Bel fıtığı hakkında bilmezi gerekenler BEL FITIĞI NEDİR?
Omurga, omur ismi verilen birbirine bağlı bir dizi kemik yapıdan oluşmuştur. Disk denilen yapı; omurları birbirine bağlayan ve omurlar ortası yastık üzere fonksiyon goren sağlam bir bağ dokusudur. Diskler, anulus fibrosus ismi verilen sağlam bir dış katmandan ve ortasında jel yapıdaki nukleus pulposusdan oluşur. Bu yapının fonksiyonunu otomobillerdeki amortisörlere benzetebiliriz. Kişi yaşlandıkca ortadaki bu jel yapı su iceriğini kaybederek bozulur ve yastık misyonunu daha az yerine getirmeye başlar. Bu durum, disk merkezinin dış katmandaki bir çatlak yoluyla yer değiştirerek disk fıtıklaşması (bel fıtığı) denilen durumu oluşturmasına yol açar. Fıtıkların birçok bel omurlarının tam bel bölgesinde ve belin çabucak altında bulunan son 3 disk arasında oluşmaktadır.
Fıtıklaşmış bir disk, bel ağrısı oluşturabildiği üzere, omurgadan çıkan sonlara baskı oluşturabilir ve siyatik olarak isimlendirilen bacaklarda ağrı, uyuşma ve ayakta güçsüzlüğe niye olabilir. Bel ve bacak ağrısının bel fıtığının haricinde biroldukça diğer niçini de (kas-kemik- hudut dokusu bozuklukları, kimi enfeksiyonlar, doğumsal yapısal bozukluklar vb. gibi) bulunmaktadır. Bu niçinle ayırıcı teşhisin dikkatli yapılması gereklidir.
TEDAVİ TEKNİKLERİ NELERDİR?
Ani gelişen bel fıtığı olan hastaların yaklaşık %80- 90’ı, cerrahi müdahale olmadan iyileşebilmektedir. Hekiminiz çoklukla cerrahi dışı usuller ile tedaviye başlayacaktır. Şayet ağrınız niçiniyle hâlâ günlük hayat aktivitelerinizi yerine getiremiyorsanız, önemli güc kaybı yahut idrar tutamama üzere problemler var ise, doktorunuz size cerrahi tedaviyi önerebilir. Cerrahi tedavi kimi gecikmiş durumlarda bacağınızın eski gücünü tam olarak geri getiremese de daha da gücsüzleşmesini önler ve bacak ağrınızı geçmesine yardımcı olur. Cerrahi ekseriyetle sizi bacak ağrısından kurtarmak için önerilir ve bu hususta %90’ın üzerinde muvaffakiyete sahiptir, lakin ameliyat daha sonrası tavsiyelere cicciye alınarak uyulması gerekmektedir..
BEL FITIĞINDA ACİL AMELİYAT GEREKEBİLİR Mİ?
kimi vakit fıtık bacağa giden hudut köküne bası yaparak bacakta besbelli güc kaybına hatta ayağın tam kuvvetsizliğine niye olabilir ve bu niçinle acil ameliyat gerekebilir. bu biçimde bir şey olursa çabucak hekiminize ulaşmanız gereklidir. Çok az olarak büyük bir fıtık, mesane ve bağırsak denetimini sağlayan hudutlara baskı yaparak bu denetimin ortadan kalkmasına niye olabilir. Hasta istem dışı idrar kaçırmaya başlar. Bu durum çoklukla kasık yahut cinsel bölgede hissizlik ile beraberdir. Bu durum bel fıtığı niçiniyle acil cerrahi gerektiren birkaç durumdan biridir. bu biçimde bir şey olursa çabucak hekiminize ulaşmanız gereklidir.
