9 yaşındaki mucit ALS hastaları için aparat geliştirdi Anaokulundan itibaren kodlama dersleri alan Ersönmez’in geliştirdiği aparat, düşük baş sendromu, yutkunma ve bağlantı ezası yaşayan hastaların hareketsiz hayat sürmeleri yerine boyunlarını dik biçimde konumlandırıp iletişim kurabilmesini, göz teması ile başını istediği tarafa çevirebilmesini sağlıyor.
Özel bir kolejin 4. sınıfında okuyan Ela Ersönmez, AA muhabirine, beyin ve omurilikteki kasların hareket etmesini sağlayan hudut hücrelerinin hasar görmesi kararı ortaya çıkan ALS hastalığına yakalananların yaşamını kolaylaştırmak istediğini söylemiş oldu.
Teknolojiye meraklı olduğu için kodlama ve yazılım dersleri aldığını lisana getiren Ersönmez, ikinci sınıftan beri TEKNOFEST’e hazırlandığını ifade etti.
Annesi ve proje danışmanı Neriman Ersönmez ile yarışmaya hazırlandığını, yaptığı araştırmalar kararında ALS hastalığının dikkatini çektiğini lisana getiren Ersönmez, şöyleki konuştu:
“Sağlıklı bir insan hareket etmek istediğinde beyninin ilgili kısmından doğan ihtar omuriliğine masraf ve hareket ettirilebilecek ilgili bölüme ulaşır. Ama omurilikteki en küçük hasar, kısmen ya da büsbütün kalıcı kas hastalığına niye olabilir. Yaptığımız aparatla hastaların sabit durmasını değil de hareketli olmasını sağladım. Teknolojiyi her vakit değişik bulmuşumdur. İkinci sınıftaki projemden yola çıkarak buraya kadar geldim. TEKNOFEST 2021’de “İnsanlık Faydasına Teknolojiler Sıhhat ve İlkyardım İlkokul-Ortaokul” kategorisinde Türkiye üçüncülüğü aldım. Büyüyünce bilim hanımı olmak istiyorum. Yaşıtlarıma araştırmalarını, çalışmalarını tavsiye ederim.”
Proje danışmanı Neriman Ersönmez ise proje odaklı eğitim verdiklerini, öğrencilerinin TEKNOFEST ve TÜBİTAK üzere müsabakalarda yer almasının fazlaca önemli olduğunu söylemiş oldu.
Öğrencileri teknoloji müsabakalarına hazırladıklarını lisana getiren Ersönmez, aygıtı okulda birlikte yaptıklarını, materyal, laboratuvar üzere tüm imkanların okulda mevcut olduğunu belirtti.
Ela’nın küçüklükten beri teknolojiye ilgisi olduğunu lisana getiren Ersönmez, şunları kaydetti:
“Bu kesimde olduğum için konutumuzun içerisinde daima olarak robotik kodlama ve yazılım bahisleri gündemde. Ela, geçen sene de TEKNOFEST’e hazırlandı. Lakin finale çıkamadı. Vazgeçmedi. Çalışmaya, araştırmaya devam etti. İnternette araştırma yaparken sıhhatle ilgili çalışmalara yöneldi. Sıhhatin insan yaşamı için ehemmiyetini bilen bir çocuk. Bu niçinle buna teknolojik tahlil üretmek istedi. ALS hastaları için piyasada aparatlar mevcut. Ancak bunların eksik taraflarını fark etti. Boyun aparatları, hastaların boynunu sabit tutan bir aparat. Biraz empati kurması gerekti. Hastalar esasen tekerlekli sandalyede sabit duruyor. Boyunlarının sabit durmasını istemedi. Hareketli bir aparat hayali kurduk ve gerçekleştirdik. Bu birinci prototipimizdi. İkinci prototip için şu biçimde bir hayal kurdu. ‘ALS hastalarının tüm kaslarının yok olması durumunda yalnızca göz kasıyla hareket ettirebilir miyim?’ diye düşündü. daha sonra yalnızca göz hareketlerini takip ederek boyun aparatını denetim edebilen sistem geliştirerek projesini daha da geliştirdi.”
Ersönmez, sistemin iki farklı çalışma metodu olduğunu anlatarak, “Birinci metotta kişinin başının üst kısmına denk gelen istikrar ve ivme sensörüne gelen bilgiler kişinin başının pozisyonunu vermektedir. Bu bilgiler işlenerek kişinin başı, öne, geriye, sağa ya da sola düşmesi durumunda arkadaki sistem vasıtasıyla olması gereken düz pozisyona otonom biçimde getirilmektedir. Öteki çalışma usulü ise kişinin kaslarının tamamının kullanılamama durumu için tasarlandı. Bu sistemde yapay zeka kullanıldı. Kişinin göz hareketleri takip edilerek dönmek istediği konumu göz bebeğiyle denetim etmesi sağlandı.” diye konuştu.
