Epilepsi! Epilepsi beyinde zamanzaman ortaya çıkan olağandışı elektriksel boşalmamalar kararı ortaya çıkan nörolojik bozukluklardır.Status epileptikus denen çeşidi haricinde kısa periyodiktir, saniye yada dakikalar sürer. Konvülsüyon terimi nöbet esnasında şiddetli kasılmalar olduğunu anlatmak için kullanılır. Lakin kasılmaların olmadığı bir epey nöbet yöntemleride vardır.
Epileptik nöbet esnasında şuur değişikliği olabilir yada olmayabilir. Nüfusun%2-5 inin hayatları boyunca 1 kere nöbet geçirdiği bilinmektedir. Hastaların yarısından birçoklarında nöbetler 4-5 yaşlarında başlar.
EPİLEPİ niçinLERİ
1-Kalıtım: Bizatihi ortaya çıkan epilepsilerin birçoklarında kalıtımsal faktörler rol oynar.
2-Beyinde lezyonlar
oğum travması, baş travmaları, beyin kanamaları, beyin tümörleri beynin oksijensiz kalması, beyin enfeksiyonları, beyin damar hastalıkları, epilepsiye yol açar.
3- Sistemik Hastalıklar:Metabolik hastalıklar, zehirlenmeler, tiroid bezi hastalıkları, B6 vitamini eksikliğinde ayrıyeten kimi ilaçlar hassas bireylerde epileptik nöbete niye olur.
Nöbetler beyinden kaynaklandığı bölgeye nazaran, biliç kaybı oarak yada olmadan, bedenin bir yarısında yada iki taraflı simetrik kasılma ve gevşemeler, biçimli yahut ekilsiz halüsinasyonlar görmekanormal sesler duymak çığlık atmak yada yalnızca birkaç saniye süren dalgınlık nöbetleri halinde karşımıza çıkabilir.
Epileptik nöbetler 2 kümeye ayrılır.
1-Parsiel nöbetler: 2 ye ayrılırlar
-sıradan Parsiel Nöbetler: Hasta nöbet geçirirken tek bulgu vardır. Bedenin bir bölgesini fiyat. Örneğin bir ayakta yada koldakasılmalar mevcuttur. Bu çeşitte nöbet başladığı yerde kalabildiği üzere beilerleyerek bedenin bir yarısını tutabilir. Örneğin yüzde başlayan kasılmalar ilerleyerek, o taraf kola çabucak sonrasında bacağa yayılabilir. Nöbet geçtikten daha sonra kuvvetsizlik olabilir. Ayrıyeten bu nöbet türündeelde kolda ve bacaktauyuşma yanma, karıncalanma nadiren ağrı üzere duyusal nöbetlerde görülebilir. Ayrıyeten deride kızarma, solma, bir ekip sesler duyma, tansiyon değişikliklerinin eşlik ettiğiparsiel nöbetler vardır.
-Kompleks Parsiel Nöbetler: Yukarda bahsedilen nöbetlere şuur bozukluğu eşlik ettiğnde kompleks parsiel nöbetler olarak isimlendirilir.
2-Jeneralize Epileptik Nöbetler: Nöbet çoğunlukla şuurun ani kaybıyla başlar ve iki taraflı pek simetrik hareketlerle( kasılma ve geşemeler)devam eder. Bu büyük nöbet (Grand Mal )olarak isimlendirilir. kimi vakit sırf kısa vadeli bir dalgınlık, yani şuurun etkilenmesi kelam konusudur. Rastgele bir olağandışı hareket yada kasılma yoktur. Küçük nöbet (Petit Mal)
Teşhis: Her bayılma epilepsi değildir. Epilepsinin kesin tanısı en kesin bir biçimde nöbetin işin uzmanı nörolog yada beyin cerrahı tarafınca gözlemlenmesiyledir
Epilepsi (sara) sinirsel bayılmalarla sıkça karışabilir Farklılıklar
1-epilepsi nöbetinde hasta yer seçimi yapmaksızın düşer bu düşme sırasında vücudunda faydalanmalar olabilir. Sinirsel bayılmalarda ise hasta ekseriyetle yumuşak yerlere yada emniyetli yerlere kendini yaralamayacak biçimde düşer.
2-Epilepside hastanın gözleri açıktır yada kapalı ise açmakta zorlanılmaz, Sinirsel bayılmada hastanın gözleri sıkı sıkıya kapalı olup açılmaya çalışıldığında direnir yada gözlerini kaçırır.
3-Epilepside hasta etraf konuşmaları duymaz, sinirsel duymalarda hasta etrafta konuşulanları duyar.
4- Epileptikler nöbetten sersem üzere uyanırlar, sinirsel bayılmada ağlayarak uyanırlar
5-epileptik bayılmada hasta idrarını büyük abdestini kaçırabilir, lisanını ısırabilir, sinirsel bayılmada bunlar mevcut değildir.
Hastaların pek büyük çoğunluğunda beyin MR ı olağandır.
