dokunduğumuz yüz binlerce çocuğun ailelerinden ve bakım verenlerinden aldığımız geri bildirimler benim ve takımımın yaptığımız işi devam ettirmemiz için gereken itkiyi ziyadesiyle sağlıyor. Özel çocukların birinci kelamlarını söylemesi, renkleri öğrenmesi bizler için o kadar bedelli ki. bununla birlikte farkındalık yaratabilmek ve özel eğitim teknolojileri kesiminde Ankara’dan çıkıp kırktan fazla ülkede neredeyse yarım milyon çocuğun hayatına dokunabilmiş en düzgün app’i geliştirmek ve devam ettirmek de eforu.