Baş ağrıları – migren Baş ağrılarının %20’si migren ağrısıdır. Tek taraflı yerleşim gösteren (%75) migren, yenidenlayıcı, saatlerce sürebilen, paroksismal, zonklayıcı, baş hareketleri ile artan bir baş ağrısı olup bulantı ve kusma da eşlik eder. Ailesel yatkınlık kelam konusu olup dominant geçişlidir. Bayanlarda erkeklere bakılırsa 3 kat fazla görülür; daha fazlaca genç ve orta yaşta başlayıp ileri yaşlarda azalma gösterir.
Tipik olarak 4-72 saat içinde sürer ve fizikî idman ile artar. Migrenli hastalarda depresyon, anksiete ve panik bozuklukların daha sık görüldüğü bildirilmiştir. Çeşitli faktörlerin migrene hassas bireylerde baş ağrısını tetiklediği bilinmektedir. Bunların içinde en bilinenler, makul yiyecek ve katkı gereçleri (şarap, çikolata, kafein, peynir), açlık yahut öğün atlama, çok yahut az uyku, keskin kokular, barometrik basınç değişiklikleri, şiddetli yanıp sönen ışıklar, moral bozukluğu, hormonal oynamalar, adet kanaması, ilaçlar ve fizikî egzersizlerdir. Migren baş ağrılarının yaklaşık 15’inde aura ismi verilen, dakikalar ortasında gelişen ve 1 saatten az süren nörolojik belirtiler öncülük eder. çoğunlukla aura, yavaş olarak görme alanının ortasından dışa gerçek yayılan görsel bozukluk olarak seyreder. Görsel belirtiler, yanıp sönen ışık parlamaları biçiminde olan ve sıradan tip olarak kabul edilen görsel halüsinasyonlar formunda olabileceği üzere, görme alanının etkilendiği görme bulanıklığı formunda de olabilir. Paresteziler ikinci çoğunlukla görülen aura tipleridir. Hastanın tek taraflı olarak kişinin el parmaklarından başlayıp kola gerçek yayılan ve birçok vakit birebir taraf burun ve ağız etrafını etkileyen uyuşukluk ve karıncalanma hissi ortaya çıkabilir. Bunun haricinde konuşma bozuklukları, baş dönmesi ve az olmakla birlikte işitsel ve koku halüsinasyonları da aura belirtileri olarak görülebilir. Baş ağrısı ekseriyetle aurayı takiben 5-30 dakika ortasında başlar.
Klasik migrende belirtiler, görme kaybı, kuvvet ve duyu bozuklukları ve birkaç dakika süren baş ağrıları olur. Atak mühleti klasik migrende birkaç saat, yaygın migren de ise birkaç gün sürebilir. Ağrıya ışıktan ve sesten rahatsız olma eşlik edebilir. Bedenin öteki bölgelerinde görülen belirtiler abdominal ağrı, diyare üzere bulgular olabilir.
Migren tedavisi medikal yani ilaç tedavileri yanında tetikleyen casuslardan uzak durmayı içerir. Bunun yanında migren atakları ayda 3 kereden daha fazla oluyorsa, baş ağrısı günlük hayatı engelleyecek kadar şiddetli ise, nörolojik bozukluk oluşturuyorsa, kollayıcı ilaç tedavisi de eklenmelidir.
Küme Başağrısı
Damarsal bir ağrıdan çok, sinirsel bir ağrıdır. Tam olarak sebebi bilinmemektedir. Ağrı önemli nöbetler formunda gelir ve ortalama 30 dakika ortasında sonlanır. Ağrı göz etrafında, şakakta, kulak gerisinde ve alt çene molar dişler etrafında görülür. Ağrı ekseriyetle geceleri olur ve hastayı uyandırır. Bilinen en şiddetli baş ağrısıdır, bu niçinle intihar baş ağrısı olarak da isimlendirilir. Sıkıştırıcı ve oyucu hissi verir. Göz kanlanması, beğenilen yaşarma, burun tıkanıklığı, burun akması, alın ve yüzde terleme, göz kapağının düşüklüğü, göz bebeğinde küçülme ve göz kapaklarının şişliği üzere otonomik bulgular ağrı ile birebir taraftadır. Hastalar migren hastalarının bilakis karanlık odada uzanmak yerine, gezinmeyi, açık havaya çıkmayı, yürümeyi tercih ederler. Ağrılı periyot hastadan hastaya farklılık gösterir. çoğunlukla 2-3 ay sürer. Büsbütün ağrısız olan sessiz periyot ise 6 ay 1 yıl içinde olur. Ağrılı periyotta neredeyse her gün kimi vakit birkaç kere yinelayan ağrı atakları görülür. %4 olayda ağrılar çift taraflı olur. Erkeklerde daha sık görülür ve ailesel geçiş kelam konusu değildir.
