Botan International kurucusu Mirad Bayram: Kürtçe medya eğitimi veriyoruz Semra Yansit
DİYARBAKIR – Botan International, Türkiye’de Kürtçe medya eğitimi veren birinci sivil toplum kuruluşu olarak kayıtlara geçti. Botan International’ın kurucusu ve bununla birlikte genel müdürü olan Mirad Bayram, gazetecilik yaptığı senelerda Kürtçe medya eğitiminin eksikliğini hissettiğini ve Botan International ile medya eğitim projesini hayata geçirdiklerini söylemiş oldu.
Sınır Tanımayan Gazeteciler’in (RSF) kurumsal partnerleri olduklarını ve beraberinde Paris ofisiyle çalıştıklarını lisana getiren Bayram, Botan International’ın merkezinin Şırnak’ta olduğunu, 2020’de ise Diyarbakır’da bir şube açıklarını söylemiş oldu.
Bayram, “Amacımız Türkiye’de dijital eğitimleri verebilmektir. Lakin yalnızca gazetecilik eğitimleri vermiyoruz. Burada çalışmalarını yürütmek isteyenlere de fiyatsız bir alan oluşturmak istiyoruz. Bu alanların içerisinde kullanıma açık bir stüdyomuz, bir haber ve bir söyleyişi odamız var. Stüdyomuzda bir yılda 450’den çok görüntü program hazırlandı ve yaklaşık 300 podcast kaydı yapıldı. Bu mühlet zarfında 13 atölye düzenledik. 161 kişi bizim eğitim programlarımıza katıldı. İştirakçilerin 110’u ise bayandı. Kürtçe medya eğitimi veriyoruz lakin öbür alanda çalışan gazetecilere de açığız. Farklı ülkedeki gazeteciler de burada ağ kurma alanından faydalanabiliyor. Bunların haricinde Türkiye’de Kürtçe gazeteciliğin yüzleştiği meseleleri raporlaştırıyoruz. Ve bu raporları milletlerarası platformda sunuyoruz” diye konuştu.
Mirad Bayram
‘KÜRTÇE MEDYA EĞİTİMİ OLUŞTURDUK’
Türkiye’deki nüfusun yaklaşık yüzde 25’inin Kürt olduğunu söyleyen Bayram, “Türkiye’de Kürtçe eğitim yasak. hiç bir beşeri, fen ya da toplumsal alanda eğitim alamıyorsun. Biz de bu mevzuya eğilip gazetecilik eğitimlerini atölyeler biçiminde Kürtçe vermeye karar verdik. Kendi alanında uzman olan, hem ulusal birebir vakitte milletlerarası alanda çalışma yürüten 18 gazeteciyi bu eğitimleri vermeleri için davet ettik. Eğitimlerin içerisinde gazeteciliğin teknikleri, telefon gazeteciliği, diksiyon, haber spikerliği, podcast üzere çeşitli alanlarda atölyeler düzenledik. Yasal çatıda Kürtçe medya eğitimi oluşturduk ve hem de bunun kitabını da yaptık. Eğitim yasak olduğu için müfredat kitabı yapmak da yasak. Kendi kendine öğrenme kitabının yasak olmadığını fark ettik. bu biçimdelikle Kürtçe medya eğitimlerini yaptık ve bunları e-kitap olarak yayınladık” dedi.
‘DÜZENLİ MEDYA OKURYAZARLIĞI 50 BİNİN ALTINDA’
Türkiye’de Kürtçe medya okur-yazarlığın düşük bulunmasına vurgu yapan Bayram, kelamlarına şöyleki devam etti: “Yapılan araştırmalarda gördük ki 50 binden az sistemli medya okur-yazar var. 20 milyon Kürt’ün olduğu bir coğrafyada bu oran yüzde 1’in altına düşüyor. Kürt vatandaşların yüzde 16 ila yüzde 18’i meskende Kürtçe konuşuyor. Kürtçeyi konuşup anlayabilen epeyce kişi varken, Kürtçe okuyan ve yazabilen hayli az kişi var. Bunlara niye olarak; Kürtçenin yasaklı lisan olması, eğitim lisanı haline getirilmemesi ve Kürtçe gereçlerin hata sayılması üzere biroldukca sebep sayılabilir. Lakin sonuç olarak Kürtler hayli az okuyabilme maharetine sahipler. Bu yüzden görsel ve işitsel medyaya tartı verdik. Eğitim haricinde bir de yayıncı kolumuz var. Atölye iştirakçileri aldıkları eğitimden daha sonra bir haber hazırlarlar. Biz de bu haberlerin teliflerini öderiz. Botan Times diye bir kanalımız var. Bu haberleri orada yayınlıyoruz. Türkiye’de hür gazeteci olarak çalışan biroldukça gazeteci var. Özgür gazetecileri ve basın kurumlarını biraraya getirmek için bir özgür gazeteciler ağı oluşturduk. Her medya kurumu hangi vilayette hangi gazeteciler var ve hangi günler müsaitler bakılırsabiliyor. Onlara iş teklifinde bulunabiliyor.”
