Beyin tümörleri ! Beyin Tümörleri
Beyin Cerrahinin kıymetli bir hastalık kümesini beyin tümörleri oluşturmaktadır. En sıradan anlatımıyla beyin tümörü, beyindeki olağandışı hücrelerin çoğalımı ve kitle oluşturmalarıdır. Beyin tümörü, kafatası içerisinde karakterine bakılırsa sistemsiz ya da tertipli bir halde büyüyerek beyin üzerine baskı yapar; ve genişleme, büyüme imkânı olmayan kafatası içerisinde bulunduğu bölgeye ve baskı altında tuttuğu beyin alanına bakılırsa belirtiler verir; ancak öncelikli olarak beyin-omurilik sıvısı akışkanlığını bozup yahut akımı büsbütün durdurup baş içi basıncının artmasına bağlı bulgular gösterir. Genel olarak beyin tümörlerini makûs huylu ve düzgün huylu olarak sınıflandırabiliriz.
Makus Huylu Beyin Tümörü:
Glial Tümörler: En sık görülen beyin tümörü yani beyin kanserlerinin birçoklarını bunlar yapar. Denetimsiz çoğalma özelliği olan hücreleri içerirler. Süratle büyüyüp etraflarındaki sağlıklı dokunun içine uzanır, fazlaca nadir de olsa omuriliğe, hatta bedenin öbür organlarına da yayılabilirler. Bunların klinikte nasıl seyredeceğini anlamak üzere evrelendirilmesi dört kümede yapılır: Evre I ve Evre II “düşük evreli” olarak isimlendirilirken, Evre III (anaplastik astrositom) ve Evre IV (glioblastoma multiforme) ise “yüksek evreli” kabul edilir. Bu kümedeki birtakım öbür tümörler; ependimom, medulloblastom, oligodendrogliomdur. Sağkalım müddetleri ise patolojik evreleme (yani olağan olmayan dokunun birtakım özel boyama ve üretme teknikleri ile mikroskop altında incelenmesi), radyoterapi, kemoterapi alıp almama durumu, tedaviye cevap ve yaş ile bağlantılıdır. Düşük evreli glial tümör sağkalım müddeti uzunken, yüksek evreli glial tümör için epey daha kısadır. Ayrıyeten düşük evreli tümörler yüksek evreli tümörlere dönüşebilir.
Metastatik beyin tümörü :Bedenin öbür yerindeki bir tümörün beyne yayılması kararı gelişen tümörlerdir. Metastatik beyin tümörleri kan yoluyla yayılım gösterir ve en çok akciğer, göğüs, kalın bağırsak, mide, cilt ya da prostat kanserlerinden kaynaklanırlar. Birtakım hastalarda beyinde birden çok alanda metastatik odak ta saptanabilir. Onkoloji kliniklerinde teşhis konup, tedavi gayesiyle yatırılmış hastaların %20-40’ında beyin metastazı görülmektedir. Bu oran tüm beyin tümörlerinin %10’unu oluşturur. Metastatik beyin tümörleri, öbür beyin tümörlerinden 4 kat daha fazla görülürler. Metastatik beyin tümörü riski 45-65 yaş aralığında artar, 65 yaş daha sonrası ise en yüksek orana ulaşır. Evvel lokal anestezi ile yapılabilen stereotaksik cerrahi ile biyopsi alınarak kesin teşhis konması tedavi seçimini kolaylaştırır. Kimi kanser çeşitleri, öbür organda yerleşik birincil kanserin saptanmasından yıllar daha sonra beyne metastaz yaparlar. Fakat birden fazla beyin metastazı, birincil tümörün saptanmasından evvel beyin dokusuna yerleşir. Birtakım hastalarda da, beyinde metastaz saptandığı biçimde öteki organda yerleşik birincil tümör bulunamaz. Makûs huylu beyin tümörü tedavi seçenekleri; cerrahi teşebbüs, ışın tedavisi, ilaç tedavisi yani kemoterapi ve radyo-cerrahidir. Tedaviye karşılık ise tümörün köken aldığı odak, yayıldığı organ sayısı, metastatik lezyon sayısı, hastanın yaşı, ek hastalık bulunup bulunmaması üzere faktörlerle bağlıdır.
