7 ayda 26 tersane emekçisi öldü: Çalışma saatleri uzun, fiyatlar düşük Nur Kaplan
ANKARA – Yalova’da bulunan Sefine Tersanesi’nde 19 yaşındaki Yasin Demirdağ’ın yüksekten düşerek vefat etmesi, bu kesimdeki iş cinayetlerini bir daha gündeme getirdi. Montaj elemanı olarak çalışan Demirdağ’ın yerde yatan cansız vücuduna iş güvenliği uzmanlarının emniyet kemeri takmaya çalışması hem tersane çalışanlarında tıpkı vakitte toplumsal medyada büyük reaksiyona yol açmıştı.
Demirdağ’ın vefatına ait açıklama yapan şirket yetkilileri, işe girişte şahsi esirgeyici ekipmanın çalışana eksiksiz verildiğini, Demirdağ’ın 2 saat evvel de emniyet kemerinin kancasını takmadığı için uyarıldığını ileri sürmüştü.
7 AYDA 26 İŞ CİNAYETİ
İşçi Sıhhati ve İş Güvenliği Meclisi’nin yayımladığı raporlara göre, 2013 yılından 2021 yılına kadar tersane/gemi kesiminde 226 personel, 2022 yılının birinci 7 ayında ise gemi, tersane, deniz, liman işkolunda 26 emekçi iş cinayetlerinde vefat etti. DİSK’e bağlı Gemi Üretimi ve Deniz Nakliyeciliği, Ardiyecilik ve Antrepoculuk Personelleri Sendikası (Limter-İş) Genel Sekreteri Hakkı Demiral ile tersane emekçilerinin çalışma şartlarını ve iş güvenliği önlemlerini konuştuk.
TERSANE EMEKÇİLERİ HANGİ ŞARTLARDA ÇALIŞIYOR?
30 yılı aşkın müddettir tersane emekçisi olan Hakkı Demiral, tersanede çalışmanın ustalık gerektirmeyen bir iş olduğunu, ötürüsıyla ‘genç ve deneyimsiz’ emekçilerin tercih edildiğini söylemiş oldu. Demiral, tersane çalışanların çalışma şartlarının zorluğunu şu sözlerle anlattı:
“Yalova Sefine tersanesinde ortalama 3 bin 500 kişi çalışıyor. 30 derece sıcak varken demirin ve yapılan kaynağın sıcaklığıyla 50 dereceyi buluyor. Yasin’in yaşında olanlar 150-200 TL günlük yevmiye alıyor. Tersanede neredeyse bütün emekçiler sabah 08.00 akşam 20.00 çalıştırılıyor. Bu da yorgunluğa ve dikkatsizliğe niye oluyor. Ağır ve tehlikeli iş kolu bulunmasına karşın, fazla çalıştırma yasak bulunmasına karşın, yasanın belirtmiş olduğu saati tersane personelleri 1 haftada tamamlıyor. Neredeyse birçoklarının mesleği yok. Bu beşerler memleketten geldiğinde ikametgâhı yok. Bir tane de dükkân tutuyorlar. Personel de köyden gelmiş hiç bir örgütlü tecrübesi yok, başlıyorlar çalışmaya.”
‘UYARIYA UYMAMIŞSA ÇALIŞTIRMA’
Tersane işverenlerinin, tersane alanında inançlı çalışma ortamını sağlamak zorunda olduğunu söyleyen Demiral, Demirdağ’ın vefat ettiği iş cinayetinde patronun “Biz ikazımızı yaptık” kelamlarına karşılık, şirketin emekçiyi tazminatsız atabilme hakkının olduğunu tabir ederek “’Biz emekçiyi 3 kez uyardık ancak uymadı’ diyorsunuz. Uymamışsa çalıştırma bu biçimde” dedi. Demiral, “Kişiye birinci müdahale, birinci yardım yapılması gerekirken, emniyet kemeri düzeltilmeye çalışılıyor. İnsani, vicdani, ahlaki değil” diye konuştu.
‘YAŞAM’ HATTI
Yaşanan iş cinayetinin akabinde fotoğrafları incelediğini söyleyen Demiral, Demirdağ’da takılı olan emniyet kemerinin belden bağlanan kısmının olmadığını, bacaktan ve koldan takılan kemerin de koruyuculuğunun olmadığını söz etti. İş sıhhati ve güvenliği uzmanlarının bütün şahsi kollayıcı tedbirleri personellere öncesinden anlatması gerektiğini söyleyen Demiral, şu ayrıntıları aktardı: “İskeleler korunaklı yapılmalı, merdivenler sağlamlaştırılmalı, orta kollar 45 santimi geçmemeli, darbeden ziyan görmeyecek bir iskele materyali olmalı. İskeleye bağlı olmayan bir ‘yaşam hattı’ çekilmeli. Yani rastgele bir durumda gereç yıkılınca çalışanın o ömür sınırında asılı kalması lazım.”
‘İŞVEREN ‘KASTEN ADAM ÖLDÜRME’ KABAHATİNDEN TUTUKLANMALI’
Yasin Demirdağ’ın vefatının “insanlığı utandıracak bir vaka” olduğunu söyleyen Demiral, savcılığın soruşturmayı bir an evvel tamamlayıp patronu “kasten adam öldürme” cürmünden tutuklanması gerektiğini belirtti. Demiral, “19 yaşındaki bir insanın kanlar ortasında yerde yattığını gördükten daha sonra bunun üzerine işveren talimatıyla emniyet kemerini takmak mevti unutmuş, ölmeyi unutmuş olmaktır. Patronun korunmasına yönelik talimatı yerine getirmek, insanın vicdanını sızlatan bir durum” biçiminde konuştu.