‘DİYARBAKIR’DA 10 ÇEŞİT TÜRKÇE MEDYA EĞİTİM PROGRAMI VAR, KÜRTÇE İÇİN İSE BİR’
Türkiye’de 74 üniversitede Türkçe medya eğitimi olduğunu hatırlatan Bayram, şunları söylemiş oldu: “Google taramalarına bakılırsa, 200’den çok Türkçe medya eğitim programı var. Ve bunun çoğunluğu Avrupa Birliği tarafınca destekleniyor. Yalnızca Diyarbakır’da 10’dan fazla Türkçe medya eğitim programı var. Bu da şu demek oluyor, Kürt gençleri Türkçe medya eğitimini almak için 10 çeşit programa sahipler. Lakin bir tane Kürtçe medya eğitim kurumu ve yalnızca bir program var. Günlük çıkan bir tane Kürtçe gazete yok. Haftalık çıkan bir Xwebûn gazetesi var. O da bir mecmua niteliği taşıyor. 522 televizyon kanalı içinde yalnızca bir tane Kürtçe yayın yapan kanal var. O da devlet güdümünde. Türkiye’de 2 bin 500’den çok gazete yayımlanıyor ve bunun yüzde 90’nından fazlası mahallî gazete. Diyarbakır’da ise 15’ten çok mahallî gazete var fakat bir tane günlük Kürtçe gazete yok. Bu kadar zorluk ve baskının içerisinde Kürtçe medya eğitimi hayli manalı.”
DİYARBAKIR – Botan International, Türkiye’de Kürtçe medya eğitimi veren birinci sivil toplum kuruluşu olarak kayıtlara geçti. Botan International’ın kurucusu ve bununla birlikte genel müdürü olan Mirad Bayram, gazetecilik yaptığı senelerda Kürtçe medya eğitiminin eksikliğini hissettiğini ve Botan International ile medya eğitim projesini hayata geçirdiklerini söylemiş oldu.
Sınır Tanımayan Gazeteciler’in (RSF) kurumsal partnerleri olduklarını ve beraberinde Paris ofisiyle çalıştıklarını lisana getiren Bayram, Botan International’ın merkezinin Şırnak’ta olduğunu, 2020’de ise Diyarbakır’da bir şube açıklarını söylemiş oldu.
Bayram, “Amacımız Türkiye’de dijital eğitimleri verebilmektir. Lakin yalnızca gazetecilik eğitimleri vermiyoruz. Burada çalışmalarını yürütmek isteyenlere de fiyatsız bir alan oluşturmak istiyoruz. Bu alanların içerisinde kullanıma açık bir stüdyomuz, bir haber ve bir söyleyişi odamız var. Stüdyomuzda bir yılda 450’den çok görüntü program hazırlandı ve yaklaşık 300 podcast kaydı yapıldı. Bu mühlet zarfında 13 atölye düzenledik. 161 kişi bizim eğitim programlarımıza katıldı. İştirakçilerin 110’u ise bayandı. Kürtçe medya eğitimi veriyoruz lakin öbür alanda çalışan gazetecilere de açığız. Farklı ülkedeki gazeteciler de burada ağ kurma alanından faydalanabiliyor. Bunların haricinde Türkiye’de Kürtçe gazeteciliğin yüzleştiği meseleleri raporlaştırıyoruz. Ve bu raporları milletlerarası platformda sunuyoruz” diye konuştu.
