Beritan Canözer: 90 yaşıma gelsem de gazetecilik yapacağım

bencede

Active member
12 Eki 2020
5,542
0
36
Beritan Canözer: 90 yaşıma gelsem de gazetecilik yapacağım Gazeteci Beritan Canözer ve arkadaşları az evvel yapılan açıklamanın imgelerini çekmişler, ajansa gidecekler, haberi kim yazacak, manzaraları kim kurgulayacak diye kendi ortalarında konuşuyorlardı. Bu ortada Beritan bir elin tartısını hissediyor omzunda. Dönüp baktığında iri kıyım bir adamla karşılaşıyor. Adam, “Bizimle geleceksin” diyor. “niçin” diye soruyor Beritan. “Çünkü heyecanlısın” diye karşılık veriyor kendisini polis olarak tanıtan adam.

“Çünkü heyecanlısın.” Bu karşılık Beritan’ı daha hayli şaşırtıyor. İnsan işini heyecanla yaparken nasıl kuşkulu duruma düşer? Beritan’ı alıp evvel zırhlı araca, daha sonra Ranger tipi bir araca bindiriyorlar. İki polisin içinde emniyete gdolayılüyor Beritan. Emniyette 3 saatten uzun bir vakit gözaltı sonucunın çıkarılmasını bekliyor. Sonunda karar çıkıyor ve sorguydu, gözaltı süresiydi, mahkemeydi sürüp gidiyor…



Ve bu süreç bitmiyor elbette. Beritan 10 yıldır omzunda bir elin tartısını taşıyor.

Daha doğrusu, o ağır elin eziyeti ile yaşıyor. Zira o günden, o birinci gözaltı hadisesinden daha sonra meskeni tekraren basıldı, telefonuna, elektronik eşyalarına el konuldu, tekraren söze çağrıldı, hakkında davalar açıldı, hakkında açılan davalardan biri Yargıtay’da biri de istinaf mahkemesinde.

Bütün bu başına gelenler attığı ve atmadığı tweetlerden, yaptığı haberlerden ve şüphesiz heyecanından kaynaklanıyor. Genç bir gazetecinin sudan münasebetlerle bu kadar baskı altında tutulması oldukça mantıksız bir durum, kabul ediyorum. Lakin mantıksızlığı kabul etmek, Beritan’ın ve onun şahsında gazetecilerin epey ağır baskıya maruz kalmasını haklı çıkarmaz, bunu da biliyoruz.

TİYATRODA BAYAN UĞRAŞI İLE TANIŞTI

Beritan’la bunları konuşuyoruz. Birinci gözaltına alındığında 20 yaşındaydı, artık 28 yaşında genç bir bayan, bir gazeteci. Mesleğine tutkuyla bağlı. Mesleği ile ilgili faaliyet yürütmediği gün, hele dışarıda bir haber var ise, mutsuz olan bir insan. Bir buçuk yıl evvel evlendiği eşine de gazeteciliği bırakmayacağını söylemiş ve bu kuralla evlenmiş.

Ve hâlâ heyecanlı.

Beritan, heyecanlı bir insan olduğunu söylüyor. Gazeteciliğe başlamadan evvel, 14-15 yaşlarında fotoğraf kurslarına katılmış, Sur Belediyesi bünyesinde faaliyet yürüten ve bayanlardan oluşan tiyatroda eğitim alırken de heyecanlı olduğunu belirtiyor.
Beritan, “Sahneye çıkmadan evvel elim ayağım titrerdi. Arkadaşlarım sahneye nasıl çıkacağımı merak ederlerdi. Lakin sahneye çıktığımda büsbütün rolüme odaklanmış olurdum ve rolümü oynardım” diyor.

Tiyatroda birinci oynadığı oyun ise Şemse Allak’ın hayatını mevzu alıyordu. Allak, Mardin’de recm edilmiş ve Diyarbakır’da uzun bir tedavinin akabinde vefat etmişti. Olay, bayanların teşebbüsüyle duyulmuş, Allak tedavi gördüğü mühlet boyunca yalnız bırakılmamıştı. Vefat ettikten daha sonra ailesi, 15 günlük yasal mühlet ortasında Diyarbakır Devlet Hastanesi Morgu’ndan cenazeyi almamış, bu niçinle, 20 Haziran 2003 tarihinde belediye gorevlilerince defnedilmişti. Şemse Allak erkekler tarafınca katledilmiş, cenazesini bayanlar taşımıştı. Cenaze namazını da bir daha bayanlar kılmıştı.

bu biçimde trajik bir olayı husus alan oyunda rol almak, Beritan’a bayanların hakları için gayret etmenin yolunu da açmış oldu.
Kadınların kurduğu haber ajansı Jinha, bayanlar için çaba edeceği kurumlardan bir tanesiydi. Orada çalışmaya başladı.