BEL FITIĞINDA AMELİYAT DIŞI TEDAVİ METOTLARI
Hekiminiz size cerrahi dışı tedaviler olarak kısa periyodik istirahat, ödemi azaltmak için antienflamatuar tedavi, ağrıyı denetim altına almak için ağrı kesiciler, fizik tedavi, idmanlar yahut epidural ilaç enjeksiyonu tedavisi önerebilir. Şayet size istirahat önerildi ise önerilen mühlet kadar yatak istirahatı yapmaya ihtimam şovunuz. Çok uzun müddetli yatak istirahatı, eklemlerde sertliğe ve kaslarınızda güçsüzlüğe niye olarak ağrıyı azaltacak hareketleri yapmanıza mani olur. Tedaviniz sırasında hekiminize tekrar calışmaya ne vakit başlayabileceğinizi sorunuz. Hekiminiz tedaviye başladıktan daha sonra, belinizi zorlamadan günlük ömür aktivitelerinizi nasıl yapacağınıza dair eğitim verebilir. Ameliyat dışı tedavinin gayesi; hudut ve disk zedelenmesini azaltmak, omurgayı korumak için fizik kondüsyonu geliştirmek ve genel beden fonksiyonelliğini arttırmaktır. Bu, bel fıtığı hastalarının birçoklarında fakat birden çok tedavi yolunun bir ortada uygulandığı nizamlı bir tedavi programı ile gercekleştirilebilir.
Doktorunuz sizi idman programına hazırlayabilmek için ağrınızı azaltmak ve kas spazmını çözmek için kimi vakit evvela ultrason, elektrik uyarımı, sıcaksoğuk uygulamalar ve yüzeyel biçimleri önerebilir.
Traksiyon (germe) da kimi hastalarda sonlu ağrı denetimi sağlayabilir. kimi vakit de hekiminiz fıtığınızı aslında güzelleştirmeyecek bulunmasına karşın, ağrınızı azaltmak için çelik çubukları bulunan yahut esnek bel korseleri kullanmazı önerebilir. Önemli ve bilimsel olarak yapılması koşuluyla manüplasyon (bel çekme), spesifik olmayan bel ağrılarında kısa vadeli bir düzgünleşme sağlayabilirse de bel fıtığı olaylarında coğunlukla önerilmemektedir.
Bel yahut bacak ağrılarınızı azaltmak için evvela yavaşça germe idmanları ve postür değişiklikleri önerilmelidir. Ağrınız azaldıktan daha sonra esneklik kuvvet ve dayanıklılığınızı geliştirecek ve olağan günlük yaşantınıza dönmenize yardımcı olacak daha faal idmanlar yapılabilir. Antrenmanlara başlandıktan daha sonra düzgünleşme durumuna bakılırsa idman tipi şekillendirilmelidir. Mesken idmanları ve germe programlarını öğrenmek ve devam ettirmek tedavinin kıymetli kesimleridir.
İLAÇ TEDAVİSİ VE AĞRI DENETİMİ
Ağrıyı denetim altına almak için kullanılan ilaçlara analjezik ilaçlar (ağrı kesiciler) denir. Çok sık olmamakla birlikte kimi vakit kas gevşeticiler önerilebilir. Şayet şiddetli ağrınız var ise hekiminiz kısa bir süre için narkotik ağrı kesicileri kullanmanızı önerebilir. Bu ilaçları yalnızca gereksiniminiz dahilinde kullanınız. Aksi taktirde uzun mühlet ve yüksek dozda kullanmanız daha süratli iyileşmenize niye olmayacağı üzere kabızlık ve uyku hali üzere istenmeyen yan tesirlere niye olabilir ve bu ilaçlara bağımlı hale gelebilirsiniz. İlaçların tamamı yalnızca önerildiği biçimde kullanılmalıdır. Hekiminize kullanmakta olduğunuz ilaçları tam olarak bildiriniz ve verilen tedaviden yarar görüp görmediğinizi belirtiniz.
Nonsteroidal antienflamatuar ilaçlar (NSAİİ) da ağrı kesicilerdir ve ayrıyeten bel fıtığının bir kararı olarak ortaya çıkan ödem ve yangıyı azaltmak için kullanılırlar. Şayet hekiminiz size ağrı kesici yahut antienflamatuar ilaçlar önerdiyse mide ağrısı üzere yan tesirleri tarafından dikkatli olmalısınız.
Ağrı kesici yahut antienflamatuar ilaçların uzun periyodik kullanımlarında ortaya çıkabilecek sorunlar açısından hekiminizin denetiminde olmalısınız. Şayet şiddetli bacak ağrınız var ise epidural enjeksiyonlar yahut ‘bloklar’ önerilebilir. Bunlar epidural araya (spinal hudutların etrafındaki boşluk) bu teknik üzerine özel olarak eğitim almış bir tabip tarafınca yapılan kortikosteroid karışımlı ilaç enjeksiyonlarıdır. Birinci enjeksiydaha sonrasında aralıklarla birkaç sefer daha birebir süreç yinelanabilir. Bu tedaviler çoklukla kapsamlı bir tıbbi tedavi programının bir kesimi olarak uygulanmaktadır. Bu enjeksiyonların hedefi hudut ve diskin enflamasyonunu (yangısını) azaltmaktır.