Mirad Bayram
‘KÜRTÇE MEDYA EĞİTİMİ OLUŞTURDUK’
Türkiye’deki nüfusun yaklaşık yüzde 25’inin Kürt olduğunu söyleyen Bayram, “Türkiye’de Kürtçe eğitim yasak. hiç bir beşeri, fen ya da toplumsal alanda eğitim alamıyorsun. Biz de bu mevzuya eğilip gazetecilik eğitimlerini atölyeler biçiminde Kürtçe vermeye karar verdik. Kendi alanında uzman olan, hem ulusal birebir vakitte milletlerarası alanda çalışma yürüten 18 gazeteciyi bu eğitimleri vermeleri için davet ettik. Eğitimlerin içerisinde gazeteciliğin teknikleri, telefon gazeteciliği, diksiyon, haber spikerliği, podcast üzere çeşitli alanlarda atölyeler düzenledik. Yasal çatıda Kürtçe medya eğitimi oluşturduk ve hem de bunun kitabını da yaptık. Eğitim yasak olduğu için müfredat kitabı yapmak da yasak. Kendi kendine öğrenme kitabının yasak olmadığını fark ettik. bu biçimdelikle Kürtçe medya eğitimlerini yaptık ve bunları e-kitap olarak yayınladık” dedi.
‘DÜZENLİ MEDYA OKURYAZARLIĞI 50 BİNİN ALTINDA’
Türkiye’de Kürtçe medya okur-yazarlığın düşük bulunmasına vurgu yapan Bayram, kelamlarına şöyleki devam etti: “Yapılan araştırmalarda gördük ki 50 binden az sistemli medya okur-yazar var. 20 milyon Kürt’ün olduğu bir coğrafyada bu oran yüzde 1’in altına düşüyor. Kürt vatandaşların yüzde 16 ila yüzde 18’i meskende Kürtçe konuşuyor. Kürtçeyi konuşup anlayabilen epeyce kişi varken, Kürtçe okuyan ve yazabilen hayli az kişi var. Bunlara niye olarak; Kürtçenin yasaklı lisan olması, eğitim lisanı haline getirilmemesi ve Kürtçe gereçlerin hata sayılması üzere biroldukca sebep sayılabilir. Lakin sonuç olarak Kürtler hayli az okuyabilme maharetine sahipler. Bu yüzden görsel ve işitsel medyaya tartı verdik. Eğitim haricinde bir de yayıncı kolumuz var. Atölye iştirakçileri aldıkları eğitimden daha sonra bir haber hazırlarlar. Biz de bu haberlerin teliflerini öderiz. Botan Times diye bir kanalımız var. Bu haberleri orada yayınlıyoruz. Türkiye’de hür gazeteci olarak çalışan biroldukça gazeteci var. Özgür gazetecileri ve basın kurumlarını biraraya getirmek için bir özgür gazeteciler ağı oluşturduk. Her medya kurumu hangi vilayette hangi gazeteciler var ve hangi günler müsaitler bakılırsabiliyor. Onlara iş teklifinde bulunabiliyor.”
‘DİYARBAKIR’DA 10 ÇEŞİT TÜRKÇE MEDYA EĞİTİM PROGRAMI VAR, KÜRTÇE İÇİN İSE BİR’
Türkiye’de 74 üniversitede Türkçe medya eğitimi olduğunu hatırlatan Bayram, şunları söylemiş oldu: “Google taramalarına bakılırsa, 200’den çok Türkçe medya eğitim programı var. Ve bunun çoğunluğu Avrupa Birliği tarafınca destekleniyor. Yalnızca Diyarbakır’da 10’dan fazla Türkçe medya eğitim programı var. Bu da şu demek oluyor, Kürt gençleri Türkçe medya eğitimini almak için 10 çeşit programa sahipler. Lakin bir tane Kürtçe medya eğitim kurumu ve yalnızca bir program var. Günlük çıkan bir tane Kürtçe gazete yok. Haftalık çıkan bir Xwebûn gazetesi var. O da bir mecmua niteliği taşıyor. 522 televizyon kanalı içinde yalnızca bir tane Kürtçe yayın yapan kanal var. O da devlet güdümünde. Türkiye’de 2 bin 500’den çok gazete yayımlanıyor ve bunun yüzde 90’nından fazlası mahallî gazete. Diyarbakır’da ise 15’ten çok mahallî gazete var fakat bir tane günlük Kürtçe gazete yok. Bu kadar zorluk ve baskının içerisinde Kürtçe medya eğitimi hayli manalı.”