Bu çocukları kim öldürdü? Geçtiğimiz mayıs ayından bu yana, Kanada’nın farklı bölgelerinde Katolik Kilisesi ve devlet tarafınca ortaklaşa işletilen eski yatılı okulların civarında 1000’den çok mezar tespit edildi. Bu okullarda vaktiyle, ailelerinden ayrılarak kendi kültürlerinden zorla koparılan ve asimilasyona maruz bırakılan Kızılderili çocukların barındırılıyor olması, kelam konusu çocukların toplu biçimde öldürüldüğü kuşkularına yol açtı. Şimdilik bu kuşkuyu doğrulayacak rastgele bir data bulunmasa da, Kanada’daki Kızılderili hakları savunucuları, olayı “soykırım” biçiminde tanımladı. Ülke ortasında ve haricinde yansılar giderek büyüyor.
150 BİN ÇOCUK
Kanada’daki asimilasyon okulları, 1874’ten 1996’ya kadar faaliyet gösterdi. Bu vakit zarfında, en az 150 bin Kızılderili çocuğun zorla ailelerinden alınarak, eğitime tabi tutulduğu belirtiliyor. Ana lisanlarını konuşmaları yasaklanan, kılık-kıyafetlerine müdahale edilen ve aileleriyle görüştürülmeyen çocukların dayak ve tacizle karşılaştığı da biliniyor. 1900’lerin birinci yarısında çocuklarını bu okullara göndermeyen Kızılderili ailelerin mahpus cezası aldığını gösteren resmî kayıtlar bulunuyor.
Okullarla ilgili yapılan araştırmalarda, kimi çocukların “aniden” ortadan kaybolduğuna dair tanıklıklara rastlanmıştı. 2015’te hazırlanan bir rapor, okulların faaliyette bulunduğu mühlet ortasında 6 bin civarında çocuğun “eğitim” sırasında öldüğünü kanıtladı. Şimdiye kadar, bu çocuklardan 4 bin 100’ünün kimliği tespit edilirken, son haftalarda üst üste bulunan mezarlardaki çocukların birçoklarının kimlik kaydı yok.
ÖZÜR TALEBİ
Kanada Başbakanı Justin Trudeau, 2017’de Katolik dünyasının manevî önderi Papa Francis’e davette bulunarak, okullarda yaşanan suiistimallerle ilgili özür dilemesini istemişti. Vatikan, bu davete şimdiye kadar rastgele bir resmî mukabelede bulunmadı. Katolik Kilisesi haricinde, Kanada’da yatılı okullar işleten Anglikan ve Presbiteryen kiliseleri ise 1980 ve 1990’larda özür açıklaması yayınlamıştı.
KİLİSENİN İMAJINA DARBE
Kanada’da yaşananlar, Katolik Kilisesi’ni yeni bir tartışmanın odağına yerleştirdi. Lakin siyasî gözlemcilerin dikkat çektiği bir konu daha var: Dünya çapında giderek daha fazla organize olan eşcinsel örgütler, LGBT tipinde oluşumların meşruiyet kazanmasının önündeki en büyük mahzurlardan birinin Katolik Kilisesi olduğunu düşünüyor. Eşcinsel lobilerinin, Kızılderili çocukların trajik akıbetini manipülasyon materyali yaparak, Katolik Kilisesi’ni itibarsızlaştırma kampanyalarını ağırlaştıracağına kesin gözüyle bakılıyor.
HEYKELLER YERLE BİR
Çocuk mezarları etrafında başlayan tartışmalar, Kanada’da her yıl 1 Temmuz’da kutlanan “Kanada Günü”ne de gölge Adüşürdü. Kızgın protestocular, ülkenin resmî devlet lideri olan İngiltere Kraliçesi İkinci Elizabeth’in heykelini devirdi. 1837-1901 içinde tam 63 yıl tahtta kalan İngiltere Kraliçesi Victoria da öfkeli kalabalıkların amacındaydı. Victoria’nın heykelini de yerle bir eden protestocular, Kanada hükümetine de sıkıntı anlar yaşattı. Kamuoyundaki yaygın algıya bakılırsa, Kanada’daki Kızılderililere yönelik asimilasyondan İngiltere Krallığı direkt biçimde sorumlu. Cürmü tek başına Katolik Kilisesi’ne atfetmek, bir çeşit gaye saptırmadan diğer bir manaya gelmiyor.