Âlâ Huylu Beyin Tümörü:
Bunlar çoklukla kafatası ortasında ancak beyin dokusu haricinde gelişen tümörlerdir. Meningioma (bu kümenin kıymetli bir kısmını oluşturmak üzere), hipofiz adenomu, kraniofaringioma, dermoid ve epidermoid tümörler, hemanjioblastom, kolloid kist, subependimal dev hücreli astrositom, nörinom bu kümenin en sık karşılaşılan lezyonlarıdır. Yavaş büyürler, sıklıkla besbelli hudutları vardır, nadiren yayılım gösterirler, lakin öteki organlardaki yeterli huylu tümörlerin bilakis; güzel huylu beyin tümörü beyin üzere bir organda yerleşmiş oldukları için kimi vakit ömrü tehdit edecek durumlara niye olabilirler. Kimileri az de olsa makus huylu tümöre dönüşebilirler.
Âlâ huylu tümör çoklukla etraflarındaki beyin dokusuna yayılım göstermedikleri için ameliyatla tam çıkarılabilme bahtları yüksektir. Lakin az oranda da olsa bir daha ortaya çıkabilirler.
Çocukluk Çağı Beyin Tümörü:
Çocuklarda beyin tümörü farklı hücre kümelerinden ve erişkine göre beynin daha farklı bölgelerinde gelişirler. Çocukluk beyin tümörü erişkinlere bakılırsa daha erken tanınabilirler. Çocuklarda düşük evreli berbat huylu tümör, yüksek evreli hale dönüşebilir fakat bu daha seyrektir. Beyin tümörü tüm çocuk kanserlerinin %21’ini oluştururlar. Her yaş çocuk beyin tümörü görülebiliyor bulunmasına karşın, 7 yaş altı daha riskli bir periyottur. En sık görülen çocuk beyin tümörü “gliom” dur. Bu tümörler beyincikte yer aldıklarında medulloblastom olarak isimlendirilirler ve süratle büyüyerek beyin omurilik sıvısı akışını engelleyerek baş ortasında basınç artışına yol açarlar. Medulloblastom beynin başka kısımlarına ve omuriliğe de yayılabilir.
Beyin Cerrahinin kıymetli bir hastalık kümesini beyin tümörleri oluşturmaktadır. En sıradan anlatımıyla beyin tümörü, beyindeki olağandışı hücrelerin çoğalımı ve kitle oluşturmalarıdır. Beyin tümörü, kafatası içerisinde karakterine bakılırsa sistemsiz ya da tertipli bir halde büyüyerek beyin üzerine baskı yapar; ve genişleme, büyüme imkânı olmayan kafatası içerisinde bulunduğu bölgeye ve baskı altında tuttuğu beyin alanına bakılırsa belirtiler verir; ancak öncelikli olarak beyin-omurilik sıvısı akışkanlığını bozup yahut akımı büsbütün durdurup baş içi basıncının artmasına bağlı bulgular gösterir. Genel olarak beyin tümörlerini makûs huylu ve düzgün huylu olarak sınıflandırabiliriz.
Makus Huylu Beyin Tümörü:
Glial Tümörler: En sık görülen beyin tümörü yani beyin kanserlerinin birçoklarını bunlar yapar. Denetimsiz çoğalma özelliği olan hücreleri içerirler. Süratle büyüyüp etraflarındaki sağlıklı dokunun içine uzanır, fazlaca nadir de olsa omuriliğe, hatta bedenin öbür organlarına da yayılabilirler. Bunların klinikte nasıl seyredeceğini anlamak üzere evrelendirilmesi dört kümede yapılır: Evre I ve Evre II “düşük evreli” olarak isimlendirilirken, Evre III (anaplastik astrositom) ve Evre IV (glioblastoma multiforme) ise “yüksek evreli” kabul edilir. Bu kümedeki birtakım öbür tümörler; ependimom, medulloblastom, oligodendrogliomdur. Sağkalım müddetleri ise patolojik evreleme (yani olağan olmayan dokunun birtakım özel boyama ve üretme teknikleri ile mikroskop altında incelenmesi), radyoterapi, kemoterapi alıp almama durumu, tedaviye cevap ve yaş ile bağlantılıdır. Düşük evreli glial tümör sağkalım müddeti uzunken, yüksek evreli glial tümör için epey daha kısadır. Ayrıyeten düşük evreli tümörler yüksek evreli tümörlere dönüşebilir.