Özel bir kolejin 4. sınıfında okuyan Ela Ersönmez, AA muhabirine, beyin ve omurilikteki kasların hareket etmesini sağlayan hudut hücrelerinin hasar görmesi kararı ortaya çıkan ALS hastalığına yakalananların yaşamını kolaylaştırmak istediğini söylemiş oldu.
Teknolojiye meraklı olduğu için kodlama ve yazılım dersleri aldığını lisana getiren Ersönmez, ikinci sınıftan beri TEKNOFEST’e hazırlandığını ifade etti.
Annesi ve proje danışmanı Neriman Ersönmez ile yarışmaya hazırlandığını, yaptığı araştırmalar kararında ALS hastalığının dikkatini çektiğini lisana getiren Ersönmez, şöyleki konuştu:
“Sağlıklı bir insan hareket etmek istediğinde beyninin ilgili kısmından doğan ihtar omuriliğine masraf ve hareket ettirilebilecek ilgili bölüme ulaşır. Ama omurilikteki en küçük hasar, kısmen ya da büsbütün kalıcı kas hastalığına niye olabilir. Yaptığımız aparatla hastaların sabit durmasını değil de hareketli olmasını sağladım. Teknolojiyi her vakit değişik bulmuşumdur. İkinci sınıftaki projemden yola çıkarak buraya kadar geldim. TEKNOFEST 2021’de “İnsanlık Faydasına Teknolojiler Sıhhat ve İlkyardım İlkokul-Ortaokul” kategorisinde Türkiye üçüncülüğü aldım. Büyüyünce bilim hanımı olmak istiyorum. Yaşıtlarıma araştırmalarını, çalışmalarını tavsiye ederim.”
Proje danışmanı Neriman Ersönmez ise proje odaklı eğitim verdiklerini, öğrencilerinin TEKNOFEST ve TÜBİTAK üzere müsabakalarda yer almasının fazlaca önemli olduğunu söylemiş oldu.
Öğrencileri teknoloji müsabakalarına hazırladıklarını lisana getiren Ersönmez, aygıtı okulda birlikte yaptıklarını, materyal, laboratuvar üzere tüm imkanların okulda mevcut olduğunu belirtti.
Ela’nın küçüklükten beri teknolojiye ilgisi olduğunu lisana getiren Ersönmez, şunları kaydetti:
“Bu kesimde olduğum için konutumuzun içerisinde daima olarak robotik kodlama ve yazılım bahisleri gündemde. Ela, geçen sene de TEKNOFEST’e hazırlandı. Lakin finale çıkamadı. Vazgeçmedi. Çalışmaya, araştırmaya devam etti. İnternette araştırma yaparken sıhhatle ilgili çalışmalara yöneldi. Sıhhatin insan yaşamı için ehemmiyetini bilen bir çocuk. Bu niçinle buna teknolojik tahlil üretmek istedi. ALS hastaları için piyasada aparatlar mevcut. Ancak bunların eksik taraflarını fark etti. Boyun aparatları, hastaların boynunu sabit tutan bir aparat. Biraz empati kurması gerekti. Hastalar esasen tekerlekli sandalyede sabit duruyor. Boyunlarının sabit durmasını istemedi. Hareketli bir aparat hayali kurduk ve gerçekleştirdik. Bu birinci prototipimizdi. İkinci prototip için şu biçimde bir hayal kurdu. ‘ALS hastalarının tüm kaslarının yok olması durumunda yalnızca göz kasıyla hareket ettirebilir miyim?’ diye düşündü. daha sonra yalnızca göz hareketlerini takip ederek boyun aparatını denetim edebilen sistem geliştirerek projesini daha da geliştirdi.”
Ersönmez, sistemin iki farklı çalışma metodu olduğunu anlatarak, “Birinci metotta kişinin başının üst kısmına denk gelen istikrar ve ivme sensörüne gelen bilgiler kişinin başının pozisyonunu vermektedir. Bu bilgiler işlenerek kişinin başı, öne, geriye, sağa ya da sola düşmesi durumunda arkadaki sistem vasıtasıyla olması gereken düz pozisyona otonom biçimde getirilmektedir. Öteki çalışma usulü ise kişinin kaslarının tamamının kullanılamama durumu için tasarlandı. Bu sistemde yapay zeka kullanıldı. Kişinin göz hareketleri takip edilerek dönmek istediği konumu göz bebeğiyle denetim etmesi sağlandı.” diye konuştu.