Hipofiz bezi nedir? Hipofiz, beynin alt tarafında bulunan, çeşitli hormonlar salgılayan ve bedenin başka salgı bezlerini adeta orkestra şefi üzere yöneten fasulye büyüklüğünde bir bezdir. Hipofiz bezinden 8 farklı hormon salgılanır. Bu hormonlar bedendeki öteki salgı bezlerinin de çalışmasını sağlar. Prolaktin (süt salgılayan hormon), büyüme, TSH (tiroid hormonu üretimini sağlar) ve ACHT (böbrek üstü bezini uyaran hormon) üzere kıymetli hormonların salgılanmasında bakılırsavi olan hipofiz bezi yeterli huylu kistlere maruz kalabilir. Hormonların gerçek çalışmasını engelleyen bu kitlelere hipofiz tümörü denir. Hipofizdeki tümörler kanser özellikli değildir.
Hipofiz Tümörü Belirtileri
– Baş ağrısı
– Görme meseleleri
– Adet düzensizlikleri
– İktidarsızlık
– Kısırlık
– Büyüme
– Cushing hastalığı
– Yorgunluk
– Değişken ruh hali
Hipofiz tümörünün niye olduğu şikayetler kitlenin basısı ya da salgıladığı hormon niçiniyle olabilir. Hangi hormonda bozulma var ise hastanın şikayetleri de o doğrultuda değişir. Örneğin prolaktin salgılayan hipofiz bezi tümörlerinde adet kanamaları durabilir ve göğüsten süt gelebilir. Erkeklerde ise cinsel isteksizlik, baş ağrısı ve görme kaybı üzere sıkıntılara yol açabilir. Büyüme hormonu salgılayan hipofiz tümörleri çocukların devleşmesine, yetişkinlerin ise el, ayak ve çenelerinin büyümesine niye olabilir. Adrenokortikotropik hormon salgılayan hipofiz tümörleri Cushing hastalığını ortaya çıkarabilir. Bu da kilo artışı, çok tüylenme, adet düzensizliği, yüksek tansiyon üzere belirtilere niye olabilir.
Hipofiz Tümörü Tedavisi
Hipofiz tümörlerinin tedavisinde ilaç, ameliyat ve ışın olmak üzere üç yaklaşım vardır. İlaç tedavisiyle çok hormon salgılanması denetim altına alınabilir. Ancak ilaç bırakıldığında ekseriyetle hormon salgılanması eski düzeye döner. Bu yüzden hastanın ilacı hayatı boyunca kullanımı gerekebilir. Ameliyatta ise gaye tümörün basısını kaldırmak ve kitleyi küçülterek ilave yapılacak ilaç tedavisinden daha âlâ sonuç alınmasını sağlamaktır. Bilhassa ACHT salgılayan hipofiz tümörleri kesinlikle ameliyatla tedavi edilir. Büyüme hormonu salgılayan hipofiz tümörleri evvel ameliyat edilir, şayet tam tedavi sağlanamazsa ilaç ya da ışın tedavisiyle desteklenir. Hiç hormon salgılamayan hipofiz tümörleri ekseriyetle kitle tesirine bağlı görme kayıplarına yol açtıkları için evvela ameliyatla tedavi edilirler. İlaç tedavisiyle ve ameliyatla denetim altına alınamayan ya da ameliyatla ulaşılması riskli görülen yerlerde bulunan tümörler ışın tedavisiyle tedavi edilir.
Hipofiz Tümörü Ameliyatı
Çoklukla transsfenoidal yolla yapılır. Baş tasında hiç bir kesi yapmadan, burundan girilerek gerçekleştirilen bu ameliyatın birfazlaca avantajı vardır. Komplikasyon riski fazlaca daha azdır, güzelleşme mühleti daha kısadır. Endoskopik ya da mikrocerrahi sistemle yapılabilir. Küçük aletlerle burun deliğinden girilir ve sfenoid kemiğinin ortasından tümöre ulaşılır. Beyne hiç bir biçimde müdahale edilmez. Birtakım durumlarda transsfenoidal sistem yetersiz kalabilir ve baş tasının açılması gerekebilir.
Hipofiz Tümörü Belirtileri
– Baş ağrısı
– Görme meseleleri
– Adet düzensizlikleri
– İktidarsızlık
– Kısırlık
– Büyüme
– Cushing hastalığı
– Yorgunluk
– Değişken ruh hali
Hipofiz tümörünün niye olduğu şikayetler kitlenin basısı ya da salgıladığı hormon niçiniyle olabilir. Hangi hormonda bozulma var ise hastanın şikayetleri de o doğrultuda değişir. Örneğin prolaktin salgılayan hipofiz bezi tümörlerinde adet kanamaları durabilir ve göğüsten süt gelebilir. Erkeklerde ise cinsel isteksizlik, baş ağrısı ve görme kaybı üzere sıkıntılara yol açabilir. Büyüme hormonu salgılayan hipofiz tümörleri çocukların devleşmesine, yetişkinlerin ise el, ayak ve çenelerinin büyümesine niye olabilir. Adrenokortikotropik hormon salgılayan hipofiz tümörleri Cushing hastalığını ortaya çıkarabilir. Bu da kilo artışı, çok tüylenme, adet düzensizliği, yüksek tansiyon üzere belirtilere niye olabilir.
Hipofiz Tümörü Tedavisi
Hipofiz tümörlerinin tedavisinde ilaç, ameliyat ve ışın olmak üzere üç yaklaşım vardır. İlaç tedavisiyle çok hormon salgılanması denetim altına alınabilir. Ancak ilaç bırakıldığında ekseriyetle hormon salgılanması eski düzeye döner. Bu yüzden hastanın ilacı hayatı boyunca kullanımı gerekebilir. Ameliyatta ise gaye tümörün basısını kaldırmak ve kitleyi küçülterek ilave yapılacak ilaç tedavisinden daha âlâ sonuç alınmasını sağlamaktır. Bilhassa ACHT salgılayan hipofiz tümörleri kesinlikle ameliyatla tedavi edilir. Büyüme hormonu salgılayan hipofiz tümörleri evvel ameliyat edilir, şayet tam tedavi sağlanamazsa ilaç ya da ışın tedavisiyle desteklenir. Hiç hormon salgılamayan hipofiz tümörleri ekseriyetle kitle tesirine bağlı görme kayıplarına yol açtıkları için evvela ameliyatla tedavi edilirler. İlaç tedavisiyle ve ameliyatla denetim altına alınamayan ya da ameliyatla ulaşılması riskli görülen yerlerde bulunan tümörler ışın tedavisiyle tedavi edilir.
Hipofiz Tümörü Ameliyatı
Çoklukla transsfenoidal yolla yapılır. Baş tasında hiç bir kesi yapmadan, burundan girilerek gerçekleştirilen bu ameliyatın birfazlaca avantajı vardır. Komplikasyon riski fazlaca daha azdır, güzelleşme mühleti daha kısadır. Endoskopik ya da mikrocerrahi sistemle yapılabilir. Küçük aletlerle burun deliğinden girilir ve sfenoid kemiğinin ortasından tümöre ulaşılır. Beyne hiç bir biçimde müdahale edilmez. Birtakım durumlarda transsfenoidal sistem yetersiz kalabilir ve baş tasının açılması gerekebilir.