Metastatik beyin tümörü :Bedenin öbür yerindeki bir tümörün beyne yayılması kararı gelişen tümörlerdir. Metastatik beyin tümörleri kan yoluyla yayılım gösterir ve en çok akciğer, göğüs, kalın bağırsak, mide, cilt ya da prostat kanserlerinden kaynaklanırlar. Birtakım hastalarda beyinde birden çok alanda metastatik odak ta saptanabilir. Onkoloji kliniklerinde teşhis konup, tedavi gayesiyle yatırılmış hastaların %20-40’ında beyin metastazı görülmektedir. Bu oran tüm beyin tümörlerinin %10’unu oluşturur. Metastatik beyin tümörleri, öbür beyin tümörlerinden 4 kat daha fazla görülürler. Metastatik beyin tümörü riski 45-65 yaş aralığında artar, 65 yaş daha sonrası ise en yüksek orana ulaşır. Evvel lokal anestezi ile yapılabilen stereotaksik cerrahi ile biyopsi alınarak kesin teşhis konması tedavi seçimini kolaylaştırır. Kimi kanser çeşitleri, öbür organda yerleşik birincil kanserin saptanmasından yıllar daha sonra beyne metastaz yaparlar. Fakat birden fazla beyin metastazı, birincil tümörün saptanmasından evvel beyin dokusuna yerleşir. Birtakım hastalarda da, beyinde metastaz saptandığı biçimde öteki organda yerleşik birincil tümör bulunamaz. Makûs huylu beyin tümörü tedavi seçenekleri; cerrahi teşebbüs, ışın tedavisi, ilaç tedavisi yani kemoterapi ve radyo-cerrahidir. Tedaviye karşılık ise tümörün köken aldığı odak, yayıldığı organ sayısı, metastatik lezyon sayısı, hastanın yaşı, ek hastalık bulunup bulunmaması üzere faktörlerle bağlıdır.
Âlâ Huylu Beyin Tümörü:
Bunlar çoklukla kafatası ortasında ancak beyin dokusu haricinde gelişen tümörlerdir. Meningioma (bu kümenin kıymetli bir kısmını oluşturmak üzere), hipofiz adenomu, kraniofaringioma, dermoid ve epidermoid tümörler, hemanjioblastom, kolloid kist, subependimal dev hücreli astrositom, nörinom bu kümenin en sık karşılaşılan lezyonlarıdır. Yavaş büyürler, sıklıkla besbelli hudutları vardır, nadiren yayılım gösterirler, lakin öteki organlardaki yeterli huylu tümörlerin bilakis; güzel huylu beyin tümörü beyin üzere bir organda yerleşmiş oldukları için kimi vakit ömrü tehdit edecek durumlara niye olabilirler. Kimileri az de olsa makus huylu tümöre dönüşebilirler.
Âlâ huylu tümör çoklukla etraflarındaki beyin dokusuna yayılım göstermedikleri için ameliyatla tam çıkarılabilme bahtları yüksektir. Lakin az oranda da olsa bir daha ortaya çıkabilirler.
Çocukluk Çağı Beyin Tümörü:
Çocuklarda beyin tümörü farklı hücre kümelerinden ve erişkine göre beynin daha farklı bölgelerinde gelişirler. Çocukluk beyin tümörü erişkinlere bakılırsa daha erken tanınabilirler. Çocuklarda düşük evreli berbat huylu tümör, yüksek evreli hale dönüşebilir fakat bu daha seyrektir. Beyin tümörü tüm çocuk kanserlerinin %21’ini oluştururlar. Her yaş çocuk beyin tümörü görülebiliyor bulunmasına karşın, 7 yaş altı daha riskli bir periyottur. En sık görülen çocuk beyin tümörü “gliom” dur. Bu tümörler beyincikte yer aldıklarında medulloblastom olarak isimlendirilirler ve süratle büyüyerek beyin omurilik sıvısı akışını engelleyerek baş ortasında basınç artışına yol açarlar. Medulloblastom beynin başka kısımlarına ve omuriliğe de yayılabilir.