JİNHA’DA GAZETECİLİK

Aslında gazetecilik mesleğine fotoğraf kursuna devam ettiği sırada birinci adımlarını atmıştı Beritan. Kurs hocası, çektikleri fotoğrafların kıssalarını yazmasını istemişti. çabucak sonrasında Hevsel Bahçeleri’ni korumak için yapılan nöbet aksiyonlarını bir daha fotoğraf kursiyeri olarak takip etmişti.

Beritan, “Jinha’da stajyer olarak başladım. Lakin Diyarbakır epeyce hareketliydi ve kendimi olaylı haberlerin ortasında buldum” diye anlatıyor birinci gazetecilik tecrübesini.

Fotoğraf çekmeyi esasen bilen Beritan, bu sırada kamera kullanmayı da soru sormayı ve haber yazmayı da öğreniyor kısa müddette.
Öğrendiği öbür bir şey daha vardır: Gazetecilik hiç de kolay bir meslek değildir. Bölgede gazetecilik yapmak, sık sık mevtle burun buruna gelmek demektir. Hakikaten Diyarbakır’da daha evvel onlarca gazeteci ve gazete dağıtıcısı katledilmiştir.

İLK AKINDA GÖZÜNDEN YARALANDI

Kobanê aksiyonları sırasında Bağlar’da aksiyonlar vardır. Beritan da haber yapmak üzere 5 Nisan Mahallesi’ne sarfiyat. Hareketin imajlarını çeker. Bu ortada bir küme, imgelere el koymak ister. Beritan, “Biz aksiyonu çekmiştik fakat adamlar kendi manzaralarını çektiğimizi tez ediyorlardı. İmajları vermek istemedik ve bize saldırdılar” diyerek anlatıyor yaşadıklarını.
“Allahuekber” diyerek saldıran küme, Beritan’ın arkadaşını bıçakla yaralar. Beritan sağ gözüne darbe alır. Uzun mühlet göz bandıyla yaşamak zorunda kalır. Sağ gözündeki değerli görme kaybı da bu darbenin yapıtıdır.

Polisler tabirini alırken, “Adamlar bize Allahuekber diyerek saldırdı” der, Beritan. İfadeyi alan polis ciddiye almaz bu ifadeyi. “Biliyor musun, arkadaşım mevtten döndü fakat dava bile açılmadı” diyerek, bu ilgisizliğin kararına dikkat çekiyor Beritan.
Bu, Beritan’ın gazetecilik yaparken karşılaştığı birinci zorbalıktır lakin sonuncusu değildir. Sur olayları sırasında başının üstünden geçen kurşunların sesini duyacak, polisin maksat gözeterek ateşlediği gaz fişeği kamerayı tutan eline isabet edecek ve hekimin ikazlarını dikkate almadan, kolu askıda çalışmak zorunda kalacaktır.

Bir defasında Lice’ye haber takibi için gittiğinde ortasında bulunduğu araç askerler tarafınca durdurulacak, kimlik denetimleri yapılacak, sonunda ‘gidebilirsiniz’ denilecek fakat çabucak akabinde araç ateş altına alınacaktır. Beritan, “Gazeteci olduğumuzu biliyorlardı. Bize niye ateş edildi bilmiyorum. Fakat hiç birimize bir şey olmadı, buna seviniyorum” diyor.

CEZA ALDIĞI DAVA İSTİNAF MAHKEMESİNDE

Bunca badireden daha sonra insanın meslekten soğuması gerekir, değil mi? Beritan o denli düşünmüyor, o denli düşünmediği için on yıldır gazetecilik yapmakta ısrar ediyor.

Gazetecilikte ısrarını, bir anısını anlatarak şu biçimde paylaşıyor Beritan: “Yaralandığımda annem kapıyı kilitlemişti işe gitmeyeyim diye. Ayakkabılarımı giydim ve balkona çıktım. Annem balkondan atlayacağımı görür görmez kapıyı açtı.”

Esasında ailesinden, ailesinin dayanağından sevgiyle kelam ediyor Beritan. Fakat ailenin, çocuklarının can güvenliğinden tasa duyması da anlaşılır bir durum.