150 BİN ÇOCUK
Kanada’daki asimilasyon okulları, 1874’ten 1996’ya kadar faaliyet gösterdi. Bu vakit zarfında, en az 150 bin Kızılderili çocuğun zorla ailelerinden alınarak, eğitime tabi tutulduğu belirtiliyor. Ana lisanlarını konuşmaları yasaklanan, kılık-kıyafetlerine müdahale edilen ve aileleriyle görüştürülmeyen çocukların dayak ve tacizle karşılaştığı da biliniyor. 1900’lerin birinci yarısında çocuklarını bu okullara göndermeyen Kızılderili ailelerin mahpus cezası aldığını gösteren resmî kayıtlar bulunuyor.
Okullarla ilgili yapılan araştırmalarda, kimi çocukların “aniden” ortadan kaybolduğuna dair tanıklıklara rastlanmıştı. 2015’te hazırlanan bir rapor, okulların faaliyette bulunduğu mühlet ortasında 6 bin civarında çocuğun “eğitim” sırasında öldüğünü kanıtladı. Şimdiye kadar, bu çocuklardan 4 bin 100’ünün kimliği tespit edilirken, son haftalarda üst üste bulunan mezarlardaki çocukların birçoklarının kimlik kaydı yok.
ÖZÜR TALEBİ
Kanada Başbakanı Justin Trudeau, 2017’de Katolik dünyasının manevî önderi Papa Francis’e davette bulunarak, okullarda yaşanan suiistimallerle ilgili özür dilemesini istemişti. Vatikan, bu davete şimdiye kadar rastgele bir resmî mukabelede bulunmadı. Katolik Kilisesi haricinde, Kanada’da yatılı okullar işleten Anglikan ve Presbiteryen kiliseleri ise 1980 ve 1990’larda özür açıklaması yayınlamıştı.
KİLİSENİN İMAJINA DARBE
Kanada’da yaşananlar, Katolik Kilisesi’ni yeni bir tartışmanın odağına yerleştirdi. Lakin siyasî gözlemcilerin dikkat çektiği bir konu daha var: Dünya çapında giderek daha fazla organize olan eşcinsel örgütler, LGBT tipinde oluşumların meşruiyet kazanmasının önündeki en büyük mahzurlardan birinin Katolik Kilisesi olduğunu düşünüyor. Eşcinsel lobilerinin, Kızılderili çocukların trajik akıbetini manipülasyon materyali yaparak, Katolik Kilisesi’ni itibarsızlaştırma kampanyalarını ağırlaştıracağına kesin gözüyle bakılıyor.
HEYKELLER YERLE BİR
Çocuk mezarları etrafında başlayan tartışmalar, Kanada’da her yıl 1 Temmuz’da kutlanan “Kanada Günü”ne de gölge Adüşürdü. Kızgın protestocular, ülkenin resmî devlet lideri olan İngiltere Kraliçesi İkinci Elizabeth’in heykelini devirdi. 1837-1901 içinde tam 63 yıl tahtta kalan İngiltere Kraliçesi Victoria da öfkeli kalabalıkların amacındaydı. Victoria’nın heykelini de yerle bir eden protestocular, Kanada hükümetine de sıkıntı anlar yaşattı. Kamuoyundaki yaygın algıya bakılırsa, Kanada’daki Kızılderililere yönelik asimilasyondan İngiltere Krallığı direkt biçimde sorumlu. Cürmü tek başına Katolik Kilisesi’ne atfetmek, bir çeşit gaye saptırmadan diğer bir manaya gelmiyor.