ANKARA – Yalova’da bulunan Sefine Tersanesi’nde 19 yaşındaki Yasin Demirdağ’ın yüksekten düşerek vefat etmesi, bu kesimdeki iş cinayetlerini bir daha gündeme getirdi. Montaj elemanı olarak çalışan Demirdağ’ın yerde yatan cansız vücuduna iş güvenliği uzmanlarının emniyet kemeri takmaya çalışması hem tersane çalışanlarında tıpkı vakitte toplumsal medyada büyük reaksiyona yol açmıştı.
Demirdağ’ın vefatına ait açıklama yapan şirket yetkilileri, işe girişte şahsi esirgeyici ekipmanın çalışana eksiksiz verildiğini, Demirdağ’ın 2 saat evvel de emniyet kemerinin kancasını takmadığı için uyarıldığını ileri sürmüştü.
7 AYDA 26 İŞ CİNAYETİ
İşçi Sıhhati ve İş Güvenliği Meclisi’nin yayımladığı raporlara göre, 2013 yılından 2021 yılına kadar tersane/gemi kesiminde 226 personel, 2022 yılının birinci 7 ayında ise gemi, tersane, deniz, liman işkolunda 26 emekçi iş cinayetlerinde vefat etti. DİSK’e bağlı Gemi Üretimi ve Deniz Nakliyeciliği, Ardiyecilik ve Antrepoculuk Personelleri Sendikası (Limter-İş) Genel Sekreteri Hakkı Demiral ile tersane emekçilerinin çalışma şartlarını ve iş güvenliği önlemlerini konuştuk.
TERSANE EMEKÇİLERİ HANGİ ŞARTLARDA ÇALIŞIYOR?
30 yılı aşkın müddettir tersane emekçisi olan Hakkı Demiral, tersanede çalışmanın ustalık gerektirmeyen bir iş olduğunu, ötürüsıyla ‘genç ve deneyimsiz’ emekçilerin tercih edildiğini söylemiş oldu. Demiral, tersane çalışanların çalışma şartlarının zorluğunu şu sözlerle anlattı:
“Yalova Sefine tersanesinde ortalama 3 bin 500 kişi çalışıyor. 30 derece sıcak varken demirin ve yapılan kaynağın sıcaklığıyla 50 dereceyi buluyor. Yasin’in yaşında olanlar 150-200 TL günlük yevmiye alıyor. Tersanede neredeyse bütün emekçiler sabah 08.00 akşam 20.00 çalıştırılıyor. Bu da yorgunluğa ve dikkatsizliğe niye oluyor. Ağır ve tehlikeli iş kolu bulunmasına karşın, fazla çalıştırma yasak bulunmasına karşın, yasanın belirtmiş olduğu saati tersane personelleri 1 haftada tamamlıyor. Neredeyse birçoklarının mesleği yok. Bu beşerler memleketten geldiğinde ikametgâhı yok. Bir tane de dükkân tutuyorlar. Personel de köyden gelmiş hiç bir örgütlü tecrübesi yok, başlıyorlar çalışmaya.”
‘UYARIYA UYMAMIŞSA ÇALIŞTIRMA’
Tersane işverenlerinin, tersane alanında inançlı çalışma ortamını sağlamak zorunda olduğunu söyleyen Demiral, Demirdağ’ın vefat ettiği iş cinayetinde patronun “Biz ikazımızı yaptık” kelamlarına karşılık, şirketin emekçiyi tazminatsız atabilme hakkının olduğunu tabir ederek “’Biz emekçiyi 3 kez uyardık ancak uymadı’ diyorsunuz. Uymamışsa çalıştırma bu biçimde” dedi. Demiral, “Kişiye birinci müdahale, birinci yardım yapılması gerekirken, emniyet kemeri düzeltilmeye çalışılıyor. İnsani, vicdani, ahlaki değil” diye konuştu.
‘YAŞAM’ HATTI
Yaşanan iş cinayetinin akabinde fotoğrafları incelediğini söyleyen Demiral, Demirdağ’da takılı olan emniyet kemerinin belden bağlanan kısmının olmadığını, bacaktan ve koldan takılan kemerin de koruyuculuğunun olmadığını söz etti. İş sıhhati ve güvenliği uzmanlarının bütün şahsi kollayıcı tedbirleri personellere öncesinden anlatması gerektiğini söyleyen Demiral, şu ayrıntıları aktardı: “İskeleler korunaklı yapılmalı, merdivenler sağlamlaştırılmalı, orta kollar 45 santimi geçmemeli, darbeden ziyan görmeyecek bir iskele materyali olmalı. İskeleye bağlı olmayan bir ‘yaşam hattı’ çekilmeli. Yani rastgele bir durumda gereç yıkılınca çalışanın o ömür sınırında asılı kalması lazım.”
‘İŞVEREN ‘KASTEN ADAM ÖLDÜRME’ KABAHATİNDEN TUTUKLANMALI’
Yasin Demirdağ’ın vefatının “insanlığı utandıracak bir vaka” olduğunu söyleyen Demiral, savcılığın soruşturmayı bir an evvel tamamlayıp patronu “kasten adam öldürme” cürmünden tutuklanması gerektiğini belirtti. Demiral, “19 yaşındaki bir insanın kanlar ortasında yerde yattığını gördükten daha sonra bunun üzerine işveren talimatıyla emniyet kemerini takmak mevti unutmuş, ölmeyi unutmuş olmaktır. Patronun korunmasına yönelik talimatı yerine getirmek, insanın vicdanını sızlatan bir durum” biçiminde konuştu.