Aile, Beritan hakkında açılan davalar niçiniyle de telaşlı. Zira yargılandığı son davadan dolayı ceza aldı Beritan.
Beritan’ın 2014-2015 senelerında toplumsal medya hesabında yaptığı sav edilen paylaşımlar ile kendisine ilişkin olmayan “Beritan Sarya” isimli iki başka Twitter hesabından yapılan paylaşımlar münasebet gösterilerek “zincirleme biçimde örgüt propagandası yapmak” suçlamasıyla yargılandığı davanın dördüncü duruşmasında, 1 yıl 10 ay 15 gün mahpus cezasına çarptırdı. 2020 yılında yaptığı argüman edilen paylaşımları münasebet gösteren mahkeme, Beritan’ı “örgüt propagandası yapmak” hatasından ayrıyeten 1 yıl 3 ay mahpus cezasına çarptırdı. Mahkeme, Beritan’ın daha evvel tıpkı suçlama ile yargılanarak ceza almasını münasebet göstererek verdiği cezayı ertelemedi.

Beritan, “Aslında attığım tweetler ortada. Ben gözaltındayken de Beritan Sarya hesabından tweetler atılıyordu. Hata ögesi buldukları tweetlerin bana ilişkin olmadığını biliyorlar” diyor aldığı cezayla ilgili konuşurken. Dava süreci istinafta ve Beritan sonucun burada bozulacağına inanıyor.

DAYANIŞMANIN VERDİĞİ MORAL

Hakkında açılan davaları konuşurken, gülerek, “O kadar epey belge okumak zorunda kaldım ki bir avukat kadar hukuk bilgim oldu” diyor Beritan.

Mesleğin kuvvetliklerini ve mesleksel dayanışmalar hakkında ise şunları söylüyor Beritan: “Gazeteciliğe başladığım daha birinci başlarda mesleğimizin kolay olmadığını fark etmiştim. Fakat bölgede gazetecilik yapmanın daha sıkıntı olduğunu söylemeliyim. Gazeteci, bayan ve Kürt olmak Türkiye’de epeyce güç. Bu niçinle birinci gözaltına alındığımda meslektaşlarımın gösterdiği dayanışma epey kıymetliydi. Haber nöbeti için biroldukça gazeteci Diyarbakır’a gelmiş, buradan haber yapmışlardı örneğin. olağan olarak bir iki gün daha sonra döneceklerini biliyorduk lakin buraya kadar gelmeleri, arkadaşlarımızla habere çıkmaları yalnız olmadığımızı hissettirmişti. Artık de emsal dayanışma aksiyonlarına muhtaçlığımız var. Zira Haziran ayında Diyarbakır’da çalışan 16 meslektaşımız tutuklandı ve hâlâ haklarında bir iddianame hazırlanmadı. Akabinde birkaç vilayette yeni bir operasyon yapıldı ve bir daha meslektaşlarımız tutuklandı. Buna kuvvetli bir biçimde karşı çıkmak gerekiyor. Meslek örgütleri ve kamuoyu tarafınca bilinen gazeteciler bu keyfi tutuklamalara karşı reaksiyonlarını göstermeli. İstanbul’da da gazetecilik yapmak kolay değil, biliyorum. Lakin Kürt gazetecilere özel bir yönelim olduğunu, onları çalışamaz hale getirmeye çalıştıklarını da görmemiz gerekiyor.”

‘GAZETECİLİKTEN ÖBÜR BİR İŞ YAPAMAM’

Beritan çocuk yaşta başladı gazeteciliğe ve artık biroldukça zahmetin üstesinden gelerek değerli haberlere imza atmış bir genç bayan gazeteci. Heyecanlı diye gözaltına alınmış olsa da heyecanını kaybetmemiş, şimdilerde editörlük yapıyor olsa da aklı sokaktaki haberlerde.

Konu bir daha Beritan’ın heyecanına geliyor. Bu sefer fazlaca uzatmadan, “İnsan heyecanını kaybederse işini yapamaz ki” diyor Beritan.

“örneğin bankada ya da öteki bir kurumda memur olmak bana bakılırsa değil” diyen Beritan, “Gazetecilik farklı bir meslek, her banka memuru da bu işi yapamaz” diyor.

Çocuk yaşta başladığı gazeteciliğe duyduğu sevginin bir iş sahibi olmakla ya da yalnızca bir nazaranv hissiyle tanım edilemeyeceğini de kelamlarına ekleyen Beritan, son olarak şunu söylemiş oldu: “90 yaşıma da gelsem gazetecilik yapacağım, kâfi ki elim ayağım tutsun.”