Tetik nokta enjeksiyonları direkt belde ya da kalçada ağrıyan yumuşak doku yahut kas içine kimi vakit kortikosteroid ile bir arada yapılan lokal anestezik unsur enjeksiyonlarıdır. Ağrını denetim altına alınmasında çoğunlukla yararlı bulunmasına karşın tetik nokta enjeksiyonlarının bel fıtığı üzerine direk güzelleştirici bir tesiri yoktur.
BEL FITIĞINDA CERRAHİ TEDAVİ
Cerrahinin emeli; Bel bacak ağrısına ve bacakta güçsüzlüğe niye olan fıtıklaşmış diskin hududa baskısını ortadan kaldırmaktır. En sık kullanılan formül her vakit mikroskop kullanmak koşuluyla diskektomi yahut yalnızca fıtıklaşan disk modülünün temizlendiği parsiyel (kısmi) diskektomidir. Diski net olarak gorebilmek için kimi vakit, diskin art tarafında bulunan lamina denen kemiğin bir kısmını çıkarmak gerekebilir. Alınan kemik epey az bir kesim (hemilaminatomi) yahut daha geniş bir kısım (hemilaminektomi) olabilir. Birtakım uygun olaylarda endoskopik sistem kullanılır. Bu ameliyat sıklıkla genel anestezi altında yapılır fakat hasta şartlarına nazaran kimi vakit spinal anestezi denilen metotla uyutmadan da yapılabilir. Hasta ameliyat masasına yüzüstü, ekseriyetle de dizüstü durumda yatar. Fıtıklaşan diskin üzerinde cilde kücük bir kesi yapılır ve omurganın üstündeki kaslar kemikten sıyrılır. Fıtıklaşmış disk ve kopan kesimleri çıkarılarak hudut sıkışıklığı giderilir. Osteofit denilen kemik çıkıntılar da sona baskı oluşturabilecek rastgele bir şey kalmaması için temizlenir. Mikrocerrahi yolla çoklukla kanama epeyce az olur ve kan kullanılmaz.
Omurga, omur ismi verilen birbirine bağlı bir dizi kemik yapıdan oluşmuştur. Disk denilen yapı; omurları birbirine bağlayan ve omurlar ortası yastık üzere fonksiyon goren sağlam bir bağ dokusudur. Diskler, anulus fibrosus ismi verilen sağlam bir dış katmandan ve ortasında jel yapıdaki nukleus pulposusdan oluşur. Bu yapının fonksiyonunu otomobillerdeki amortisörlere benzetebiliriz. Kişi yaşlandıkca ortadaki bu jel yapı su iceriğini kaybederek bozulur ve yastık misyonunu daha az yerine getirmeye başlar. Bu durum, disk merkezinin dış katmandaki bir çatlak yoluyla yer değiştirerek disk fıtıklaşması (bel fıtığı) denilen durumu oluşturmasına yol açar. Fıtıkların birçok bel omurlarının tam bel bölgesinde ve belin çabucak altında bulunan son 3 disk arasında oluşmaktadır.
Fıtıklaşmış bir disk, bel ağrısı oluşturabildiği üzere, omurgadan çıkan sonlara baskı oluşturabilir ve siyatik olarak isimlendirilen bacaklarda ağrı, uyuşma ve ayakta güçsüzlüğe niye olabilir. Bel ve bacak ağrısının bel fıtığının haricinde biroldukça diğer niçini de (kas-kemik- hudut dokusu bozuklukları, kimi enfeksiyonlar, doğumsal yapısal bozukluklar vb. gibi) bulunmaktadır. Bu niçinle ayırıcı teşhisin dikkatli yapılması gereklidir.
TEDAVİ TEKNİKLERİ NELERDİR?