EEG ddenen beynin elektriksel aktivitesini gösteren tetkikte epileptik beyin dalgalarının görülmesi hastalığın teşhisinin konmasında pahalıdır.
Epileptik nöbetlerin ortalarında olağan periyot olmadan, ardarda birbirlerini izlemesi durumuna status ismi verilir ve peş peşe gelen bu nöbetleri durdurmak için acil tıbbi müdahale gerekir.
Olağan şartlarda epilepsi tarifine uygun olarak, birinci epileptik nöbeti izleyen bir yıl ortasında en az bir nöbet daha geçiren hastalara antiepileptik tedavi başlanır. Kullanılacak ilaç nöbet tipine nazaran seçilir. . ilacın kan düzeyi tedavide değerlidir. Birtakım ilaçların kâfi kan düzeyine ulaşması birkaç hafta alabilir. Bu müddette nöbet görülebilir ilaç etkisiz denerek kesilmemelidir. kimi vakit tek ilaç nöbeti durdurmada yetersiz kalabilir bu taktirde iki kimi vakit üç ilaç bir arada kullanılabilir. Tedavide asıl gaye nöbetlerin durdurulmasıdır ve verilen ilaç tedavisi ile yüksek oranda nöbetler durdurulmaktadır. Nöbetleri tam olarak durdurulmuş hastalarda tedaviye birebir ilaç ile ortalama 3-5 yıl devam edilebilir. Bu niçinle hekim tavsiyesi olmadan kullanılan ilaç kesilmemelidir. Bu mühletin sonunda ilaç kesildikten daha sonra yine nöbet geçirme riski mevcuttur. İlacın kesilmesi daha sonrası şayet epileptik nöbet artık mevcut değilse ilaç kullanmasına son verilir. İlaç kullanmaya başladıktan daha sonra birinci haftalarda ilaca bağlı bedende deride kızarıklık, çok uyku, sersemlik hissi üzere birtakım te görülebilir. İlaçları kan imali üzerine olumsuz yan tesiri olabileceğinden tedavinin birinci bir ayı ortasında birkaç defa tam kan sayımı ve karaciğer işlev testlerinin denetimi için doktora başvurulmalıdır.
Epilepsinin Cerrahi tedavisi: Epilepsi beyinde yer alan bir patolojiye (tümör, abse, damar yumağı üzere niçinlere bağlı ise sebebi ortadan kaldırmaya yönelik cerrahi uygulanır. Fakat epilepsiye yol açan lezyon ortadan kaldırılmasına karşın nöbetler devam edebilir. Öteki bir cerrahi teknikte ise epilepsiye yol açan beyin bölgesine müdahale ederek epileptik boşalımlara yol açan beyin bölgesi çıkartılır.
Epileptik nöbet esnasında şuur değişikliği olabilir yada olmayabilir. Nüfusun%2-5 inin hayatları boyunca 1 kere nöbet geçirdiği bilinmektedir. Hastaların yarısından birçoklarında nöbetler 4-5 yaşlarında başlar.
EPİLEPİ niçinLERİ
1-Kalıtım: Bizatihi ortaya çıkan epilepsilerin birçoklarında kalıtımsal faktörler rol oynar.
2-Beyinde lezyonlar
oğum travması, baş travmaları, beyin kanamaları, beyin tümörleri beynin oksijensiz kalması, beyin enfeksiyonları, beyin damar hastalıkları, epilepsiye yol açar.3- Sistemik Hastalıklar:Metabolik hastalıklar, zehirlenmeler, tiroid bezi hastalıkları, B6 vitamini eksikliğinde ayrıyeten kimi ilaçlar hassas bireylerde epileptik nöbete niye olur.
Nöbetler beyinden kaynaklandığı bölgeye nazaran, biliç kaybı oarak yada olmadan, bedenin bir yarısında yada iki taraflı simetrik kasılma ve gevşemeler, biçimli yahut ekilsiz halüsinasyonlar görmekanormal sesler duymak çığlık atmak yada yalnızca birkaç saniye süren dalgınlık nöbetleri halinde karşımıza çıkabilir.
Epileptik nöbetler 2 kümeye ayrılır.
1-Parsiel nöbetler: 2 ye ayrılırlar
-sıradan Parsiel Nöbetler: Hasta nöbet geçirirken tek bulgu vardır. Bedenin bir bölgesini fiyat. Örneğin bir ayakta yada koldakasılmalar mevcuttur. Bu çeşitte nöbet başladığı yerde kalabildiği üzere beilerleyerek bedenin bir yarısını tutabilir. Örneğin yüzde başlayan kasılmalar ilerleyerek, o taraf kola çabucak sonrasında bacağa yayılabilir. Nöbet geçtikten daha sonra kuvvetsizlik olabilir. Ayrıyeten bu nöbet türündeelde kolda ve bacaktauyuşma yanma, karıncalanma nadiren ağrı üzere duyusal nöbetlerde görülebilir. Ayrıyeten deride kızarma, solma, bir ekip sesler duyma, tansiyon değişikliklerinin eşlik ettiğiparsiel nöbetler vardır.
