Belediye binasının enkazından bir devrin hafızası çıktı: Sosyalist hareketin tabelasıydı İZMİR – İzmir’de 30 Ekim sarsıntısında hasar goren biroldukça binanın yıkımı sürüyor. Kentte yıkılan hasarlı binaların içinde kamu hizmet binaları da bulunurken, bu binalardan biri de Konak Meydanı’nda bulunan İzmir Büyükşehir Belediyesi hizmet binası. Mart ayında başlayan ve son süreçte ivme kazanan yıkımda, geçtiğimiz hafta dikkat çeken bir ayrıntı ortaya çıktı.
Yıkım esnasında dış cephedeki sıvaların dökülmesi kararı duvarlarda “Kurtuluşa kadar savaş”, “Kurtuluş” üzere sloganların yer aldığı görüldü. 1980 öncesi yazıldığı varsayım edilen sloganlar bir kentin hafızasını bir daha canlandırdı.
YAPIMINA 1968 YILINDA BAŞLANDI
Binanın temeli dünyada ve Türkiye’de gençlik hareketlerinin yükseldiği 1968 yılında atıldı. 1981 yılında tamamlanan İzmir Büyükşehir Belediyesi binası, tıpkı yıl hizmete girdi. Ortadan geçen 13 yıllık süreç ise Türkiye’de sol, sosyalist hareketin önemli oranda güçlendiği vakit aralığıydı. Belediye binasının inşaatı da periyodun uğraşından nasibini aldı. Özellikle 1978-1980 yılları ortası inşaat halindeki bina, o periyodun gençlerinin tabiriyle adeta sosyalist hareketin tabelası haline dönüştü. Binanın meydana bakan kirişlerine biroldukça sol küme tarafınca sloganlar yazıldı, pankartlar asıldı. Sloganların üzeri 12 Eylül 1980 darbesi daha sonrası sıvayla kapatıldı.
‘SOL, SOSYALİST HAREKETİN TABELASI OLMUŞTU’
O günlerde birfazlaca genç epey katlı binanın inşaatına çıkarak “yazılama” yaptı yahut pankart astı. Bu ergenlerden biri de 1978 yılında İzmir’e gelen Hacay Yılmaz’dı. bununla birlikte Tariş çalışanı olan Yılmaz, periyodun canlı şahitlerinden bir tanesiydi. Yılmaz, o devri şu sözlerle anlattı:
“Ben İzmir’e geldiğimde bina inşaat halindeydi. Bir de denize tam kıyıydı. İnşaatın çabucak yanından denize ayaklarını sokabiliyordun. Uzun mühlet de inşaat halinde kaldı. niye kaldığına, ne için kaldığına dair bir sürü öykü var. Lakin bu inşaat halinde kaldığı süreçte bizlerin, devrimci sosyalist hareketlerin tabelası oldu diyebiliriz. Hatta 1979 yılında biz de Tariş çalışanları olarak 15-16 Haziran Direnişi’nin yıldönümü ile ilgili imal kademesindeki binaya yazı yazdık. O duvarlarda, bütün sol, sosyalist hareketlerin yazıları vardır.”
Hacay Yılmaz
‘AŞAĞI SALLANARAK, YAZIYI TERSTEN YAZIYORDUK’
İnşaat halindeki binanın bir bekçisi olduğunu lakin yazılama yapanlara karşı çıkamadığını belirten Yılmaz, “Binaya çıkıyorduk. Kirişe gerçek eğilerek, asılı vaziyette yazıyı tersten yazıyorduk. Merdiven falan kullanılmıyordu. Aşağı sallanıyorduk, yanımızdaki arkadaş da geriden tutuyordu. Biz yazıları çoklukla kirişlere yazıyorduk. 5’inci, 6’ıncı katına yazdığımızı hatırlıyorum. Hatta en son katta da yazılar vardı. 1981’de darbeden daha sonra tamamlandı ancak tamamlanıncaya kadar yazılar kaldı” diye ekledi.
Yazı yazarken gözaltına alındığını da belirten Yılmaz, gözaltı sürecini ise “Gözaltına alınıyorduk lakin süreç yapılmıyordu. Dövüp, kaba dayak atıp bırakıyorlardı. Dayak da o denli ortaya örgüt çıkarma hedefli falan değildi. Bildiğin kaba dayak. Ben yakalandığımda Basmane Karakolu’na götürdüler. Sabaha karşı bıraktıklarını hatırlıyorum” kelamlarıyla anlattı.