Ani gelişen bel fıtığı olan hastaların yaklaşık %80- 90’ı, cerrahi müdahale olmadan iyileşebilmektedir. Hekiminiz çoklukla cerrahi dışı usuller ile tedaviye başlayacaktır. Şayet ağrınız niçiniyle hâlâ günlük hayat aktivitelerinizi yerine getiremiyorsanız, önemli güc kaybı yahut idrar tutamama üzere problemler var ise, doktorunuz size cerrahi tedaviyi önerebilir. Cerrahi tedavi kimi gecikmiş durumlarda bacağınızın eski gücünü tam olarak geri getiremese de daha da gücsüzleşmesini önler ve bacak ağrınızı geçmesine yardımcı olur. Cerrahi ekseriyetle sizi bacak ağrısından kurtarmak için önerilir ve bu hususta %90’ın üzerinde muvaffakiyete sahiptir, lakin ameliyat daha sonrası tavsiyelere cicciye alınarak uyulması gerekmektedir..
BEL FITIĞINDA ACİL AMELİYAT GEREKEBİLİR Mİ?
kimi vakit fıtık bacağa giden hudut köküne bası yaparak bacakta besbelli güc kaybına hatta ayağın tam kuvvetsizliğine niye olabilir ve bu niçinle acil ameliyat gerekebilir. bu biçimde bir şey olursa çabucak hekiminize ulaşmanız gereklidir. Çok az olarak büyük bir fıtık, mesane ve bağırsak denetimini sağlayan hudutlara baskı yaparak bu denetimin ortadan kalkmasına niye olabilir. Hasta istem dışı idrar kaçırmaya başlar. Bu durum çoklukla kasık yahut cinsel bölgede hissizlik ile beraberdir. Bu durum bel fıtığı niçiniyle acil cerrahi gerektiren birkaç durumdan biridir. bu biçimde bir şey olursa çabucak hekiminize ulaşmanız gereklidir.
BEL FITIĞINDA AMELİYAT DIŞI TEDAVİ METOTLARI
Hekiminiz size cerrahi dışı tedaviler olarak kısa periyodik istirahat, ödemi azaltmak için antienflamatuar tedavi, ağrıyı denetim altına almak için ağrı kesiciler, fizik tedavi, idmanlar yahut epidural ilaç enjeksiyonu tedavisi önerebilir. Şayet size istirahat önerildi ise önerilen mühlet kadar yatak istirahatı yapmaya ihtimam şovunuz. Çok uzun müddetli yatak istirahatı, eklemlerde sertliğe ve kaslarınızda güçsüzlüğe niye olarak ağrıyı azaltacak hareketleri yapmanıza mani olur. Tedaviniz sırasında hekiminize tekrar calışmaya ne vakit başlayabileceğinizi sorunuz. Hekiminiz tedaviye başladıktan daha sonra, belinizi zorlamadan günlük ömür aktivitelerinizi nasıl yapacağınıza dair eğitim verebilir. Ameliyat dışı tedavinin gayesi; hudut ve disk zedelenmesini azaltmak, omurgayı korumak için fizik kondüsyonu geliştirmek ve genel beden fonksiyonelliğini arttırmaktır. Bu, bel fıtığı hastalarının birçoklarında fakat birden çok tedavi yolunun bir ortada uygulandığı nizamlı bir tedavi programı ile gercekleştirilebilir.
Doktorunuz sizi idman programına hazırlayabilmek için ağrınızı azaltmak ve kas spazmını çözmek için kimi vakit evvela ultrason, elektrik uyarımı, sıcaksoğuk uygulamalar ve yüzeyel biçimleri önerebilir.
Traksiyon (germe) da kimi hastalarda sonlu ağrı denetimi sağlayabilir. kimi vakit de hekiminiz fıtığınızı aslında güzelleştirmeyecek bulunmasına karşın, ağrınızı azaltmak için çelik çubukları bulunan yahut esnek bel korseleri kullanmazı önerebilir. Önemli ve bilimsel olarak yapılması koşuluyla manüplasyon (bel çekme), spesifik olmayan bel ağrılarında kısa vadeli bir düzgünleşme sağlayabilirse de bel fıtığı olaylarında coğunlukla önerilmemektedir.
Bel yahut bacak ağrılarınızı azaltmak için evvela yavaşça germe idmanları ve postür değişiklikleri önerilmelidir. Ağrınız azaldıktan daha sonra esneklik kuvvet ve dayanıklılığınızı geliştirecek ve olağan günlük yaşantınıza dönmenize yardımcı olacak daha faal idmanlar yapılabilir. Antrenmanlara başlandıktan daha sonra düzgünleşme durumuna bakılırsa idman tipi şekillendirilmelidir. Mesken idmanları ve germe programlarını öğrenmek ve devam ettirmek tedavinin kıymetli kesimleridir.