Tedavide birfazlaca ilaç seçenekleri vardır. Fakat medikal tedavinin yetersiz olduğu olgularda cerrahi tedavi seçenekleri düşünülmelidir.
Tipik olarak 4-72 saat içinde sürer ve fizikî idman ile artar. Migrenli hastalarda depresyon, anksiete ve panik bozuklukların daha sık görüldüğü bildirilmiştir. Çeşitli faktörlerin migrene hassas bireylerde baş ağrısını tetiklediği bilinmektedir. Bunların içinde en bilinenler, makul yiyecek ve katkı gereçleri (şarap, çikolata, kafein, peynir), açlık yahut öğün atlama, çok yahut az uyku, keskin kokular, barometrik basınç değişiklikleri, şiddetli yanıp sönen ışıklar, moral bozukluğu, hormonal oynamalar, adet kanaması, ilaçlar ve fizikî egzersizlerdir. Migren baş ağrılarının yaklaşık 15’inde aura ismi verilen, dakikalar ortasında gelişen ve 1 saatten az süren nörolojik belirtiler öncülük eder. çoğunlukla aura, yavaş olarak görme alanının ortasından dışa gerçek yayılan görsel bozukluk olarak seyreder. Görsel belirtiler, yanıp sönen ışık parlamaları biçiminde olan ve sıradan tip olarak kabul edilen görsel halüsinasyonlar formunda olabileceği üzere, görme alanının etkilendiği görme bulanıklığı formunda de olabilir. Paresteziler ikinci çoğunlukla görülen aura tipleridir. Hastanın tek taraflı olarak kişinin el parmaklarından başlayıp kola gerçek yayılan ve birçok vakit birebir taraf burun ve ağız etrafını etkileyen uyuşukluk ve karıncalanma hissi ortaya çıkabilir. Bunun haricinde konuşma bozuklukları, baş dönmesi ve az olmakla birlikte işitsel ve koku halüsinasyonları da aura belirtileri olarak görülebilir. Baş ağrısı ekseriyetle aurayı takiben 5-30 dakika ortasında başlar.
Klasik migrende belirtiler, görme kaybı, kuvvet ve duyu bozuklukları ve birkaç dakika süren baş ağrıları olur. Atak mühleti klasik migrende birkaç saat, yaygın migren de ise birkaç gün sürebilir. Ağrıya ışıktan ve sesten rahatsız olma eşlik edebilir. Bedenin öteki bölgelerinde görülen belirtiler abdominal ağrı, diyare üzere bulgular olabilir.
Migren tedavisi medikal yani ilaç tedavileri yanında tetikleyen casuslardan uzak durmayı içerir. Bunun yanında migren atakları ayda 3 kereden daha fazla oluyorsa, baş ağrısı günlük hayatı engelleyecek kadar şiddetli ise, nörolojik bozukluk oluşturuyorsa, kollayıcı ilaç tedavisi de eklenmelidir.
Küme Başağrısı
Damarsal bir ağrıdan çok, sinirsel bir ağrıdır. Tam olarak sebebi bilinmemektedir. Ağrı önemli nöbetler formunda gelir ve ortalama 30 dakika ortasında sonlanır. Ağrı göz etrafında, şakakta, kulak gerisinde ve alt çene molar dişler etrafında görülür. Ağrı ekseriyetle geceleri olur ve hastayı uyandırır. Bilinen en şiddetli baş ağrısıdır, bu niçinle intihar baş ağrısı olarak da isimlendirilir. Sıkıştırıcı ve oyucu hissi verir. Göz kanlanması, beğenilen yaşarma, burun tıkanıklığı, burun akması, alın ve yüzde terleme, göz kapağının düşüklüğü, göz bebeğinde küçülme ve göz kapaklarının şişliği üzere otonomik bulgular ağrı ile birebir taraftadır. Hastalar migren hastalarının bilakis karanlık odada uzanmak yerine, gezinmeyi, açık havaya çıkmayı, yürümeyi tercih ederler. Ağrılı periyot hastadan hastaya farklılık gösterir. çoğunlukla 2-3 ay sürer. Büsbütün ağrısız olan sessiz periyot ise 6 ay 1 yıl içinde olur. Ağrılı periyotta neredeyse her gün kimi vakit birkaç kere yinelayan ağrı atakları görülür. %4 olayda ağrılar çift taraflı olur. Erkeklerde daha sık görülür ve ailesel geçiş kelam konusu değildir.
Tedavide birfazlaca ilaç seçenekleri vardır. Fakat medikal tedavinin yetersiz olduğu olgularda cerrahi tedavi seçenekleri düşünülmelidir.