-Kompleks Parsiel Nöbetler: Yukarda bahsedilen nöbetlere şuur bozukluğu eşlik ettiğnde kompleks parsiel nöbetler olarak isimlendirilir.
2-Jeneralize Epileptik Nöbetler: Nöbet çoğunlukla şuurun ani kaybıyla başlar ve iki taraflı pek simetrik hareketlerle( kasılma ve geşemeler)devam eder. Bu büyük nöbet (Grand Mal )olarak isimlendirilir. kimi vakit sırf kısa vadeli bir dalgınlık, yani şuurun etkilenmesi kelam konusudur. Rastgele bir olağandışı hareket yada kasılma yoktur. Küçük nöbet (Petit Mal)
Teşhis: Her bayılma epilepsi değildir. Epilepsinin kesin tanısı en kesin bir biçimde nöbetin işin uzmanı nörolog yada beyin cerrahı tarafınca gözlemlenmesiyledir
Epilepsi (sara) sinirsel bayılmalarla sıkça karışabilir Farklılıklar
1-epilepsi nöbetinde hasta yer seçimi yapmaksızın düşer bu düşme sırasında vücudunda faydalanmalar olabilir. Sinirsel bayılmalarda ise hasta ekseriyetle yumuşak yerlere yada emniyetli yerlere kendini yaralamayacak biçimde düşer.
2-Epilepside hastanın gözleri açıktır yada kapalı ise açmakta zorlanılmaz, Sinirsel bayılmada hastanın gözleri sıkı sıkıya kapalı olup açılmaya çalışıldığında direnir yada gözlerini kaçırır.
3-Epilepside hasta etraf konuşmaları duymaz, sinirsel duymalarda hasta etrafta konuşulanları duyar.
4- Epileptikler nöbetten sersem üzere uyanırlar, sinirsel bayılmada ağlayarak uyanırlar
5-epileptik bayılmada hasta idrarını büyük abdestini kaçırabilir, lisanını ısırabilir, sinirsel bayılmada bunlar mevcut değildir.
Hastaların pek büyük çoğunluğunda beyin MR ı olağandır.
EEG ddenen beynin elektriksel aktivitesini gösteren tetkikte epileptik beyin dalgalarının görülmesi hastalığın teşhisinin konmasında pahalıdır.
Epileptik nöbetlerin ortalarında olağan periyot olmadan, ardarda birbirlerini izlemesi durumuna status ismi verilir ve peş peşe gelen bu nöbetleri durdurmak için acil tıbbi müdahale gerekir.
Olağan şartlarda epilepsi tarifine uygun olarak, birinci epileptik nöbeti izleyen bir yıl ortasında en az bir nöbet daha geçiren hastalara antiepileptik tedavi başlanır. Kullanılacak ilaç nöbet tipine nazaran seçilir. . ilacın kan düzeyi tedavide değerlidir. Birtakım ilaçların kâfi kan düzeyine ulaşması birkaç hafta alabilir. Bu müddette nöbet görülebilir ilaç etkisiz denerek kesilmemelidir. kimi vakit tek ilaç nöbeti durdurmada yetersiz kalabilir bu taktirde iki kimi vakit üç ilaç bir arada kullanılabilir. Tedavide asıl gaye nöbetlerin durdurulmasıdır ve verilen ilaç tedavisi ile yüksek oranda nöbetler durdurulmaktadır. Nöbetleri tam olarak durdurulmuş hastalarda tedaviye birebir ilaç ile ortalama 3-5 yıl devam edilebilir. Bu niçinle hekim tavsiyesi olmadan kullanılan ilaç kesilmemelidir. Bu mühletin sonunda ilaç kesildikten daha sonra yine nöbet geçirme riski mevcuttur. İlacın kesilmesi daha sonrası şayet epileptik nöbet artık mevcut değilse ilaç kullanmasına son verilir. İlaç kullanmaya başladıktan daha sonra birinci haftalarda ilaca bağlı bedende deride kızarıklık, çok uyku, sersemlik hissi üzere birtakım te görülebilir. İlaçları kan imali üzerine olumsuz yan tesiri olabileceğinden tedavinin birinci bir ayı ortasında birkaç defa tam kan sayımı ve karaciğer işlev testlerinin denetimi için doktora başvurulmalıdır.
Epilepsinin Cerrahi tedavisi: Epilepsi beyinde yer alan bir patolojiye (tümör, abse, damar yumağı üzere niçinlere bağlı ise sebebi ortadan kaldırmaya yönelik cerrahi uygulanır. Fakat epilepsiye yol açan lezyon ortadan kaldırılmasına karşın nöbetler devam edebilir. Öteki bir cerrahi teknikte ise epilepsiye yol açan beyin bölgesine müdahale ederek epileptik boşalımlara yol açan beyin bölgesi çıkartılır.