İLAÇ TEDAVİSİ VE AĞRI DENETİMİ
Ağrıyı denetim altına almak için kullanılan ilaçlara analjezik ilaçlar (ağrı kesiciler) denir. Çok sık olmamakla birlikte kimi vakit kas gevşeticiler önerilebilir. Şayet şiddetli ağrınız var ise hekiminiz kısa bir süre için narkotik ağrı kesicileri kullanmanızı önerebilir. Bu ilaçları yalnızca gereksiniminiz dahilinde kullanınız. Aksi taktirde uzun mühlet ve yüksek dozda kullanmanız daha süratli iyileşmenize niye olmayacağı üzere kabızlık ve uyku hali üzere istenmeyen yan tesirlere niye olabilir ve bu ilaçlara bağımlı hale gelebilirsiniz. İlaçların tamamı yalnızca önerildiği biçimde kullanılmalıdır. Hekiminize kullanmakta olduğunuz ilaçları tam olarak bildiriniz ve verilen tedaviden yarar görüp görmediğinizi belirtiniz.
Nonsteroidal antienflamatuar ilaçlar (NSAİİ) da ağrı kesicilerdir ve ayrıyeten bel fıtığının bir kararı olarak ortaya çıkan ödem ve yangıyı azaltmak için kullanılırlar. Şayet hekiminiz size ağrı kesici yahut antienflamatuar ilaçlar önerdiyse mide ağrısı üzere yan tesirleri tarafından dikkatli olmalısınız.
Ağrı kesici yahut antienflamatuar ilaçların uzun periyodik kullanımlarında ortaya çıkabilecek sorunlar açısından hekiminizin denetiminde olmalısınız. Şayet şiddetli bacak ağrınız var ise epidural enjeksiyonlar yahut ‘bloklar’ önerilebilir. Bunlar epidural araya (spinal hudutların etrafındaki boşluk) bu teknik üzerine özel olarak eğitim almış bir tabip tarafınca yapılan kortikosteroid karışımlı ilaç enjeksiyonlarıdır. Birinci enjeksiydaha sonrasında aralıklarla birkaç sefer daha birebir süreç yinelanabilir. Bu tedaviler çoklukla kapsamlı bir tıbbi tedavi programının bir kesimi olarak uygulanmaktadır. Bu enjeksiyonların hedefi hudut ve diskin enflamasyonunu (yangısını) azaltmaktır.
Tetik nokta enjeksiyonları direkt belde ya da kalçada ağrıyan yumuşak doku yahut kas içine kimi vakit kortikosteroid ile bir arada yapılan lokal anestezik unsur enjeksiyonlarıdır. Ağrını denetim altına alınmasında çoğunlukla yararlı bulunmasına karşın tetik nokta enjeksiyonlarının bel fıtığı üzerine direk güzelleştirici bir tesiri yoktur.
BEL FITIĞINDA CERRAHİ TEDAVİ
Cerrahinin emeli; Bel bacak ağrısına ve bacakta güçsüzlüğe niye olan fıtıklaşmış diskin hududa baskısını ortadan kaldırmaktır. En sık kullanılan formül her vakit mikroskop kullanmak koşuluyla diskektomi yahut yalnızca fıtıklaşan disk modülünün temizlendiği parsiyel (kısmi) diskektomidir. Diski net olarak gorebilmek için kimi vakit, diskin art tarafında bulunan lamina denen kemiğin bir kısmını çıkarmak gerekebilir. Alınan kemik epey az bir kesim (hemilaminatomi) yahut daha geniş bir kısım (hemilaminektomi) olabilir. Birtakım uygun olaylarda endoskopik sistem kullanılır. Bu ameliyat sıklıkla genel anestezi altında yapılır fakat hasta şartlarına nazaran kimi vakit spinal anestezi denilen metotla uyutmadan da yapılabilir. Hasta ameliyat masasına yüzüstü, ekseriyetle de dizüstü durumda yatar. Fıtıklaşan diskin üzerinde cilde kücük bir kesi yapılır ve omurganın üstündeki kaslar kemikten sıyrılır. Fıtıklaşmış disk ve kopan kesimleri çıkarılarak hudut sıkışıklığı giderilir. Osteofit denilen kemik çıkıntılar da sona baskı oluşturabilecek rastgele bir şey kalmaması için temizlenir. Mikrocerrahi yolla çoklukla kanama epeyce az olur ve kan kullanılmaz.