‘GEZİ PARKI’NDA AKM her neyse, O PERİYOT DE ORASI ÖYLEYDİ’
İnşaat halindeki belediye binası dışında Cumhuriyet Meydanı’nda bulunan ve şu anda iş merkezi olan bir binanın da sosyalist hareketlerin pankart asma merkezi olduğunu söyleyen Yılmaz, “Cumhuriyet Meydanı’nın karşısında şu anda birfazlaca medya kuruluşunun olduğu bir bina var. O bina da bizlerin bütün etkinliklerde, mitinglerde pankartlarımızı astığımız yerdi. Seyahat Parkı direnişinde Atatürk Kültür Merkezi nasıl pankartlarla doldurulduysa, bu biçimde da bahsetmiş olduğum bina öyleydi. Pankartlar, bayraklar, dövizler aktiflik öncesi oraya asılırdı. Biraz ilerisinde de çay bahçeleri vardı. Herkes evvel pankartını asıyordu, daha sonra çay bahçesine oturup yapıtını izliyordu” diye belirtti.
‘HİÇBİR VAKİT RUHUNDAN SİLİNMEYECEK ANLAR OLARAK HATIRLIYORSUN’
beraber o devrin fotoğraflarına baktığımız Yılmaz, yaşadıklarına ait son olarak şunları kaydetti;
“O senelerdan bu senelera baktığın vakit hayatında kimi vakit hatırladığın anlar oluyor. Bu anlar da o anlardan biri. Benim için en heyecanlı, en romantik devirlerden bir tanesiydi. hiç bir vakit ruhundan silinmeyecek anlar olarak hatırlıyorsun. 7’nci kata çıkıp sallanarak yazı yazmak… Bunun yanı sıra her gün tehlikeler yaşıyorduk. Sokaklarda silahlar patlıyor. Katliamlar, hücumlar yaşanıyor. O devir biz muazzam bir biçimde ihtilale ve sosyalizme yakın olduğumuzu hissediyorduk. O devir hayallerimize en yakın hissettiğimiz vakit içinderdı diyebilirim. hiç bir vakit hayallerimizi bırakmadık lakin o periyodu asla unutmayacağım.”
Yıkım esnasında dış cephedeki sıvaların dökülmesi kararı duvarlarda “Kurtuluşa kadar savaş”, “Kurtuluş” üzere sloganların yer aldığı görüldü. 1980 öncesi yazıldığı varsayım edilen sloganlar bir kentin hafızasını bir daha canlandırdı.
YAPIMINA 1968 YILINDA BAŞLANDI
Binanın temeli dünyada ve Türkiye’de gençlik hareketlerinin yükseldiği 1968 yılında atıldı. 1981 yılında tamamlanan İzmir Büyükşehir Belediyesi binası, tıpkı yıl hizmete girdi. Ortadan geçen 13 yıllık süreç ise Türkiye’de sol, sosyalist hareketin önemli oranda güçlendiği vakit aralığıydı. Belediye binasının inşaatı da periyodun uğraşından nasibini aldı. Özellikle 1978-1980 yılları ortası inşaat halindeki bina, o periyodun gençlerinin tabiriyle adeta sosyalist hareketin tabelası haline dönüştü. Binanın meydana bakan kirişlerine biroldukça sol küme tarafınca sloganlar yazıldı, pankartlar asıldı. Sloganların üzeri 12 Eylül 1980 darbesi daha sonrası sıvayla kapatıldı.
‘SOL, SOSYALİST HAREKETİN TABELASI OLMUŞTU’
O günlerde birfazlaca genç epey katlı binanın inşaatına çıkarak “yazılama” yaptı yahut pankart astı. Bu ergenlerden biri de 1978 yılında İzmir’e gelen Hacay Yılmaz’dı. bununla birlikte Tariş çalışanı olan Yılmaz, periyodun canlı şahitlerinden bir tanesiydi. Yılmaz, o devri şu sözlerle anlattı:
“Ben İzmir’e geldiğimde bina inşaat halindeydi. Bir de denize tam kıyıydı. İnşaatın çabucak yanından denize ayaklarını sokabiliyordun. Uzun mühlet de inşaat halinde kaldı. niye kaldığına, ne için kaldığına dair bir sürü öykü var. Lakin bu inşaat halinde kaldığı süreçte bizlerin, devrimci sosyalist hareketlerin tabelası oldu diyebiliriz. Hatta 1979 yılında biz de Tariş çalışanları olarak 15-16 Haziran Direnişi’nin yıldönümü ile ilgili imal kademesindeki binaya yazı yazdık. O duvarlarda, bütün sol, sosyalist hareketlerin yazıları vardır.”
Hacay Yılmaz
‘AŞAĞI SALLANARAK, YAZIYI TERSTEN YAZIYORDUK’
İnşaat halindeki binanın bir bekçisi olduğunu lakin yazılama yapanlara karşı çıkamadığını belirten Yılmaz, “Binaya çıkıyorduk. Kirişe gerçek eğilerek, asılı vaziyette yazıyı tersten yazıyorduk. Merdiven falan kullanılmıyordu. Aşağı sallanıyorduk, yanımızdaki arkadaş da geriden tutuyordu. Biz yazıları çoklukla kirişlere yazıyorduk. 5’inci, 6’ıncı katına yazdığımızı hatırlıyorum. Hatta en son katta da yazılar vardı. 1981’de darbeden daha sonra tamamlandı ancak tamamlanıncaya kadar yazılar kaldı” diye ekledi.
Yazı yazarken gözaltına alındığını da belirten Yılmaz, gözaltı sürecini ise “Gözaltına alınıyorduk lakin süreç yapılmıyordu. Dövüp, kaba dayak atıp bırakıyorlardı. Dayak da o denli ortaya örgüt çıkarma hedefli falan değildi. Bildiğin kaba dayak. Ben yakalandığımda Basmane Karakolu’na götürdüler. Sabaha karşı bıraktıklarını hatırlıyorum” kelamlarıyla anlattı.
‘GEZİ PARKI’NDA AKM her neyse, O PERİYOT DE ORASI ÖYLEYDİ’
İnşaat halindeki belediye binası dışında Cumhuriyet Meydanı’nda bulunan ve şu anda iş merkezi olan bir binanın da sosyalist hareketlerin pankart asma merkezi olduğunu söyleyen Yılmaz, “Cumhuriyet Meydanı’nın karşısında şu anda birfazlaca medya kuruluşunun olduğu bir bina var. O bina da bizlerin bütün etkinliklerde, mitinglerde pankartlarımızı astığımız yerdi. Seyahat Parkı direnişinde Atatürk Kültür Merkezi nasıl pankartlarla doldurulduysa, bu biçimde da bahsetmiş olduğum bina öyleydi. Pankartlar, bayraklar, dövizler aktiflik öncesi oraya asılırdı. Biraz ilerisinde de çay bahçeleri vardı. Herkes evvel pankartını asıyordu, daha sonra çay bahçesine oturup yapıtını izliyordu” diye belirtti.
‘HİÇBİR VAKİT RUHUNDAN SİLİNMEYECEK ANLAR OLARAK HATIRLIYORSUN’
beraber o devrin fotoğraflarına baktığımız Yılmaz, yaşadıklarına ait son olarak şunları kaydetti;
“O senelerdan bu senelera baktığın vakit hayatında kimi vakit hatırladığın anlar oluyor. Bu anlar da o anlardan biri. Benim için en heyecanlı, en romantik devirlerden bir tanesiydi. hiç bir vakit ruhundan silinmeyecek anlar olarak hatırlıyorsun. 7’nci kata çıkıp sallanarak yazı yazmak… Bunun yanı sıra her gün tehlikeler yaşıyorduk. Sokaklarda silahlar patlıyor. Katliamlar, hücumlar yaşanıyor. O devir biz muazzam bir biçimde ihtilale ve sosyalizme yakın olduğumuzu hissediyorduk. O devir hayallerimize en yakın hissettiğimiz vakit içinderdı diyebilirim. hiç bir vakit hayallerimizi bırakmadık lakin o periyodu asla unutmayacağım.”